افراط

معنی کلمه افراط در لغت نامه دهخدا

افراط. [ اِ ] ( ع مص ) فرمودن کسی را کار مالایطاق. || سبقت و مبادرت نمودن در برآوردن شمشیر از نیام. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). || شتابانیدن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( ترجمان القرآن عادل بن علی ). شتاب کردن. ( آنندراج ) ( تاج المصادر بیهقی ). شتابانیدن. ( المصادر زوزنی ). || فراموش نمودن کاری را. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). فراموش کردن. ( آنندراج ) ( تاج المصادر بیهقی ) ( المصادرزوزنی ). || پر کردن و لبریز گردانیدن توشه دان از توشه و حوض از آب. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). پر کردن توشه دان از توشه و حوض از آب. ( آنندراج ). پر کردن. ( تاج المصادر بیهقی ). || در پیش فرستادن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). پیش فرستادن. ( آنندراج ). || بر تأخیر داشتن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). تأخیر کردن. ( آنندراج ). || شتابی نمودن در کاری. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). شتاب کردن. ( آنندراج ). || شتاب باریدن و عجلت نمودن ابر بهار. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ).عجله نمودن ابر بهار و شتاب باریدن. ( ناظم الاطباء ). || گذاشتن. ( آنندراج ). || فرستادن رسول را خاص برای حوائج خویش. ( ناظم الاطباء ). || از حد درگذرانیدن. ( آنندراج ). || از حد درگذشتن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( ترجمان عادل بن علی ). ضد تفریط است. از حد درگذشتن. ( آنندراج ). از حد اندرگذشتن. ( تاج المصادر بیهقی ). از اندازه درگذشتن. ( تاج المصادر بیهقی ). ضد قصد. ( فیروزآبادی ). از حد درگذشتن و این ضد تفریط است که بمعنی کمی کردن و تقصیر کردن است. ( غیاث اللغات نقل از منتخب و صراح ). از حد گذشتن. ( تفلیس ). افراط کردن. ( المصادر زوزنی ). بگزاف کردن کاری. اکثار. مقابل تفریط. تجاوز از حد کمال. اسراف. ( یادداشت مؤلف ). و در اصطلاح ، فرق میان افراط و تفریط آنست که افراط از حد درگذشتن در جانب کمال و زیادت است و تفریط از حد درگذشتن در جانب نقصان و تقصیر بکار میرود. ( از تعریفات جرجانی ). || ( اِمص ) مأخوذ از تازی. مبالغه. زیاده از اندازه. افزونی. زیادتی. فراوانی. کثرت. بسیاری. شتاب. عجله. حرکت بسرعت. ( ناظم الاطباء ). گزاف کاری. ( مجمل اللغه ). فراخ روی. زیاده روی. مقابل تفریط و تقصیر و کوتاهی. ( یادداشت مرحوم دهخدا ) :
هر زمان ز افراط عدل او چنان گردد کزو
زعفران گر کاری آرد بر دو دندان گراز.

معنی کلمه افراط در فرهنگ معین

( اِ ) [ ع . ] ۱ - (مص ل . ) از حد درگذشتن . ۲ - (اِمص . ) زیاده روی .

معنی کلمه افراط در فرهنگ عمید

از حد درگذشتن، از حد و اندازه تجاوز کردن، زیاده روی کردن، زیاده روی.

معنی کلمه افراط در فرهنگ فارسی

ازحددرگذشتن، ازحدواندازه تجاوزکردن، زیاده روی کردن ، زیاده روی
۱ - ( مصدر ) از اندازه در گذشتن زیاده روی کردن . ۲ - ( اسم ) زیاده روی .
آمیختن باشد ظاهرا لغتی است محلی و تنها و در حاشیه فرهنگ اسدی خطی نخجوانی مضبوط است .

معنی کلمه افراط در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] زیاده روی کردن را افراط می گویند که دارای احکام تکلیفی و وضعی است و در ابواب طهارت، صلات، خمس، تجارت، قرض، حجر، شرکت، مزارعه، عاریه، وکالت، اطعمه و اشربه و شهادات آمده است.
افراط در بلند خواندن حمد و سوره به حدّی که خارج از متعارف باشد، نماز را باطل می‏کند.
افراط در مصرف
زیاده روی در مصرف، اسراف است.
افراط در صرف مال در کار خیر
افراط کردن در صرف مال در کارهای خیر با رشید بودن منافات ندارد.
ضامن بودن افراط کننده
...

معنی کلمه افراط در ویکی واژه

از حد درگذشتن.
زیاده روی.

جملاتی از کاربرد کلمه افراط

دانشنامه اسلام معتقد است گرچه روایات در مورد عبدالله بن سبا و فرقه سبائیه متناقض نما هستند، اما می‌توان وی را از حامیان علی دانست که منکر مرگ علی بودند و بر خلاف روایات سنی این دانشنامه نوشته‌است احتمالاً وی یهودی نبوده و مؤسس فرقه سبائیه است که مقام علی را بیش از حد بالا می‌برند. در روایات سنی وی یهودی‌ بود که مسلمان شد و با توطئه‌های حیله‌آمیز خود شکاف را بین صحابیون محمد به وجود آورد. گفته می‌شود که وی، مصریان را علیه عثمان و به نفع علی و در مورد حق خلافت وی به شورش واداشت. در دیدگاه شیعه، وی گاهی از افراطیون (غالیان) شمرده می‌شود. گفته می‌شود که علی فرمان داد که به علت خدا نامیدنش از سوی این فرقه، ابن سبا و پیروانش را بسوزانند.
تو از سخای به افراط و از مروت خویش روا مدار که این بند بشکند میثاق
بسیاری از هالوفیل‌های افراطی و همه متانوژن‌های شناخته شده در این گروه قرار می‌گیرند.
و لیکن این به حسب مودای نظر است، اما تحقیق مطلب آن است که از برای هر فضیلتی حدی است مضبوط و معین، که به منزله وسط است، و تجاوز از آن خواه به جانب افراط و خواه به طرف تفریط مودی است به رذیله.
بودجه عدل کز افراط و تفریط بود موضوع و از تبدیل و تخلیط
بیشترین اقلیت مسلمانان را پاکستانی‌ها، ترک‌ها و اعراب تشکیل می‌دهند. مسلمانان نروژ به‌طور فعال در احزاب سیاسی به جز حزب راست افراطی، شرکت کرده و نمایندگانی نیز در مجلس شورای محلی دارند.
میان نیک و بد تخلیط کردیم گهی افراط و گه تفریط کردیم
مهمان‌پذیر (اتاق خالی) ازسوی منتقدان و سایت‌ها، نقدهای مثبت بسیاری کسب کرد. دوری از خشونت و خون‌ریزی افراطی، داستانِ گیرا و کاراکترهای ملموس، فیلمبرداری و نورپردازی خوب از نکات مثبت این فیلم هستند.
پس روا باشد که دوستی از حق بر دل بنده سلطان گردد و به غلبه و افراط آن عقل و طبایع از حمل آن عاجز گردند و امر وی از کسب وی ساقط گردد. آنگاه این درجه را جمع خوانند؛ چنان‌که چون رسول علیه السّلام مستغرق و مغلوب بود فعلی از وی حاصل آمد. خداوند تعالی نسبت فعل از وی دفع کرد و گفت: «آن فعل من بود نه فعل تو، هر چند نشانه فعل تو بودی. و ما رمیتَ اِذ رمیتَ و لکنّ اللّه رمی (۱۷/الانفال). یا محمد آن مشتی خاک اندر روی دشمن نه تو انداختی، من انداختم.» چنان‌که هم از آن جنس فعلی از داود علیه السّلام حاصل آمد ورا گفت: «وقتلَ داوُد جالوتَ (۲۵۱/البقره). یا داود، جالوت را تو کشتی.» و این اندر تفرقهٔ حال بود و فرق باشد میان آن که فعل وی را بدو اضافت کند و او محل آفت و حوادث و آن که فعل وی را به خود اضافت کند و وی قدیم و بی آفت.
موسورگسکی، مانند بقیه اعضا گروه پنج، به عنوان یک افراطی شناخته می‌شد. شاید به این دلیل که تزار الکساندر سوم خودش بوریس گودونف را از لیست قطعه‌های پیشنهادی برای اپرای سلطنتی در ۱۸۸۸ خط زد.
در هر صورت هندوییسم مذهبی است که اگر عمیقاً به آن نگاه کنیم، دستورهای خوب و اخلاقی بسیاری در خود دارد و معتقد به افراط و تفریط در هیچ کاری نیست بلکه میانه‌روی را توصیه می‌کند. با این حال هر فرد هندو آزاد است که بر حسب توان و خواست خویش، از این مذهب بهره‌برداری کند.
اگر کسی گوید که حادثهای بزرگ که اندر عالم همی افتد از زلزله و صاعقه و قحط و افراط آب و آتش و طاعون و جز آن که آفرینش حیوان بدان تباه می شود نشان آنست که نه بر مراد نفس کلی است چون صنعتهای او را تباه میکند.
نژادگرایی و ایده رقابت نژادی، که در سال ۱۹۴۴ به آن داروینیسم اجتماعی گفته می‌شد، توسط دانشمندان اروپایی و همچنین در مطبوعات وین در طول دهه ۱۹۲۰ مورد بحث قرار گرفتند. اینکه هیتلر ایده‌های خود را از کجا انتخاب کرده‌است نامشخص است. نگرهٔ فرگشت در آن زمان به‌طور کلی در آلمان پذیرفته شده بود، اما این نوع افراط‌گرایی تا آن هنگام نادر بود.
و از این جهت گفته اند: «کسی که در موضع غضب به غضب نیاید خر است» و از حضرت امیرالمومنین علیه السلام مروی است که «حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم از برای دنیا هرگز به غضب نمی آمد اما هرگاه از برای حق، غضبناک می شد احدی را نمی شناخت، و غضب او تسکین نمی یافت تا یاری حق را نمی کرد» و از آنچه گفتیم معلوم شد که غضب مذموم، آن است که در حد افراط باشد، زیرا که اعتدال آن، ممدوح است و تفریط آن غضب نیست، اگر چه از صفات ذمیمه است.
«خداوند چیزی را نمی‌داند تا زمانی که ثابت شود و قبل از اثبات شناخت آن برای او محال است و اگر از اعمال بندگانش آگاه بود، آزمایش آنها برای او بی‌مورد بود» و «خداوند به صورت انسان است، اما جسم ندارد» لذا اهل سنت او را از شیعیان افراطی مجسمه می‌دانند و فرقه شیطانیه امامیه را که موجودیت شیطان را نفی می‌کنند به او نسبت می‌دهند.
هیتلر در ژانویه ۱۹۳۳ در آلمان به قدرت رسید و در اکتبر همین سال آلمان جامعه ملل را ترک کرد. قتل دولفوس، نخست‌وزیر سوسیال مسیحی دولت فدرال اتریش در ۲۵ ژوئیه ۱۹۳۴ به دست نازی‌های اتریش طرفدار هیتلر، همزمان با قتل نخست‌وزیر رومانی و الکساندر یکم پادشاه یوگسلاوی در فرانسه از سوی راست‌گرایان افراطی، پیمان چهار قدرت که به پیشنهاد بنیتو موسولینی و برای کنترل هیتلر تهیه شده بود را به کلی به فراموشی سپرد.
و قاعده کلیه، آن است که دانستی که اوصاف حمیده، حکم وسط را دارند، و انحراف از آنها به طرف افراط یا تفریط هر یک که باشد مذموم است، و از اخلاق رذیله است.
هرانت دینک، بنیانگذار و نخست سردبیر آگوس در ۱۹ ژانویه ۲۰۰۷ در برابر دفتر هفته‌نامه به ضرب گلوله «اوگون ساماست» یک ملی‌گرای ۱۷ ساله افراطی ترک ترور شد.
و چون وفات کرد و جنازة او برداشتند مرغان می‌آمدند و خود را بر جنازه او می‌زدند. تا چهل و دوهزار گبر و جهود و ترسا مسلمان شدند و زنارها می‌انداختند و نعره می‌زدند و لااله الا الله می‌گفتند و سبب آن بود که حق تعالی گریه بر چهار قوم انداخت و به افراط در آن روز یکی بر مغان و دیگر برجهودان؛ و دیگر برترسایان و دیگر برمسلمانان. اما از بزرگی پرسیدند: نظر او در حیات بیش بود یا در ممات؟
سخنی کان نه زافراط و ز تفریط عری است راستی نزد خرد نیست بمعنی محکم