اهواز

معنی کلمه اهواز در لغت نامه دهخدا

( آهواز ) آهواز. [ آه ْ ] ( اِخ ) اهواز :
گر از بهار خلق تو بوئی برد صبا
روید شکر ز نیش عقارب به آهواز.سیف اسفرنگ.
اهواز. [ اَهَْ ] ( اِخ ) در قدیم شهری بوده است سخت خرم. صاحب حدودالعالم آرد: واندر خوزستان شهری نیست از این خرمتر با نعمتهای بسیار و نهادی نیکو و مردمانی زردروی و گویند... همه طیبی که آنجا بری از هوای وی بوی او برود و اندر کوههای وی مار شکنجست. ( حدود العالم ). نه ده است میان بصره و فارس و هریک را نامی است جداگانه و مجموع آن رااهواز خوانند و یکی از آن رامهرمز است و عسکر مکرم و تستر و جندیشابور و سوس و شرق و نهر تیری و ایذج ومناذر. ( منتهی الارب ). اهواز جمع عربی کلمه مفرد هوز ( خوز ) است. این تسمیه در آغاز فقط بیک قبیله ساکن این ناحیه اطلاق میشده و ایرانیان تحت نام سوزیان آنرا بعنوان ایالتی برای تعیین ناحیه قدیم عیلام بکار بردند «از دائرة المعارف اسلام ذیل اهواز» و اکنون به کرسی ایالت خوزستان گفته می شود. ( از حاشیه برهان چ معین ). نام قدیم آن هرمزد اردشیر و پس از آن به سوق الاهواز و در اواخر به ناصری موسوم بود. مرکز استان ششم یعنی خوزستان و مرکز شهرستان اهواز است. بر دو طرف رود کارون و سر راه آهن سرتاسری قرار دارد. شهری است جدید که بر خرابه های شهر قدیمی بنا شده و هوایش بسیار گرم است. طبق سرشماری 1345 هَ. ش. 206375 تن جمعیت دارد. اهواز را بعضی با شهر اگینیس که استرابون از آن نام برده منطبق دانسته اند، لیکن احتمال راجح آنست که اهواز در محل شهر قدیم تاریانا که نئارخوس در مسافرت خود به خلیج فارس در کنار آن لنگر انداخت قرار گرفته و اردشیر اول ساسانی تاریانا را از نو بنا نهاد و آنرا هرمزداردشیر نام کرد. در عصر ساسانیان این شهر علاوه بر نام مذکور به نامهای «رام شهر» و «شهررام » نامیده میشد. اردشیر سد بزرگی بر کارون بنا نهاد و در عصر وی و جانشینانش این شهر رونق و اعتبارفراوان داشت و بجای شوش پایتخت سوزیانا یا خوزستان گردید. پس از تصرف این شهر بدست مسلمانان عرب آنرا اهواز یا سوق الاهواز نام کردند یعنی بازار یا سرزمین خوزیها. این هوزیها یا خوزیها در آغاز نام یک قبیله جنگجو بود که در این ناحیت سکونت داشت. که بعدها همین سرزمین را به نام آنان خواندند. در دوران امویان وعباسیان نیز این شهر اعتبار و رونق فراوان داشت و مرکز زراعت نیشکر بود تا زمان فتنه صاحب الزنج یعنی اواخر قرن سوم. هَ. ق. که رو به انحطاط گذاشت بعدها در آبادی آن کوششها شد ولی بر اثر خراب شدن سد بزرگ آن دیگر معمور نشد و به معنی واقعی خراب گردید. در عهد قاجاریه ( از زمان ناصرالدین شاه ببعد ) آنرا ناصری و ناصریه نامیدند ولی از شهریور 1314 هَ. ش. بتصویب هیأت وزیران اهواز نامیده شد. معادن نفت در آن ناحیه در اوایل قرن بیستم دوباره بدانجا آبادی و رونق داد چنانکه هم اکنون یکی از شهرهای درجه اول ایران و مرکز استان ششم یعنی خوزستان است. راه آهن سرتاسری ایران در این ناحیه از روی پل مستحکم و ظریفی عبور میکند که پایه های آن بر آثار سد بزرگ قدیم استوار شده است. این شهر در 937 هزارگزی جنوب باختری تهران واقع و مرکز خوزستان بوده و مختصات جغرافیایی آن بشرح زیراست : طول 48 درجه 41 دقیقه و عرض 31 درجه و 19 دقیقه و ارتفاع 76 متر نسبت به سطح دریا. اختلاف ساعت اهواز با تهران 9 دقیقه و 20 ثانیه است. ظهر اهواز مطابق ساعت 12 و 9 دقیقه و 20 ثانیه شهر تهران است. شهر اهواز در زمین مسطحی و در طرفین رودخانه کارون بنا شده و قسمت عمده ساختمان ها و جمعیت در ساحل خاوری رود کارون می باشد. هوای شهر در تابستان بسیار گرم است چنانکه درجه حرارت به 55 درجه سانتی گراد و در زمستان حداقل درجه حرارت نزدیک به صفر درجه میرسد. آب آشامیدنی اهالی از رودخانه کارون که بوسیله شرکت آبیاری لوله کشی شده تأمین می گردد و آب مزبور شیرین و گواراست. ساختمان شهر بر طبق اصول فنی بوده بطوریکه کوچه ها و خیابانها بموازات هم و یا عمود بر یکدیگرند. شهر اهواز دارای خیابانهای متعددی است. آب و هوای شهرستان اهواز مانند سایر نقاط خوزستان گرم و حداکثرحرارت در تابستان بعضی سالها به 58 درجه و حداقل حرارت در بعضی از زمستانها به صفر درجه سانتیگراد میرسد. شدت گرما از اواسط اردی بهشت الی اواخر شهریورماه میباشد. هوای اهواز نسبت به هوای شهرستانهای ساحلی مانند آبادان و خرمشهر خشکتر است. باد شمال باختری هوا را خشک و سرد می نماید. باد جنوب خاوری که اهالی آن را باد شرجی می گویند از جنوب می وزد و حامل بخار آب بوده هوا را در تابستان گرم و خفه کننده می نماید.

معنی کلمه اهواز در فرهنگ فارسی

۱ - این نام در آغاز فقط به قبیله ساکن این ناحیه اطلاق میشده . ۲ - سپس این نام را به ناحیه ای که مسکن قبیله فوق بود اطلاق کردند . ایرانیان این ناحیه را سوزیان ( خوزان ) می نامیدند و آن همان ناحیه قدیم عیلام بود . ۳ - مرکز استان ششم ( خوزستان ) که ۳۲۹/٠٠۶ تن جمعیت دارد و آن در کنار رودخانه بزرگ کارون و در مرکز خوزستان واقع شده . راه آهن سرتاسری ایران از پل آهنی که در روی رود کارون ساخته شده میگذرد . توضیح اهواز در زمان ساسانیان [ هرمز اردشیر ] [ رام شهر ] و [ شهر رام ] نامیده می شد . و اعراب آنرا به اهواز بدل کردند . در زمان ناصر الدین شاه آنرا [ ناصری ] و [ ناصریه ] نامیدند . در شهریور ۱۳۱۴ ه. ش . به موجب تصویب نامه هیئت وزیران نام [ ناصری ] به [ اهواز ] بدل گردید .
از ایام عرب است

معنی کلمه اهواز در دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] اهواز از شهرهای تاریخی شیعه نشین در ایران است. پیشینه تشیع در این شهر به قرن نخست قمری و مهاجرت قبایل شیعی از عراق به آن برمی گردد.
از جمله ویژگی های این شهر حضور خاندان های معروف شیعی از جمله آل مهزیار و آل حضینی و همچنین حضور کارگزاران معروف شیعه، چون عبدالله بن عباس و رفاعه بن شداد است.
وجود وکلای امامان معصوم(ع) در این شهر و عبور امام رضا(ع) از آن در سفر خود به مرو، بر اهمیت آن شهر نزد شیعیان افزوده است.

جملاتی از کاربرد کلمه اهواز

ز مصر قند چه خواهی و شکر از اهواز سخن بگوی و قند و شکر چه می‌خواهی
به خواب دیدست اهواز تیغ او زان رو ز تب تهی نبود هیچ بقعه اهواز
یکشنبه ۲۵ اردیبهشت، گروهی از بازنشستگان تأمین اجتماعی در شهرهای تبریز، اهواز، قزوین، اراک، مشهد، اصفهان و ایلام در مقابل اداره کل تأمین اجتماعی استان دست به تجمع زده و شعار می‌دادند: «وزیر بی‌لیاقت، استعفا استعفا»، «معیشت منزلت حق مسلم ماست»، و «فقط کف خیابون، بدست میاد حقمون» سر دادند. آنها مطالباتشان را افزایش حقوق در موازات خط فقر، اجرای قانون همسان سازی حقوق، رفع مشکلات بیمه تکمیلی، پرداخت پاداش آخر سال و همچنین محاسبه سوابق مشاغل سخت و زیان آور در محاسبات مربوط به حقوق‌شان، عنوان کردند.
چون ز ری رایت تو رو به سوی ساوه نهاد بود آسیب تو در شوشتر و در اهواز
در سال ۱۳۴۶ به عنوان هنرجوی مرکز آموزش تئاتر اهواز به مدت سه سال زیرنظر دکتر حسینعلی طباطبائی تئاتر را فرا می‌گیرد.
مدیر عامل لوله‌سازی اهواز گفته است که با فراهم کردنِ شرایط داخلی‌سازی کل فرایند ساخت لوله، از خروج بیش از ۳۰۰ میلیون یورو ارز از ایران جلوگیری شد.
احمدآباد عبدال، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان اهواز در استان خوزستان ایران است.
۱۲۱ بازی در برابر نمایندگان شهر اهواز
وی سابقه بازی در تیم‌های فولاد خوزستان، نیروی زمینی، استقلال اهواز، سپاهان اصفهان، شاهین بوشهر، تراکتورسازی تبریز، پدیده مشهد، نفت تهران و استقلال خوزستان را دارد.
پشه ها بر تن خلق آخته نیش همچو جراره اهواز شدند
ای ز لطف تو نسیمی به زمین تاتار وی ز قهر تو نشانی به هوای اهواز
که من از بدر اهوازی هم امروز بدست آوردهام نثری دلفروز
بانی کلک فریدون به قطار از شیراز بار زد قافلهٔ شکر اهواز به من
ام‌عگله سیدسبوس، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان اهواز در استان خوزستان ایران است.
مرا بود این سخن با خود که شاید پل اهواز را نتوان قرین ساخت
روی سفر نبینم و از دانش گه در حجاز و گاه در اهوازم
اعتراضات ۱۴۰۱ کشاورزان ایران، به دنبال اعتراضات آنها در طی سالهای گذشته منجمله در اصفهان و اهواز،... به دلیل مدیریت نادرست و تصمیم‌های غلط به بحران کمبود آب ادامه یافته‌است.
استاندار خوزستان خرداد ۹۹ مدت زمان تکمیل پروژه آبرسانی به بخش غیزانیه اهواز را ۲ هفته بیان کرد.
تهران بزرگ‌ترین شهر فارسی‌زبان جهان است و ۹۸ درصد تهرانی‌ها به زبان فارسی تسلط دارند. از ۱۰ شهر بزرگ و پرجمعیت فارسی‌زبان جهان، ۸ شهر تهران، مشهد، اصفهان، کرج، شیراز، قم، اهواز و همدان در ایران قرار دارند و تنها شهرهای کابل و دوشنبه در خارج از این کشور واقع شده‌اند.
طراره‌ای به سیرت و جزاره‌ای به شکل جادوی هند و کژدم اهواز بینمت