اغانی

بخرابات مغانی همه چنگست و اغانی همه جا مست و جوانی، همه جا بانگ هیاهو

کیفیت اغانی چنان است که به آسانی ترجمه را برنمی‌تابد. به همین سبب یکی دو اقدامی که در این باب صورت گرفته، ناچار در همان آغاز کار متوقف شده‌است. نخستین آنها ترجمه به لاتین از کوزه گارتن ۱۸۴۰ م است، که از جلد اول آن فراتر نرفت. همین جلد توسط محمدحسین مشایخ فریدنی در دو جلد، جلد اول به سال ۱۳۵۶ ش و جلد دوم به سال ۱۳۶۴ ش، به چاپ رسید.

از بلبل خوش نغمه که ناهید طیور است نالیدن او تار اغانی به زحل شد

نشاندند مطرب بهر برزنی اغانی سرائی و بربط زنی

ابوعبدالله هارون بن علی بن هارون بن علی بن یحیی (۳۰۲ تا ۳۷۶ ه‍.ق) شاعر و ادیب بود. وی کتاب مختار فی الاغانی را نوشت. وی همچنین منجم نیز بود. به گفتهٔ جمال‌الدین قفطی وی جداول اختربینی تهیه کرده بود که در زمان خودش بسیار توسط مردم مورد استفاده بود، اما برخی ابداع این جدول را به پدربزرگش (که او هم هارون نام داشت) نسبت می‌دهند و تشابه نام آن‌ها را دلیل این سردرگمی می‌دانند.

درون مغزم از افکار خوش، چراغانی‌ست چرا که در شب مه، فکر نیز نورانی‌ست

نگارا، روز عیش و شادمانیست هوای سبزه و صوت و اغانیست

قاضی نعمان در جلد سوم کتاب شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار، محمد حسن شُرَّاب در کتاب نور الأبصار في مناقب آل بیت النبی المختار، مزینانی در نقش زنان در حماسه عاشورا، علی محمد علی دخیل در کتاب سکینه دختر امام حسین و ابوالفرج اصفهانی در کتاب الاغانی و برخی منابع دیگر نقل مشهور را اینگونه دانسته‌اند که او بعد از عاشورا دیگر ازدواج نکرد.

که نیرزد به همه لذتِ پیری خوشی‌ای در جوانی که چراغانی مشتی کلش است

ابوسعید سجزی در رساله ی تثلیث زاویه دو راه برای حل مسئله ی تثلیث زاویه از صاغانی نقل کرده‌است.

ای خواجه، جمالست و جهانست و جوانی می نوش می ناب بگل بانگ اغانی

ابوالحسن علی بن هارون بن علی (۲۷۱ تا ۳۵۲ ه‍.ق) از دوستان ابن ندیم و شاعری چیره‌دست بود. او نیز مانند پسرعمویش کتابی در خصوص نسب خاندانش نوشت. به جز این چندین اثر دیگر نیز از او باقی مانده از جمله کتابی که در مقابله با الاغانی نوشت، رساله‌ای که در مقایسهٔ دیدگاه‌های اسحاق موصلی و ابراهیم بن مهدی نوشت، و رسالهٔ شهر رمضان که راجع به ماه رمضان بود و برای خلیفه راضی بالله آن را نوشت.

یا صاحب الاغانی اضرب علی المثانی شعری کزهر روض فی سیدالکرام

در کتاب برگزیده اغانی نوشته ابولفرج اصفهانی، بارها نام سکینه در ارتباط با موسیقیدانان و خنیاگران و نوحه سرایان معروف زمان خودش ذکر شده‌است

ای زلطفت جان اغانی یافته وی زجودت از امانی یافته

الاغانی، مقاتل الطالبیین و اخبارهم که در سال ۳۱۳ ق تألیف شده در شرح احوال ۲۱۶ تن از اولاد ابو طالب، و کتاب ادب الغرباء یا آداب الغرباء یا أدباء الغرباء.

دنیاگیری بیماری کرونا باعث شد جشن‌های نیمه شعبان متفاوت تر از سال‌های گذشته برگزار شود. در مراسم امسال، از توزیع شربت و شیرینی خبری نبود و خیابان‌ها همانند سال‌های گذشته چراغانی نشدند. مراسم عروسک‌های نمایشی که هرساله در محله‌های تاریخی میبد برگزار می‌شد نیز لغو شد. مسجد جمکران نیز در این روز به‌صورت کامل بسته بود و مراسمات آن بدون حضور مخاطب و با پخش از صداوسیما انجام شد.

در آستانه روز معلم در ایران و برگزاری تجمعات اعتراضی، نیروهای امنیتی ایران چند فعال صنفی معلمان را احضار یا بازداشت کردند. علی اکبر باغانی، رسول بداقی، محمد حبیبی و جعفر ابراهیمی از اعضای کانون صنفی معلمان ایران بودند که در تهران بازداشت شدند. این برخوردها یک روز پیش از فراخوان کانون صنفی معلمان برای برگزاری تجمع اعتراضی معلمان در مقابل مجلس و مراکز آموزش پرورش در شهرها و شهرستان‌های ایران صورت گرفت. در ادامه این تجمعات و اعتراضات مسعود فرهیخته و لطف‌الله جمشیدی، از فعالان صنفی معلمان در مقابل مجلس ایران بازداشت شدند.

شب و روز از اندیشه چندان نخفت کاغانی برون آورید از نهفت

همچنین موصلی نخستین پیرو برپایی شعر عرب بر آهنگ‌های ایرانی بود. او با درآمیختن نغمه‌های فارسی و عربی از سویی موسیقی جدید عربی را پی‌ریزی کرد و از سوی دیگر ترانه‌هایی ساخت که در دنیای عرب رواج یافت و سبک غزل عربی را دگرگون کرد. هارون الرشید به ابراهیم مأموریت داده بود که به همراه ابن جامع و فُلَیح بن ابی العَورا، ۱۰۰ ترانه از زیباترین آن روزگار را برایش گردآوری کنند. بعدها، حاصل کار این سه نفر مبنای کتاب اغانی ابوالفرج اصفهانی شد. ابوالفرج حدود ۱۳۰ بیت از شعرهای ابراهیم موصلی را نقل کرده‌است که عمدتاً در قطعات کوچک ۲ تا ۶ بیتی هستند و مضامینی ساده دارند.