اودیسه
معنی کلمه اودیسه در دانشنامه آزاد فارسی
(به یونانی: ادوسئوس) فرمانروای افسانه ای جزیره ایتاکا در یونان باستان و قهرمان اصلی منظومۀ حماسی اودیسه اثر هومر. رومیان باستان او را اولیس (به لاتین: اولوسِس) به معنی فرزند خشم می خواندند. امروزه در زبان های اروپایی به هر نوع سفر پُرخطر و سرشار از ماجرا هم «اودیسه» اطلاق می شود. نیز ← اودیسه_(کتاب)
اودیسه (کتاب). اودیسه (کتاب)(Odysseus)
(یا: ادوسئوس؛ یا: اولیس، به معنای فرزند خشم) شخصیت اصلی کتاب اودیسۀهومر، شاه جزیرۀ ایتاکا/تیاکییا لِوکاسکنونی. در ایلیادنیز از او به منزلۀ یکی از فرماندهان سپاه یونان در محاصرۀ تروایاد شده است. در میان فرماندهان یونانی به هوشمندی شهرت داشت. تراژدی نویسان دوره های بعد نیز به او پرداخته اند، اما سفرهای ده سالۀ دریایی او درپی سقوط تروا بیش از همه شهرت دارد. همسرش پنلوپه/پنلوپ به وفاداری شهرت داشت و پسرش تلماخوس/تلماک بود. بعضی از موجودات اساطیری که اُدوسئوس در سفرهایش با آن ها مواجه شد عبارت بودند از سیرسۀساحره؛ کالیپسو، پریدریایی؛ پولوفموس، که از سیکلوپها بود؛ دو هیولا به نام های سیلاو خاروبدیسو سیرنهای حیله گر.
جملاتی از کاربرد کلمه اودیسه
پنی که نقش او را هالی هانتر بازی میکند و در فیلم نقش همسر اِوِرِت (جورج کلونی) را ایفا میکند، شبیه شخصیت پنه لوپه در کتاب اودیسه است. شخصیت اِوِرِت هم شبیه اولیس است. بیگ دَن تیگ، که نقش او را جان گودمن بازی میکند مانند غول یک چشم در داستان هومر یک چشم داردو سر راه قهرمانان فیلم قرار میگیرد و اشارهٔ آشکاری به سایکلوپ (غول یک چشم) در داستان اودیسه است.
در اولین ظهور خود در یونانی، این مفهوم کلی از برتری در نهایت با مفهوم تحقق هدف یا کارکرد پیوند خورده است: عمل زندگی کردن در حد توان بالقوه خود. شخص وارد دارای بالاترین اثربخشی است. آنها از تمام توانایی های خود - قدرت، شجاعت و شوخ طبعی - برای دستیابی به نتایج واقعی استفاده می کنند. در دنیای هومری، واردی شامل تمام توانایی ها و پتانسیل های موجود برای انسان می شود. اگرچه به ویژه با ویژگیهای «مردانه» مرتبط است، اما استفاده هومری از این اصطلاح لزوماً جنسیت خاصی نداشت، زیرا هومر این واژه را هم به قهرمانان یونانی و هم تروا و همچنین شخصیتهای اصلی زن، مانند پنهلوپه، همسر قهرمان یونانی اودیسه اطلاق میکرد. . در اشعار هومری، آرته اغلب با شجاعت همراه است، اما بیشتر با اثربخشی.
آرتور سی کلارک، نویسنده مشهور رمانهای علمی-تخیلی در مقدمه داستان ۲۰۱۰: اودیسه دو مینویسد که پس از پخش فیلم ۲۰۰۱: اودیسه فضایی در سال ۱۹۶۸، لئونوف به وی متذکر شده که ترتیب و چیدمان ماه، زمین و خورشید در فیلم، بسیار شبیه نقاشی لئونوف موسوم به «نزدیک ماه» است. سپس الکسی لئونوف یک نسخه از این نقاشی را با امضای خودش به آرتور سی کلارک هدیه کرده که از آن زمان تا پایان زندگی کلارک روی دیوار دفتر کار کلارک قرار داشت.
کتاب رمان علمیتخیلی ۲۰۱۰: اودیسه دو را آرتور سی کلارک به الکسی لئونوف و آندره ساخاروف، دانشمند روسی، تقدیم کرده، و یکی از فضاپیماهای رمان را کیهاننورد الکسی لئونوف نامیدهاست.
در تئوگونی دربارهٔ اش اینطور نوشته شدهاست: «و سپس اریجنیا ستاره اوزفورس را به دنیا آورد و نیز ستارگان درخشان را که بهشت و آسمان با آنها تاجگذاری شد» و همینطور در اودیسه دربارهٔ اش آمده است: «روشن ترین تمام ستارگان که اغلب نور زودترین سپیده دم از آن اوست»
آغاز اشعار حماسی یونان باستان با دو اثر حماسی از هومر به نامهای ایلیاد و ادیسه بودهاست. هرچند که این دو حماسه طبیعی اعتباری بزرگ برای هومر رقم زد ولی در مورد ریشههای این دو داستان پرسشهای فراوان همچون هومر چگونه و از کجا این اشعار را توانسته به نظم درآورد. کتاب ایلیاد در سبک تراژدی طبیعی است حال آنکه اودیسه ترکیبی از تراژدی و کمدی میباشد.
این فیلم برداشت آزادی از کتاب اودیسه اثر هومر است.
آرتور سی. کلارک در مقدمه رومان خود به نام ۲۰۰۱: اودیسه فضایی میگوید، خدمه به او گفتند، «آنها وسوسه شده بوند تا کشف یک سنگ یکپارچه سیاه بزرگ را گزارش دهند،» ولی احتیاط شرط بود.
رمان علمی-تخیلی ۲۰۰۱: اودیسه فضایی اثر اوست. فیلمی با همین نام بر مبنای این کتاب توسط استنلی کوبریک ساخته شد و جایزه اسکار را برای او و آرتور سی کلارک به ارمغان آورد. او همچنین آخرین عضو بازمانده از گروهی بود که «بزرگان سهگانه علمی-تخیلی» نامیده میشود. دو عضو دیگر این مجموعه رابرت هاینلین و آیزاک آسیموف بودند.
از فیلمها یا برنامههای تلویزیونی که وی در آن نقش داشته است میتوان به یک اودیسه فضایی، الماسها ابدیند، اساواس. تایتانیک اشاره کرد.