اصفهانی

پدر عبدالله، حاجی فریدون نام داشت که از گرجیانی بود که در زمان آقامحمدخان قاجار از گرجستان به ایران آمدند. حاجی فریدون از همان بدو ورود به ایران، با خاندان محمدحسین صدر اصفهانی ارتباط نزدیک برقرار کرد و به اصفهان رفت. عبدالله از جوانی به تحصیل علوم ادبی پرداخت و در کنار آن به خط نیز توجه داشت. او پس از آنکه به مدارجی از علم رسید، تعلیم فرزندان خاندان صدر را عهده‌دار شد.

تو می دانی که داعی را نباشد غمی از شاعران اصفهانی

به بخت تیره ام سرمه هر کجا چشمی است بیا به دیده درایی و اصفهانی کن

خوانند گرچه خلق جهان اصفهانیم زین آب و خاک زاده‌ام‌ اما جهانیم

در فصل اول این برنامه علی اوجی به عنوان مجری این برنامه و رضا صادقی، محمد اصفهانی، محمد معتمدی و رضا یزدانی به عنوان داوران این برنامه انتخاب شدند.

آنکه آید در مشامم بوی سیب بوی سیب اصفهانی ای حبیب

آتش اصفهانی در سال ۱۳۰۹ خورشیدی درگذشت و پیکرش را در تکیه فاضل سراب در تخت فولاد اصفهان به خاک سپردند.

اسم شریف آن جناب میرزا محمد حسین بوده و در خدمت علمای کرمان تحصیل کمالات نموده و دست ارادت به جناب نورعلی شاه اصفهانی داده و پا در دایرهٔ اهل حال نهاده. سالک مسالک ایقان و ناهج منهج عرفان قدوهٔ سالکان و منجی هالکان. دیده‌اش مطلع انوار سبحانی و سینه‌اش مخزن اسرار ربانی بوده و جناب زبدة المحققّین میرزا محمد تقی کرمانی نسبت طریقه به وی درست نموده. جناب مولانا احمد ملقب به نظام علی شاه کرمانی هم از فرزندان معنوی اوست. از او تربیت یافته. جمعی از مشایخ معاصرین را ملاقات نموده و زحمت بسیار کشیده. بالاخره در سنهٔ ۱۲۲۵ در کرمان وفات یافته. سه دفتر از مثنوی جنات و کتاب مرآت المحققّین و مثنوی موسوم به غرایب از اوست و این اشعار از دیوان اونوشته شد:

شیخ الاسلام گفت، که خراز٭ گوید: المعرفة معرفتان، معرفة من بذل المجهود و معرفة عن عین المجهود «و شیخ الاسلام گفت» بومنصور، معمر اصفهانی٭ گوید: کی معرفه سه است: معرفهٔ فطرت، و معرفت زیادت و معرفت خصوصیت.

«میرزا مهدی اصفهانی مرد ملایی بود. بدون تردید مجتهد مسلم بود. مجتهد قطعی، مجتهد مطلق، او مرد نخبه ای بود.

در دوره افشاریان و زندیان گویندگانی مثل هاتف و پسر او سحاب، مشتاق اصفهانی، عاشق اصفهانی، و آذر بیگدلی (لطفعلی بیک شاملو) معروف شدند.

که راه از بهر آب زندگانی زدیم آب از گلاب اصفهانی

هر شاخی از آن به... قومی وان قوم ظریف و اصفهانی

محمد اصفهانی تا به امروز ۱۴ آلبوم منتشر کرده‌است که در این میان آلبوم شِکوه جدیدترین، تنها ماندم ماندگارترین و نون و دلقک پرفروش‌ترین آلبوم است.

صفی بن قاسم اصفهانی همچنین مشهور به صفیا (؟ - ۱۶۱۹م) شاعر و صوفی ایرانی بود.

همچنین ابن جامع به دستور هارون الرشید با ابراهیم موصلی و فُلَیح بن ابی العَورا در گردآوری ۱۰۰ ترانه از زیباترین آن روزگار همکاری کرد که حاصل کار این سه نفر، مبنای کتاب اغانی ابوالفرج اصفهانی شد.

صفی اصفهانی در سالی نامعلوم در اصفهان زاده شد. او روابطی با حکیم شفایی اصفهانی داشته و در آغاز جوانی به گردش پرداخت و در مدتی در شهرهای هندوستان به «درویشی و قلندری» گذرانید و سرانجام به خدمت زمانه‌بیگ مهابت جان، حاکم وقت، رسید و نزد او جایگاهی یافت. تذکره‌های فارسی او را «مردی بسیار نیک‌سیرت و بلندهمت» توصیف نموده‌اند که «هیچ‌گاه زیر بار منت نمی‌رفت و لب به تملق و چاپلوسی نمی‌گشود.»

گفتم که اهل تبریز یا اهل اصفهانی خود حل این معما فرمای تا بدانم

چگونه شاد گردد ز اصفهانی دلی کاو مهتر آمد از جهانی

آداب ناصری کتابی است در زمینهٔ اخلاق در زبان فارسی که با قلم محمدابراهیم محلاتی در سال ۱۳۰۱ قمری به نگارش درآمده است. این کتاب به نام ناصرالدین‌شاه نوشته شده و از خاندان او جانبداری کرده‌است. آداب ناصری در همان سال تألیف با مقدمه‌ای از اعتمادالسلطنه و مؤخره‌ای از محمدرضا صافی اصفهانی به چاپ رسید و پس از آن هم بارها منتشر شد.