اشعه

معنی کلمه اشعه در لغت نامه دهخدا

اشعه. [ اَ ش ِع ْ ع َ ] ( ع اِ ) ج ِ شعاع. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). رجوع به شعاع شود. || اشعه درحکمت اشراق که پیروان آن هر چیز را به نور و ظلمت تقسیم میکنند و به انوار الهی و نور انوار قائلند، بسیار متداول است ، چون : اشعه نوری ، اشعه انوار قاهر،اشعه تام ، اشعه برزخی ، اشعه وساطی ، اشعه اشراقی ، اشعه عقلی ، اشعه کواکب ، اشعه کوکبی ، اشعه ظهوری ، اشعه فلکی و غیره. رجوع به حکمةالاشراق سهروردی چ کربن ص 97، 98، 122، 129، 141، 142، 175، 179، 188، 195، 196، 197، 222 شود. || ( اصطلاح فیزیک )در تداول فیزیک ، بجای اشعه گاه پرتوها نیز بکار برند و دارای خواص و انواع فراوان هستند، چنانکه امروز در طب از آنها استفاده میشود و اینک به ایجاز برخی از خواص آنها را یاد میکنیم : بطور کلی هر جسمی که دمای آن بالاتر از صفر مطلق باشد دارای خاصیت تابش است یعنی از خود اشعه ای میتابد. این اشعه که در محوطه اطراف جسم تابان منتشر میشوند، دارای خواص چندی هستند از قبیل : 1- هنگامی که محوطه ( فراگیر ) مجاور جسم تابان شفاف و همگن است ، پرتوها در امتداد خط مستقیم و با سرعت بسیاری سیر میکنند و در فراگیر مذکور منتشر میشوند. این سرعت در خلأ برابر سیصدهزار کیلومتر در ثانیه است و برای فراگیرهای دیگر با ضریب انکسار فراگیر مزبور تغییر میکند.2- پرتوها حامل مقداری انرژی هستند ( انرژی تابشی ) که از جسم تابان خارج میشود. بوسیله گیرنده های مناسب که در مسیر پرتوها قرار دهیم ، میتوانیم این انرژی را بسنجیم. 3- هرگاه دمای جسم تابان بقدر کفایت باشد،پرتوها نورانی هستند و اعصاب چشم را متأثر میکنند.4- بوسیله بیناب نما ( اسپکترسکپ ) میتوان پرتوها را بیک عده فروزه های ساده ( فروزه یکرنگ ) تجزیه کرد. این فروزه ها پدیده هائی هستند دوره ای و دارای طول موج و دوره و بسامد مشخص میباشند. برخی از انواع فروزه ها و اشعه عبارتند از: کوسمی. گاما. ایکس ( سخت ). ایکس ( نرم ). وراء بنفش دور. وراء بنفش. اشعه مرئی مانند: بنفش. سبز. زرد. نارنجی. قرمز. قرمز ( مرز طیف مرئی ). دون قرمز. دون دور. ( از کتاب فیزیک تابش تألیف دکتر روشن ص 1 و 2 و 13 ).

معنی کلمه اشعه در فرهنگ معین

(اَ ش ِ عِّ ) [ ع . ] (اِ. ) جِ شعاع ، روشنی ها، پرتوها.

معنی کلمه اشعه در فرهنگ عمید

پرتو.
* اشعهٴ ایکس (مجهول، رنتگن ): (فیزیک ) پرتوهای نور با طول موج کوتاه که در پرتونگاری از آن استفاده می شود
* اشعهٴ کیهانی: (فیزیک ) تشعشعات دارای انرژی و قابلیت نفوذ که از فضای خارج از جو زمین به زمین می رسد.
* اشعهٴ گاما: (فیزیک ) پرتوهایی که از متلاشی شدن مواد رادیواکتیو به وجود می آیند.
* اشعهٴ ماورای بنفش: (فیزیک ) پرتوهایی که به مقدار زیاد در نور خورشید وجود دارد اما بیشتر آن پیش از رسیدن به زمین از میان می رود. نوع مصنوعی آن را به وسیلۀ دستگاه مخصوصی تهیه می کنند و برای افزودن ویتامین d به مواد غذایی و نابود ساختن پاره ای موجودات ذره بینی به کار می رود. این اشعه از پارچه های ضخیم و از شیشه و هوای آلوده عبور نمی کند.
* اشعهٴ ماورای قرمز: (فیزیک ) پرتوهایی نامرئی با طول موج بیشتر از طول موج اشعۀ مرئی که از آن در معالجۀ نورولوژی، دردهای مفاصل، و پاره ای از زخم ها استفاده می کنند.

معنی کلمه اشعه در فرهنگ فارسی

( اسم ) جمع شعاع پرتوها زوبینه ها

معنی کلمه اشعه در فرهنگستان زبان و ادب

{ray} [زیست شناسی- علوم گیاهی] مجموعه ای نرم آکنه ای که به صورت شعاعی در چوب و آبکش پسین قرار دارند متـ . پرّه 2

معنی کلمه اشعه در ویکی واژه

radiazione
جِ شعاع ؛ روشنی‌ها، پرتوها.

جملاتی از کاربرد کلمه اشعه

با وجودش ز من آواز نیاید که منم. این بنده خود کیست و مایة او چیست که در عوالم بالا و خصایص والا، بنفس خویش از کم و بیش حرفی تواند گفت و رائی تواند جست، افاضه ذات همایون که مانند اشعه مهر تابان خاک تیره را زر کند و سنگ خاره را گوهر؛ عجب نیست که بی وجودی چون این بنده را که از خار و خاک و خاره و خاشاک بی قدرتر و ناچیز است دیده جستجوئی دهد و منطق گفتگوئی گشاید که از سر ذات نشان جوید و در کنه صفات سخن گوید، کاشف حقایق آثار شود، راوی دقایق افعال گردد.
سیستم‌های دیگر تشخیص حرکت از اشعه لیزر و فتو الکتریک استفاده می‌کنند، به این گونه که این اشعه‌ها از یک سمت به سمت دیگر محیط تحت نظر تابانده می‌شود و وقتی که جسم متحرکی آن‌ها را قطع کرد سیستم هشدار دهنده فعال می‌شود.
هر اتم به استثنای هیدروژن دارای الکترون‌های سطح هسته با انرژی‌های پیوندی دقیق است. بنابراین امکان انتخاب یک عنصر با تنظیم انرژی ایکس-ری به لبه جذب مناسب برای بررسی وجود دارد. طیف اشعه ایجاد شده می‌تواند برای تعیین ترکیب عنصری یک ماده استفاده شود.
اعمی ز هم جدا کند اندر اشعه‌اش هر نقش پای مور که بر روی جوهر است
اکسید استرانسیم و اکسید باریم برای محافظت اشعه در شیشه تلویزیون استفاده می‌شود، در ساخت سرامیک‌های فریت مگنت، کربنات استرانسیم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کانی اصولاً در خمیره، شیشه، چینی و لعاب مصرف شده که باعث افزایش سختی و شفافیت سرامیک می‌شود.
از آنجا که رادیواکتیویته در حوالی سده بیستم کشف شد، کاربرد اصلی تابش اشعه در نور رادیومینس است که در صفحه ساعت و قطب‌نما، اسلحه، چهره ابزار پرواز هواپیما و سایر ابزارها استفاده می‌شود، تا در تاریکی دیده شوند. رنگ رادیولومینسانس از مخلوطی از یک ماده شیمیایی حاوی رادیوایزوتوپ با یک ماده شیمیایی رادیوملان (فسفر) تشکیل شده‌است. پوسیدگی مداوم رادیواکتیو از اتم‌های ایزوتوپ، ذرات تشعشعی آزاد می‌کند که به مولکول‌های فسفر برخورد می‌کند و باعث می‌شود آنها نور بدهند. بمباران مداوم توسط ذرات رادیواکتیو باعث تجزیه شیمیایی بسیاری از انواع فسفر می‌شود، بنابراین رنگ‌های رادیو لومینسانس در طی عمر کاری برخی از درخشندگی‌های خود را از دست می‌دهند.
برای به دست آوردن یک تصویر با هر نوعی از آشکارساز تصویر، بخشی از فرد بیمار که باید تحت اشعه ایکس قرار بگیرد بین منبع اشعه ایکس و گیرنده تصویر قرار می گیرد تا سایه‌ای از ساختار داخلی آن قسمت خاص از بدن ایجاد شود. اشعه ایکس تا حدی توسط بافت های متراکم مانند استخوان، مسدود ("تضعیف") می‌شود و راحت‌تر از بافت های نرم عبور می کند. ناحیه‌هایی که اشعه ایکس به آن‌ها تابیده و در آن گسترش می‌یابد، باعث می‌شود که استخوان‌ها روشن‌تر از بافت نرم اطراف به نظر برسند.
ز شوق روی تو خورشید را اشعه نور بصد هزار زبان در حدیث مشتاقی است
در همان زمان خدمت‌های بهداشت عمومی دستور داده شد که شهروندان از تست‌های بمب به شهروندان بگویند که افزایش سرطانها به علت روان رنجوری، و زنان مبتلا به بیماری اشعه، ریزش مو، و پوست سوخته از «سندرم زن خانه‌دار» رنج می‌برند.
بنور دیده محمود می توان دیدن اشعه لمعات جمال حسن ایاز
مجموعه دیگری از اسپیروپیران ها که به دلیل حساسیت آنها در برابر اشعه ماوراء بنفش مشخص می شوند ، ردیاب هایی برای محافظت از اندام ها ، برای تولید فیلترهای سبک با انتقال مدوله شده ، یا لنزهای فوتوکرومیک هستند.
گفتم قصیده یی و، نوشتم بصفحه یی؛ کاو را زد از اشعه ی خود مسطر آفتاب
وز برق تنوره‌ات بتابد ز البرز اشعه تا به الوند
[مثال نبوت خواجه علیه‌الصلوه و السلم با دیگر انبیا مثال آفتاب بود و ستارگان ابتدا که دین هنوز کمال نیافته بود خلایق در شب دین بودند هر امتی در هر قرنی بستاره نبوتی دیگر راه می‌یافتند که «وبالنجم هم یهتدون» چون کار دین بکمال «الیوم اکملت لکم دینکم» رسید آفتاب وجود محمدی را آفتاب صفت بکافه خلایق عالم فرستادند که «وما ارسلناک الا کافه للناس» شب دین بروز دین مبدل شد، صفت «مالک یوم الدین» آشکارا گشت، لاجرم دلیلی و رهبری ستارگان چندان باشد که آفتاب طالع نشده است «اذا طلع الصباح استغنی عن المصباح» چون شاه‌ ستارگان جمال بنماید سر ضیا ستارگان بتیغ اشعه برباید. بیت
بفروخت در زجاجهٔ تاریک کاینات مصباح نور اشعهٔ خورشید منظرش
اساس این روش تغییر ضریب جذب و تغییر در میزان اشعه عبوری از قسمت‌های سالم و معیوب قطعه است. وجود هرگونه عیب که دارای چگالی متفاوتی با قطعه باشد باعث کاهش یا افزایش میزان اشعه عبوری از قطعه می‌شود. با استفاده از فیلم پرتونگاری این پرتوها ثبت شده و پس از ظهور فیلم می‌توان به تفسیر عیوب فیلم پرداخت.
مقاومت به حرارت، رطوبت، اشعه ماورا بنفش
در سال ۱۹۴۸، هارت به عنوان مدیر بیمارستان و «مرکز توانبخشی کمیسیون سل» ایالت کنتیکت منصوب شد. هارت به همان شیوه ای که در آیداهو پیش گرفته بود، مسئولیت برنامه گسترده‌ غربالگری سل با کمک اشعه ایکس را در سراسر ایالت بر عهده گرفت و بر اهمیت تشخیص و درمان زودهنگام سل تاکید کرد. هارت تا پایان عمر خود در این سمت باقی ماند؛ و به دلیل کمک به مهار شیوع سل در کنتیکت، همانند برنامه ‌ای که در شمال غربی آرام پیش گرفته بود، هارت چهره معتبری به حساب می‌آمد. دیگر برنامه های مشابه در این زمینه بر اساس رهبری و روش شناسی هارت در ایالت های دیگر نیز انجام شد و جان هزاران نفر را نجات داد.
سر می‌زند اشعه نورت چو آفتاب از چشم‌های پرده چه در زیر پرده‌ای
بغیر دیده مجنون کسی نیاورد تاب اشعه لمعات جمال لیلی را