استقص

توباش خازن روزی بندگان خدای که تا نه وعده تنقض کند نه استقصا

یَسْئَلُونَکَ کَأَنَّکَ حَفِیٌّ عَنْها الحفی العالم بالشّی‌ء، المعنی به. تقول: حفی عن الشّی‌ء سأل، و حفی بالشی‌ء عنی به، و حفی بالشّی‌ء حفاوة فرح به. و قوله عنها، فیه قولان: احدهما فیه تقدیم و تأخیر، تقدیره: یسئلونک عنها کأنّک حفیّ ای عالم، و الثانی واقع موقعه بمعنی الباء، ای کأنّک حفیّ بها، ای عالم بها. و قیل: کَأَنَّکَ حَفِیٌّ ای فرح بسؤالهم، و قیل: معناه کأنّک تحفّیت ای اکثرت و استقصیت السّؤال عنها، فوقفت علی میقاتها. قُلْ إِنَّما عِلْمُها عِنْدَ اللَّهِ وَ لکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لا یَعْلَمُونَ کرّر لأنّ المراد بالاوّل علم وقتها، و بالثانی علم کونها.

الا، ای احمد مرسل، چراغ مسجد و منبر تویی سید، تویی سرور، تویی مقصود از استقصا

علوی و روحانی و غیبی و قدسی زاده‌ام کی بود دربند استطقسات استقصای من

وَصِیَّةً مِنَ اللَّهِ این استقصا است و تشدید عظیم، و از اللَّه تأکید بر مسلمانان میان دو وصیّت، باوّل گفت: یُوصِیکُمُ اللَّهُ، و بآخر گفت: وَصِیَّةً مِنَ اللَّهِ.

میدهد ملکی بکمتر جاهلی هست با من جمله استقصای او

مثال نقطهٔ وحدت نه او را اول و آخر برون ازفهم عقل وبرتر است ازوهم واستقصا

میرداد خاموش شد. ترسید که اگر استقصا کند دشنام دهد. چون ساعتی بود شست گران شد و امارات آن که صیدی در افتاده است ظاهر شد. سلطان شست برکشید. ماهی سخت بزرگ در افتاده بود چنان که برکشیدند شش من بود. همه در تعجب بماندند و سلطان شگفتی‌ها نمود و الحق جای شگفتی بود. گفت:

تا بداند خواجه کش دشمن کدام و دوست کیست در سرای این و آن نیکوتر استقصا کند

در آن قربت مرا با طایفه‌ای یاران اتفاق سفر افتاد چون از زیارت مکه باز آمدم دو منزلم استقبال کرد ظاهر حالش را دیدم پریشان و در هیأت درویشان. گفتم چه حالت است؟ گفت: آن چنان که تو گفتی طایفه ای حسد بردند و به خیانتم منسوب کردند و ملک دام مُلکُه در کشف حقیقت آن استقصا نفرمود و یاران قدیم و دوستان حمیم از کلمه حق خاموش شدند و صحبت دیرین فراموش کردند.