اغماء

معنی کلمه اغماء در لغت نامه دهخدا

اغماء. [ اَ ] ( ع اِ ) ج ِ غَمی ، بمعنی بیهوش و آسمان خانه و آنچه بالای آسمان خانه باشد از چوب وخاک و جز آن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). اَغمِیَة. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ).
اغماء. [اِ ] ( ع مص ) بیهوش گردانیدن. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). حالت بی حسی بر شخص عارض شدن و بصیغه مجهول استعمال شود: اغمی علی المریض ؛ عرض له ما وقف به حسه. ( از اقرب الموارد ). بی هوش شدن. ( تاج المصادر بیهقی ). و فی الحدیث : «قال عبداﷲبن رواحه و مریض للنبی ( ص ) اغمی علی ثلاثا کیف اصنع بالصلوة، فقال ( ص )صل صلوة یومک الذی افقت فانه یجزیک ». ( منتهی الارب ).و قوله علیه السلام : «فان اغمی علیکم ؛ ای فان اغمی علیکم یومکم او لیلتکم فلم تروا الهلال فاتموا شعبان ». ( ناظم الاطباء ). || پیوسته ابر گردیدن روز. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). پیوسته ابر بودن روز. و به این معنی نیز بصیغه مجهول استعمال شود:اغمی یومنا؛ دام غیمه. ( از اقرب الموارد ). || پوشیدن ابر هلال را. ( از منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). پوشیدن ابر هلال شب را: اغمی لیلتنا ( مجهولاً )؛ غم هلالها. ( از اقرب الموارد ). || پوشیده و مشتبه شدن خبر. و در تمام معانی مذکور بصیغه مجهول استعمال شود. ( از منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). گنگ و مستور ماندن خبر: اغمی الخبر ( مجهولا )؛ استعجم و خفی. ( از اقرب الموارد ). پوشیدن خبر بر کسی. ( از تاج المصادر بیهقی ). || ( حامص ) بیهوشی. ( از منتهی الارب ) ( آنندراج ). مأخوذ از تازی. بیهوشی. حالت بیهوشی ویژه در بیماری. ( از ناظم الاطباء ). بی خودی. بی خویشتنی. ( یادداشت بخط مؤلف ). || در اصطلاح فقیهان ، بیماریی است که بر دماغ یا قلب عارض شده وبر اثر آن قوای مدرکه و قوای محرکه ای که افعال ارادی و آثار انسانی از آن بوجود می آید، تعطیل می گردد و این تفسیر بیماری غشی را نیز شامل می شود. و در اصطلاح طبیبان چنین است که اگر تعطیل قوای مزبور بر اثر ضعف قلب بود و داخلی باشد که منفذی نیاید، آن را غشی نامند و اگر بر اثر امتلاء پرده های دماغ از بلغم غلیظ باشد، آن را بخصوص اغماء نامند. ولی مؤلف جامعالرموز گوید: اغماء ضعف قوی ̍ بعلت غلبه درد است و این تفسیر غش را هم شامل میشود. و در حدودالامراض آمده است. و گاه اغماء بر صرع خفیف اطلاق میشود. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ). جرجانی گوید: اغماء سستیی است غیراصلی و بدون مخدر که قوا را از عمل می اندازد. و با قید کلمه «غیراصلی » خراب را از تعریف خارج کند و با قید «بدون مخدر» سستی را که بر اثر مخدرباشد، خارج می سازد و با قید ( از عمل افتادن ِ ) قوا جنون را از تعریف خارج می کند. ( از تعریفات جرجانی ).

جملاتی از کاربرد کلمه اغماء

اثر عمده اسیدوز تضعیف سیستم عصبی مرکزی است. اسیدوز باعث می‌شود که شخص در ابتدا حواس خود را از دست داده و بعداً دچار اغماء می‌شود. درمان تصحیح اسیدوز و از بین بردن عامل ایجادکننده می‌باشد.