انفعال

معنی کلمه انفعال در لغت نامه دهخدا

انفعال. [ اِ ف ِ ] ( ع مص ) شدن کار، یقال : فعلته فانفعل. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). کرده شدن. ( تاج المصادر بیهقی ). || اثر پذیرفتن. || شرمنده شدن. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ). || مقوله انفعال یا ان ینفعل یکی از مقولات عشر ارسطو و یکی از مقولات نه گانه عرضی است و آن عبارت از اثری است که از فاعل در منفعل حاصل می شود و در تعریف آن گفته اند: «هو کون الجوهر بحیث یتأثر عن غیره تأثراً غیر قارالذات مادام کونه کذلک ». تأثر جسم را از غیرش بنحو تأثر غیر قارالذات و مداوم انفعال گویند در مقابل فعل که «هو کون الجوهر بحیث منه اثر فی غیره قارالذات مادام السلوک فی هذا التأثیر التجددی ». که عبارت از تأثیر تجددی در غیر باشد مانند تسخین و تسخن که تسخین فعل است و تسخن انفعال. ( از اسفار ج 2 ص 74 و دستورالعلماء ج 1 ص 204 و تهافت التهافت ص 432 بنقل فرهنگ علوم عقلی ). آن اعتبار که به نسبت با فاعل بود از آن روی که فاعل موجد آن حال بود آن را فعل خوانند و آن اعتبار که به نسبت با منفعل بود از آن روی که قابل آن حال بود آن را انفعال خوانند. ( اساس الاقتباس ص 52 ). || ( اِمص ) شرمندگی. شرمساری. خجالت. خجلت. ( یادداشت مؤلف ). شرمساری. شرم. حیا. خجالت. ( ناظم الاطباء ) :
در دوزخم بیفکن و نام گنه مبر
کآتش بگرمی عَرَق انفعال نیست.صائب.- انفعال بردن ؛ شرم داشتن. ( ناظم الاطباء ). شرمسار شدن :
می شود از روی تو ماه فلک منفعل
می برد از رای تو شاه و فلک انفعال.جمال الدین سلمان ( از آنندراج ).- انفعال خوردن ؛ شرم داشتن. خجل شدن. ( ناظم الاطباء ).
- انفعال دادن ؛ شرمنده کردن. ( ناظم الاطباء ). شرمسار کردن. خجلت دادن. تشویر :
که نام قند مصری برد آنجا
که شیرینان ندادند انفعالش.حافظ.به لذت آمده از زخم او دلا مژده
که داده بی اثری انفعال مرهم را.عرفی ( از آنندراج ).- انفعال داشتن ؛ شرم داشتن. خجل شدن. ( ناظم الاطباء ) :
برنگیرم آستین از چشم گریان همچو شمع
بس که دارم انفعال از میگساریهای خویش.محمدقلی میلی ( از آنندراج ).- انفعال کشیدن ؛ شرم داشتن. خجل شدن. ( ناظم الاطباء ). شرمساری بردن. خجالت کشیدن :
باقر رسید یار و تغافل کنان گذشت
شرمنده دمی که کشید انفعالها.

معنی کلمه انفعال در فرهنگ معین

(اِ فِ ) [ ع . ] (مص ل . ) ۱ - انجام شدن کاری . ۲ - اثر پذیرفتن . ۳ - شرمنده شدن .

معنی کلمه انفعال در فرهنگ عمید

۱. از چیزی یا امری اثر پذیرفتن.
۲. شرمنده شدن، شرمندگی.
۳. (اسم ) (ادبی ) در دستور زبان عربی، از مصدرهای ثلاثی مزید.
۴. حالت بیکار ماندن.

معنی کلمه انفعال در فرهنگ فارسی

شدن کار، اثرچیزی پذیرفتن، ازچیزی یاامری متاثرشدن، شرمنده شدن ، شرمندگی ، ویکی ازمصدرهای ثلاثی مزیدزبان عربی
۱ - ( مصدر ) شدن کار صورت گرفتن امری ۲ - پذیرفتن اثر چیزی قبول اثر ۳ - شرمنده شدن . ۴ - ( اسم ) اثر پذیری. ۵ - شرمساری شرمزدگی . ۶ - عاطف. نفسانی . ۷ - یکی از مصدرهای ثلاثی مزید در عربی . جمع : انفعالات .

معنی کلمه انفعال در دانشنامه آزاد فارسی

اِنْفعال
(یا: أن ینفعل) در اصطلاح فلسفه، از مقوله های عرضی نُه گانه. این مقوله گویای تأثّر تدریجی موضوع از اثرِ فاعل است. بنابر آن که موضوع از گونۀ امور طبیعی باشد یا نفسانی، انفعال یا طبیعی است همچون گرم شدن آب، یا نفسانی همچون ترسیدن یا مسرورشدنِ نفس. نزد فیلسوفان تفاوت «انفعال» با «أن ینفعل» در اعتبار حرکت در دومی است نه اولی؛ از این رو در مجرّدات بحث فعل و انفعال جای دارد نه أن یفعل و أن ینفعل.

معنی کلمه انفعال در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] انفعال ، یکی از اصطلاحات علم منطق و به معنای قبول تدریجی اثر فاعل است.
انفعال، در مقابل فعل یکی از مقولات عشر و آن عبارت است از قبول تدریجی اثر فاعل، مانند بریده شدن چوب بوسیله نجار، و گرم شدن آب از تاثیر آتش.«و مثال فعل چون قطع و احراق، و مثال انفعال چون تقطّع و احتراق».
خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۵۱.
۱. ↑ خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۵۱.
خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی به انضمام واژه نامه فرانسه و انگلیسی، ص۳۳.
...

معنی کلمه انفعال در ویکی واژه

انجام شدن کا
اثر پذیرفتن.
شرمنده شدن.

جملاتی از کاربرد کلمه انفعال

این ۲۳ نفر که در موضع انفعالی قرار گرفته بودند اعتصاب غذا می‌کنند تا به جمع دیگر اسیران بازگردند. آنها در نهایت پس از اتفاقات زیادی به خواسته خود می‌رسند ولی تا روز ۲۶ مرداد ۱۳۶۹ در اسارت می‌مانند.
بنابراین پلیمریزاسیون تراکمی عبارتست از پلیمریزاسیونی که در آن فعل و انفعالی مداوم بین دو گروه فعال از مونومرها انجام گرفته و گروه جدیدی به صورت اتصال بین مولکولی ایجاد می‌گردد که دیگر خاصیت گروه‌های اولیه را ندارد.
کربورها و کربن موجود، با بخار آب وارد فعل و انفعال شده و تولید هیدروژن و مونوکسید کربن می‌نماید. سرعت و جهت این واکنش بستگی به فعالیت کربن موجود در آلیاژ و نیز به نسبت بخار آب، مونواکسید کربن و هیدروژن موجود در محیط دارد.
جانم از شوق رخت دیر برون می‌آید انفعال آن قدر از روی تو دارم که مپرس
یکی از مولفه‌های اصلی استراتژی آنارکوپسیفیسم، نافرمانی مدنی که توسط آنارشیست متقدم، هنری دیوید ثورو، در اثری به همین نام در سال ۱۸۴۹ منتشر شد (البته دیوید ثورو در آنجا قویاً از حق داشتن اسلحه و دفاع از خود حمایت می‌کند). پس از مدتی لئو تولستوی تحت تأثیر این اثر قرار گرفت و آثاری در این باره دارد. گرچه مقاومت انفعالی و فعال بعدها توسط ماهاتما گاندی توسعه یافتند.
رازم ز بی‌نقابی اظهار اشک شد عریانی اینقدر عرق انفعال داشت
پلیمرهای افزایشی در اثر تبدیل باند دوگانه مونومر و پیوند ساده و اضافه کردن مونومر به زنجیر فعال (بدون تولید هیچ‌گونه ترکیب اضافی) حاصل می‌شود و زنجیر اصلی پلیمر فقط دارای پیوندهای کربنی می‌باشد و گروه‌های فعال و پلار همواره در زنجیر جانبی قرار دارند و همواره از نوع پلیمرهای ترموپلاستیک می‌باشند و زمانیکه عمل پلیمریزاسیون شروع می‌شود باد تا تشکیل پلیمر نهایی عملیات ادامه پیدا کند و نمی‌توان فعل و انفعالات پلیمریزاسیون را متوقف ساخت و دوباره شروع کرد.
می دهد رنگی و رنگی می ستاند هر زمان بس که دارد انفعال از چهره دلدار گل
عمر ها شد انفعال از آستانت می‌کشم کاش نقش سجده‌ای می‌بست سر تا پای من
در بدن انسان، سیستم عصبی و غده درون‌ریز نقش بزرگی در دریافت و انتقال اطلاعات دارند که باعث عملکرد مناسب بدن می‌شوند. با توجه به فعل و انفعالاتی که در بدن انجام می‌شود، هومئوستاز یک سیستم مهم برای بدن است.
فن چهارم در افعال و انفعالات است که از دو مقاله تشکیل یافته است.[پاورقی ۱۶]
رنگ خجلت بر رخ ما ز انفعال سائلان لاله یی از کوهسار همت والای ماست
چه آسمان چه زمین انفعال روبوشی ست توگرپری شوی این شیشه‌ها حجاب تونیست
کشف اورستد در سال ۱۸۲۱ مبنی بر وجود میدان مغناطیسی پیرامون سیم‌های حامل جریان الکتریکی، نشان داد که بین الکتریسیته و مغناطیس رابطه‌ای مستقیم وجود دارد. به نظر می‌رسید این فعل و انفعال با نیروی جاذبه و الکتریکی (دو نیروی طبیعت که تا آن زمان شناخته شده بودند)، متفاوت است. نیرویی که به سوزن قطب‌نما وارد می‌شد، آن را به سیم حامل جریان نه نزدیک می‌کرد و دور، اما با آن زاویهٔ قائمه می‌ساخت. واژه‌های نسبتاً نا آشنای اورستد این بود: «تضاد الکتریکی به روشی چرخشی عمل می‌کند.» این نیرو همچنین به جهت جریان نیز بستگی داشت؛ یعنی اگر جهت جریان برعکس می‌شد، جهت نیرو نیز معکوس می‌گشت.
به گلشنی که درآید به جلوه نخل قدش چو ابر از سر سرو، آب انفعال گذشت
کوبالامین به دلیل اینکه باعث فعل‌وانفعالات خون‌سازی می‌گردد، جذب آهن را افزایش می‌دهد. غذاهایی که ازنظر فسفات فقیرند مقدار آهن و فسفر قابل‌جذب را افزایش می‌دهند. همچنین، اسیدآسکوربیک (ویتامین ث) جذب آهن را بیشتر می‌کند.
آن حیرتی‌که‌کرد به رویت مقابلم آیینه‌داری از دل بی‌انفعال داشت
انواع مختلف انگور و گونه‌های مخمر از عوامل اصلی در سبک‌های مختلف شراب هستند. این تفاوت‌ها ناشی از فعل و انفعالات پیچیده بین رشد بیوشیمیایی انگور، واکنش‌های درگیر در تخمیر، محیط رشد انگور و فرایند تولید شراب است. بسیاری از کشورها نام‌های قانونی را برای تعریف سبک و کیفیت شراب وضع می‌کنند. این نام‌ها معمولاً منشأ جغرافیایی و انواع مجاز انگور و همچنین سایر جنبه‌های تولید شراب را شامل می‌شود.
ز سجده بیخبری تا کی انفعال جبین عرق شو و نفسی‌ گریه‌ کن‌ به‌حال جبین
از انفعال عشرت موهوم آگهم ای چرخ پر مکن قدح هاله از مهم