اعتذار

آن کس که چرخ پیش درش سر نهاده است بر خاک درگه تو نهد روی اعتذار

رخصت بده که از سر اخلاص تا به حشر بر گرد روضه تو بگردد به اعتذار

گر سگ ابخاز سر ز حکم تو برتافت هست برو راه اعتذار گرفته

اعتذاریه شعری است که شاعر پس از اینکه ممدوحش بر او خشم گرفت یا او را عتاب و دربند کرد، می‌سراید و ضمن آن می‌کوشد خود را تبرئه کند یا پوزش بطلبد، مانند قصیده‌ای از مسعود سعد.

گفتم که ناتوانم و رنجورم از فراق گفتا بگیر هین که گه اعتذار نیست

ای خداوندان مال الاعتبار الاعتبار وای خداوندان قال الاعتذار الاعتذار

شنیدیم اعتذار نفس مدهوش ازین گوش و برون کردیم از آن گوش

عذر پذیرنده گه اعتذار اوست ولی مشرک معذور نیست

«وَ یَوْمَ نَبْعَثُ» ای و انذرهم یوم نحشر، «مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ شَهِیداً» یعنی الانبیاء یشهدون علی الامم بما فعلوا، «ثُمَّ لا یُؤْذَنُ لِلَّذِینَ کَفَرُوا» فی الکلام و الاعتذار. و قیل لا یسمع عذرهم، «وَ لا هُمْ یُسْتَعْتَبُونَ» العتبی الرّضا، یعنی لا یطلب منهم ان یرجعوا الی ما یرضی اللَّه لانّ الآخرة لیست بدار تکلیف و لا یترکون فی الرّجوع الی الدّنیا فیتوبوا. و قیل «وَ لا هُمْ یُسْتَعْتَبُونَ» ای و لا هم یقالون، ای ان سألوا الاقالة لم یجابوا الی ذلک.

کسی که چشم مرا ابر نوبهار گرفت چو دید گریه ی من راه اعتذار گرفت

ای خداوندان مال الاعتبار الاعتبار و ای خداوندان قال الاعتذار الاعتذار