النساء

ازین محنت‌سرا گردید چون شمس‌النساء بیرون ز الطاف الهی جنت المأوی شد منزل

همانست که در سوره یونس گفت: قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَ بِرَحْمَتِهِ. دوم فضل است بمعنی نبوّت، چنان که در سورة النساء گفت: وَ کانَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکَ عَظِیماً

مُنِیبِینَ إِلَیْهِ منصوب علی الحال، ای اقم وجهک انت و امّتک منیبین الیه لانّ مخاطبة النبی (ص) یدخل معه فیها الامّة کما قال: یا ایها النبی اذا طلقتم النساء منیبین الیه، ای راجعین الیه بالتوبة مقبلین الیه بالطاعة، وَ اتَّقُوهُ ای اتقوا مخالفته وَ أَقِیمُوا الصَّلاةَ ادّوها فی اوقاتها علی شرائطها و حقوقها وَ لا تَکُونُوا مِنَ الْمُشْرِکِینَ.

باب من باشد علی شیر خدا ساقی کوثر مادرم خیرالنساء خود سرور آزادگانم

حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «کسی که سعی کند در تحصیل نفقه عیالش، مثل کسی است که در راه خدا جهاد کند» و فرمود که «پاره ای از گناهان است که هیچ چیز کفاره آن نمی شود، مگر اهتمام در طلب معاش» و فرمود که «هر که را سه دختر باشد، و خرج ایشان را بکشد، و به ایشان نیکی کند تا بزرگ شوند خدا بر او بهشت را واجب می گرداند» مروی است که «روزی جناب رسالت مآب صلی الله علیه و آله و سلم به خانه سید اولیاء علیه السلام آمد، دید: آن حضرت نشسته است و عدس پاک می کند و سیده النساء در پیش دیگ نشسته است حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: بشنو ای ابوالحسن و نمی گویم مگر آنچه را خدا امر کرده است که بگویم که هیچ مردی نیست که در خانه امداد زن کند و یاری او را نماید مگر اینکه خدا به او می دهد به عوض هر موئی که در بدن اوست عبادت یک سال را، که روز آن را روزه بگیرد و شب آن را به عبادت به سر برد و عطا می کند از ثواب، به او مثل آنچه به صابرین داده، که داود پیغمبر و یعقوب و عیسی علیه السلام باشد یا علی: هر که در خانه خود مشغول خدمت عیال شود و مضایقه نکند، خدا اسم او را در دفتر شهدا می نویسد و در هر روز و شبی ثواب هزار شهید از برای او ثبت می کند و به هر قدمی که برمی دارد ثواب حج و عمره به او می دهد و به عدد هر رگی که در بدن اوست شهری در بهشت به او عطا می فرماید یا علی: یک ساعت خدمت در خانه، بهتر است از عبادت هزار سال و هزار حج و هزار عمره و هزار بنده که آزاد کنی و هزار مرتبه جهاد و عیادت هزار مریض و هزار نماز جمعه و هزار تشییع جنازه و سیر کردن هزار گرسنه و پوشانیدن هزار برهنه و روانه ساختن هزار اسب در راه خدا و بهتراست از اینکه تورات و انجیل و زبور و قرآن را تلاوت کند و هزار اسیر را آزاد کند و هزار شتر که به مساکین بدهد و از دنیا بیرون نرود مگر اینکه جای خود را در بهشت ببیند.

عقایدالنساء یا کلثوم ننه، کتابی طنزآمیز به زبان فارسی در نقد دینداری عامیانه و باورهای خرافی رایج میان زنان در دوره صفویه نوشته شده‌است. این کتاب قدیمی‌ترین سند مکتوب دربارهٔ اخلاق، آداب و رسوم زنان عامی ایران است. خرافه‌ستیزی انگیزه تألیف بوده، اما امروزه وجود فرهنگ عامیانه عصر کتاب اهمیت بیشتری دارد. کتاب به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی و ترکی آذربایجانی ترجمه شده و از آن چندین نسخه خطی در کتابخانه‌های جهان وجود دارد.

ابواسحاق، ابراهیم بن قاسم قیروانی شهرت‌یافته به رقیق یا ابن رقیق (؟ -۱۰۳۴م) ادیب، شاعر، تاریخ‌نگار و نویسنده تونسی بود که نزدیک به نیم‌قرن در دولت صنهجانی به کتابت مشغول بود. ابن خلدون و یاقوت حموی او را در نویسندگی و تاریخ‌نگاری ستوده‌اند. تاریخ إفریقیه و المغرب، کتاب النساء، نظم السلوک فی مسامرة الملوک، قطب السرور فی وصف الأنبذة و الخمور از آثار اوست. رقیق در سال ۳۸۸ق به مصر سفر کرد و سپس به میهن خود بازگشت و همان‌جا درگذشت.

و هذه الآیة نزلت بالمدینة و هی ناسخة لما فی النساء فی قوله: وَ مَنْ یَقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ. و قیل هذه منسوخة بها. و قیل هذه فی الشرک، و الصحیح انّ هذه هی الناسخة بدلیل قوله: وَ إِنِّی لَغَفَّارٌ لِمَنْ تابَ وَ آمَنَ، و هذا محکم بالاجماع.

در سال ۳۵۹ (قمری) در شهر بغداد به دنیا آمد. پدر و مادر سید رضی هر دو از سادات علوی و از نوادگان حسین بن علی بودند. نسب وی از جانب پدر با پنج واسطه به موسی کاظم، می‌رسد. از این رو گاهی شریف رضی را «رضوی» می‌خوانند؛ و از طرف مادر نسب وی با شش رابطه به علی بن حسین می‌رسد. شیخ مفید کتاب «کتاب النساء» را برای مادر سید رضی نوشته و در مقدمه کتاب از او به احترام یاد کرده‌است.

خیرالنساء عهد که دوران جز او نداد عز مشارکت احدی را به این خطاب

المنثور و المنظوم اثری از ابن طیفور دربردارندهٔ گزیده‌ای از آثار نظم و نثر بوده‌است. ابن ندیم گزارش می‌کند این کتاب ۱۴ بخش بوده که تا زمان او بیش از ۱۳ بخش دردسترس نبوده‌است. دست‌نویس بخش‌های ۱۱، ۱۲ و ۱۳ اکنون موجود است. بخش ۱۱ با نام بلاغات النساء چاپ شده‌است. چهار رساله‌ای که خود ابن طیفور از این اثر نوشته، زکی صفوت در جمهرة رسائل العرب به چاپ رسانده‌است. همچنین رساله‌ای از ابن مقفع با نام الیتیمة توسط محمد علی کرد استخراج و در رسائل البلغاء منتشر شده‌است.

أَ إِنَّکُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجالَ وَ تَقْطَعُونَ السَّبِیلَ یعنی تقطعون سبیل النسل بایثار الرجال علی النساء و قیل تقطعون السّبیل بالقتل و اخذ الاموال. و قیل تقطعون.

از اول عمر تا به حال بسیار در بر و بحر ممالک اتفاق افتاد بود برای بنده، ولی بدن بنده به لرزه درنیامد و امروز بدنم به لرزه آمد. اشکال بر کمسیون اینکه اسم نسوان را در منتخبین برد، که از کسانی که حق انتخاب ندارند نسوان هستند… خداوند قابلیت در این‌ها قرار نداده‌است که لیاقت حق انتخاب داشته باشند، مستضعفین و مستضعفات و آن‌ها از این نمره‌اند که عقول آن‌ها استعداد ندارد. گذشته از اینکه در حقیقت نسوان در مذهب اسلام تحت قیمومیت‌ند، الرجال قوامون علی النساء، در تحت قیمومیت رجال هستند.

و فی الحدیث عن النبی انه قال: اذا حدّثک الرّجل بحدیث فالتفت فهو امانة، و النساء عند الرّجال امانة.

ولو کان النساء کمن فقدنا لفضلت النساء علی الرجالوالسلام