انصاف

ضمناً اولی را ملزم نمود به اینکه نگذارد شاه در مواقعی که خشمگین است اوامری دور از عدل و انصاف صادر کند، و در آن حالت عدالت و بشردوستی را به یاد شاه بیاورد.

دست فرمان دهی قوی از تو رسم انصاف را نوی از تو

تحصیل ابوالصلاح در بغداد، به ویژه نزد سید مرتضی سبب شد که فقه ابوالصلاح، در کلیات تفاوت چندانی با فقه بغداد و نظرات سید مرتضی نداشته باشد، اما در جزئیات، اختلاف نظر ابوالصلاح با استادش سید مرتضی تا آن جا بود که ابوالفتح کراجکی کتابی با عنوان «غایة الانصاف فی مسایل الخلاف» نوشت و در آن، به نقض آرای ابوالصلاح و دفاع از نظریات سید مرتضی پرداخت.

صبح روز اول بهمن ماه سال ۹۹ خبری مبنی بر احضار آذری جهرمی به دادسرا در رسانه‌ها منتشر شد. رسانه‌های منتسب به دولت، دلیل آن را خودداری از اجرای دستور فیلترینگ اینستاگرام اعلام کرده‌اند. اما دادستان کل کشور با اشاره به علت احضار وزیر ارتباطات و شایعات مطرح‌شده دربارهٔ آن، نسبت به نحوه انعکاس این موضوع و بی انصافی در این زمینه انتقاد کرد و گفت: اتهامات متعددی متوجه وزیر ارتباطات بوده و احضار آذری جهرمی به خاطر شکایت از وی بوده‌است. طبق قانون وزیر ارتباطات به دلیل پاره‌ای توضیحات در خصوص مسائل مختلف و شکایاتی که از بخش‌های مختلف شد و به دادسرای تهران ارجاع شده بود؛ به دادسرا احضار شد.

مردم ایران بر اساس این دو اصل توانستند آزادانه نمایندگان خود را در تعاونی‌ها، شورای ده، خانه انصاف، انجمن‌های شهر و شهرستان، و شورای داوری انتخاب نمایند. در مرحله بالاتر یعنی رای‌گیری برای انتخابات نمایندگان مجلس شورای ملی و مجلس سنا شرکت مستقیم پیدا کردند. دستگاه قضایی ایران در زمان رضا شاه نوسازی شد و با الهام از قوانین اروپایی با کوشش مردانی چون علی‌اکبر داور سکولار و غیر مذهبی شد و از نفوذ روحانیون درآمد.

آنچه زیبایی این کتاب را دوچندان کرده رعایت ادب و احترام طرفین است. این کتاب، بر خلاف بسیاری از مباحثات - که پر است از اهانت‌ها و هتک حرمت‌ها- بدون کوچکترین شائبه‌ای از توهین و با انصاف متقابل تألیف گشته‌است و این امر اهمیت خواندن آن را برای هر انسان حقیقت جو، دوچندان می‌کند.

اگر اصل انصاف کار نمی‌کند، چگونه باید در این مورد تصمیم‌گیری کنیم؟ سنت حقوق طبیعی کمک چندانی به روشن شدن حقوق رویه‌ای ما نمی‌کند. : 101 نوزیک فرض می‌کند که همه ما حق داریم بدانیم که از روشی منصفانه و قابل اعتماد برای تصمیم‌گیری در مورد مقصر بودن خود استفاده می‌کنیم. اگر این اطلاعات به‌صورت عمومی در دسترس نباشد، ما حق مقاومت داریم. همچنین اگر پس از در نظر گرفتن اطلاعات داده‌شده، این روش را غیرقابل اعتماد یا ناعادلانه بدانیم، ممکن است این کار را انجام دهیم. ما حتی ممکن است در فرآیند شرکت نکنیم، حتی اگر صلاح باشد. : 102 

ای که انصاف دل سوختگان می‌ندهی خود چنین روی نبایست نمودن به کسی

در ژانویه 2020، مرکز اینترنت و جامعه برکمن کلاین دانشگاه هاروارد یک مطالعه متا از 36 مجموعه اصول برجسته برای هوش مصنوعی منتشر کرد که هشت موضوع کلیدی را شناسایی کرد: حریم خصوصی، مسئولیت پذیری، ایمنی و امنیت، شفافیت و توصیف پذیری، انصاف و عدم تبعیض، کنترل انسان بر فناوری، مسئولیت حرفه ای و ارتقای ارزش های انسانی. محققان مؤسسه فناوری فدرال سوئیس در زوریخ مطالعه متا مشابهی را در سال 2019 انجام دادند.

امّا چو کسی دیدهٔ انصاف گشاید این مطلع من آینهٔ صدق مقال است

دلش رحم و انصاف و پرهیز داشت ولی در کنایت زبان تیز داشت

این فقط یک آخوند نیست، انصاف نیوز، 8 شهریور 1397

نه از کم کند کم، نه از بیش بیش بود محض انصاف در کار خویش

می توان کرد اگر کار به انصاف کنند نسبتِ روزِ قیامت به شب تنهایی

گلبنی کاکنون ترا هیزم نمود از جور دی باش تا در جلوه آرد دست انصاف بهار

اهمیت این اثر در این است که در داوری‌هایش نسبت به درست و نادرستِ زبان و ادبیات، کاربرد رسمیِ اهل زبان و شاعران را معیار می‌داند (نه گفته‌های مکرر ادبیات عرب یا موارد دیگر) و همچنین در داوری شعرها انصاف و بی‌طرفی ورزیده‌است، به‌طوری که هرچند خاقانی و انوری و… را می‌ستاید، در بخش عیوب شعر از آن‌ها مثال می‌آورَد.

خضر خان چو ز غیب انصاف خود یافت گرم را جای شکر بی عدد یافت

بر سر دهمت خاک ز انصاف دمی در گردن حق که دید دست باطل

عرفی انصاف دهم، آن چه که کردی همه عمر گر همه طاعت حق بود ، نکردن به بود

الریک به سیموریل می گوید که میخواهد اخلاق و انصاف را به ملنیبونی ها برگرداند و او به مانند اجدادش علاقه ای خشونت یا قدرت علاقه ندارد. سیموریل از لحاظ عاطفی طرفدار الریک است اما عقایدش را درک نمی‌کند. ایرکون الریک را فردی ضعیف و نادان می داند. او برای از نابودی الریک دسیسه هایی می کند تا او تاج و تخت روبی را به دست بگیرد ، الریک بدون وارث است و ایرکون را جانشین خود می کند.