استثنا

معنی کلمه استثنا در فرهنگ عمید

۱. جدا کردن کسی از حکم عمومی: استثنای بازنشستگان از حق بیمه مورد مخالفت قرار گرفت.
۲. (ادبی ) در دستور زبان، خارج کردن چیزی یا کسی از یک حکم عمومی، بیرون کردن چیزی از حکم ماقبل با گفتن کلماتی مانندِ الا، جز، و مگر.
۳. (صفت ) آنچه بیرون از حکم کلی قرار گرفته، استثناشده.
۴. (صفت ) ممتاز، برتر: او بین همکلاسی هایش یک استثنا بود.
۵. [قدیمی] گفتنِ «إن شاءالله» در سخن.

معنی کلمه استثنا در فرهنگ فارسی

( مصدر ) ۱ - جدا کردن بیرون آوردن خارج کردن . ۲ - بیرون کردن چیزی از حکم ماقبل با ذکر ادواتی مانند : مگر سوای الا بجز : همه آمدند بجز جمشید . ۳ - کلم. ( ان شائ الله ) بر زبان راندن ان شائ الله گفتن : ترک استثنا مرادم قسوتی است نی همین گفتن که گفتن حالتی است ای بسا ناورده استثنا بگفت جان او با جان ایشان بود جفت . ( مثنوی مولوی ) ۴ - ( اسم ) جدایی خروج . جمع : استثنا آت .

معنی کلمه استثنا در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] استثنا (منطق). استثنا کردن در علم منطق عبارت است از اثبات یا نفی مقدم یا تالی در قیاس شرطی.
استثنا در منطق یعنی اثبات یا نفی مقدم یا تالی در قیاس شرطی.
وجه تسمیه
وجه تسمیه آن این است که در عربی مقدم یا تالی را با قضیه ای که با «لکن» از ادات استثناء آغاز می شود اثبات یا نفی می کنند. «متصله موجبه لزومی را چون استثناء عین مقدم او کنند، منتج عین تالی او باشد».
شیرازی، قطب الدین، درة التاج (منطق)، ص۱۴۲.
۱. ↑ شیرازی، قطب الدین، درة التاج (منطق)، ص۱۴۲.۲. ↑ ابن سینا، حسین بن عبدالله، دانش نامه علائی، ص۸۱.
...

معنی کلمه استثنا در ویکی واژه

eccezione

جملاتی از کاربرد کلمه استثنا

«فَسَجَدَ الْمَلائِکَةُ کُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ إِلَّا إِبْلِیسَ» الاستثناء صحیح و هو من قوم من الملائکة یقال لهم الجن کما ذکرنا. و قال الحسن الاستثناء منقطع و لم یکن هو من الملائکة و لا طرفة عین. و عن ابن عباس قال: لما خلق اللَّه عزّ و جلّ الملائکة قال: انّی خالق بشرا من طین، فاذا انا خلقته فاسجدوا له، قالوا لا نفعل فارسل علیهم نارا فاحرقتهم، ثمّ خلق ملائکة فقال: انّی خالق بشرا من طین، فاذا انا خلقته فاسجدوا له، قالوا سمعنا و اطعنا الّا ابلیس کان من الکافرین الاوّلین، «أَبی‌ أَنْ یَکُونَ مَعَ السَّاجِدِینَ» امتنع من ان یکون معهم.
در مورد رفاه عمومی، ریچارد رز در سال ۱۹۸۹ پرسید که آیا شواهد نشان می‌دهد که آیا ایالات متحده «در حال تبدیل شدن به سایر دولت‌های رفاهی با اقتصاد مختلط است یا به‌طور فزاینده ای استثنایی.» او در پایان گفت: «در مقایسه با سایر کشورهای صنعتی پیشرفته، آمریکا امروز از نظر کل هزینه‌های عمومی، در اولویت‌های اصلی برنامه و ارزش منافع عمومی استثنایی است.
مکان امضای قرارداد به دستور هیتلر سه روز بعد توسط آلمانی‌ها نابود شد. واگن قطار به همراه تکه‌های یک لوح سنگی بزرگ به عنوان غنیمت جنگی به برلین برده شدند. بنای یادبود آلزاس-لورن (که عقابی آلمانی را که توسط شمشیر به دام افتاده‌است به تصویر می‌کشید) نیز نابود شد و تمام شواهد وجود این مکان محو شدند، به استثنای تندیس فردیناند فوش: هیتلر دستور داد که آن را دست نخورده باقی بگذارند تا تندیس نظاره‌گر زمینی بایر و نابودشده باشد. واگن قطار بعدها در برلین به نمایش گذاشته شد و سپس در سال ۱۹۴۵ به کراوینکل در تورینگن منتقل شد و در آنجا توسط نیروهای اس‌اس نابود و بقایای آن دفن شد. پس از جنگ، این مکان و یادبودهای آن توسط نیروی اسیر آلمانی بازسازی شدند.
ذکر مستضعفین در استثنا شاهد است و به مدعاست گوا
ال پی یک استثنا در سبک خود به شمار می آید
و قیل من کان جاحدا للَّه عابد له من حیث انّ اثر العبودیة فیه ظاهر، فالاستثناء صحیح.
پس ربّ العالمین ایشان را دروغ زن کرد، بآنچه گفتند، و خبر داد پیغامبر خویش را که: ایشان استطاعت هجرت داشتند و نکردند، لا جرم مأوای ایشان دوزخ است: فَأُولئِکَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ ساءَتْ مَصِیراً بد شدنگاهی که آنست. آن گه معذوران را استثنا کرد گفت: إِلَّا الْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ آن کس که اسلام صبی جائز دارد، این ذکر ولدان وی را دلیل است و حجت. ابن عباس گفت: أنا و امّی من الّذین لا یستطیعون حیلة و لا یهتدون سبیلا. و کنت غلاما صغیرا.
و حق آن است که در همه این چهار صورت نیز غیبت حرام است و دلیلی بر استثنای آنها نیست.
إِلَّا بَلاغاً مِنَ اللَّهِ فذلک الّذی املکه بعون اللَّه و توفیقه. و قوله: «بلاغا» نصب علی البدل من قوله: «ملتحدا» و المعنی: لا ینجینی شی‌ء الّا ان ابلّغ عن اللَّه ما ارسلت به و قیل: معناه: لا املک لکم ضرّا و لا رشدا. لکن ابلّغ بلاغا من اللَّه فانّما انا مرسل لا املک الّا ما ملکت. و البلاغ واقع موقع التّبلیغ. قال الفراء: هذا شرط و جزاء لیس باستثناء و ان منفصلة من لا و تقدیره: ان لا بلاغا و المعنی: ان لم ابلّغ فلا مجیر لی وَ مَنْ یَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فیما یدعوه الیه من التّوحید. فَإِنَّ لَهُ نارَ جَهَنَّمَ خالِدِینَ فِیها أَبَداً مقیمین لا یخرجون.
ساختن آلبوم تقریباً ۵ سال زمان برد. تمامی آهنگ‌ها توسط آیومی، تهیه کننده باب مارلت و خوانندگان مربوط به هر آهنگ ساخته شده‌اند.(به استثنای آهنگ «فراموشی سیاه» که فقط توسط آیومی و بیلی کورگن ساخته شد)
آنگاه فیلسوف یعنی ارسططا‌لیس گفت: دروغ‌اندر خبر رود از اقسام قول، و خبر بدو قسم است یکی استثناست و یکی حکم قطع، و آنچ استثنا با‌شد راست با‌شد و انچ حکم بت باشد ممکن با‌شد، یعنی میان را‌ست و دروغ با‌شد و خبر استثنا چنان باشد که کسی گوید «چو باران باشد گل باشد» و «چودود با‌شد آتش با‌شد»، یعنی اگر باران و آتش نباشد گل و دود نباشد و حکم بت آن باشد که کسی گوید «مردم دبیرست»، و مردم باشد که دبیر باشد و نیز باشد که دبیر نباشد.
پاپ‌ها به اعطای نشان‌های شوالیه و مدال‌های شایستگی به‌طور منظم ادامه می‌دهند ولی به استثنای «کنت کاخ مقدس لاتران»، دیگر عناوین اشرافی اعطا نمی‌کند.
تا به امروز، نحوه وابستگی واکنش به سطح نتوانسته فرموله شود زیرا هر اثر سطحی کاملاً مختص یک واکنش است. چند طبقه‌بندی واکنش بر اساس وابستگی سطح آنها پیشنهاد شده‌است اما هنوز هم استثناهای بسیاری وجود دارد که در این طبقه‌بندی‌ها قرار نمی‌گیرند.
«هرکس درشب ۲۱ ماه رمضان سوره عنکبوت و روم را بخواند به خدا سوگند او از اهل بهشت خواهد بود و هرگز کس را از این حکم استثناء نمی‌کنم و بیم ندارم که در این سوگند خداوند گناهی بر من نویسد، و براستی که این دو سوره رانزد خداوند مقامی بلند است.»
پگی نونان، کارشناس سیاسی آمریکایی، در وال استریت ژورنال نوشت: «آمریکا استثنایی نیست، زیرا مدت‌ها تلاش کرده‌است که نیروی خوبی در جهان باشد، بلکه سعی می‌کند نیرویی برای خیر باشد، زیرا استثنایی است».
لیک استثنا و تسبیح خدا ز اعتماد خود بد از ایشان جدا
وی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا (۱۹۴۴) برای چهارمین بار، به ریاست جمهوری آمریکا برگزیده شد. به علت اینکه تا آن زمان قانون محدودیت انتخاب ریاست جمهوری ایالات متحده به دو بار هنوز تصویب نشده بود، او این فرصت را داشت که چهار بار به ریاست جمهوری انتخاب شود، امری که در تاریخ آمریکا یک استثناست. در ۲۰ ژانویه ۱۹۴۵، مراسم تحلیف چهارمین دوره ریاست جمهوری او برگزار شد. او در ۱۲ آوریل ۱۹۴۵، تنها چند هفته پیش از خودکشی هیتلر (۳۰ آوریل ۱۹۴۵) و تسلیم آلمان در جنگ جهانی دوم (۸ می ۱۹۴۵)، درگذشت.
قال المبرد: الاستثناء هاهنا منقطع لانّ القلوب السّلیمة لیست من المال و البنین، و قیل هو متّصل، و المعنی الا من سلم قلبه فانّه ینفعه ماله الذی انفقه فی طاعة اللَّه و ینفعه بنوه لانّهم یشفعون فیه. و قیل ینفعونه بسروره بهم. قال ابن عباس: سلامة القلب شهادة ان لا اله الا اللَّه. و قال ابن المسیب: القلب السلیم هو الصحیح ضدّ المریض و هو قلب المؤمن لانّ قلب الکافر و المنافق مریض. قال اللَّه سبحانه تعالی: فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ و قیل القلب السّلیم الخالی من البدعة و المطمئنّ علی السّنّة. و قیل سلیم من آفة المال و البنین. و قیل السّلیم فی اللّغة اللدیغ فمعناه اللدیغ من خوف اللَّه سبحانه.
ذکر استثنا و حزم ملتوی گفته شد در ابتدای مثنوی
مدسن همچنین از فردریک داگلاس، یک سیاه‌پوست برجسته الغا، قبل و در طول جنگ داخلی آمریکا (۱۸۶۱–۱۸۶۵) استناد کرد، که استدلال کرد که ایده استثناگرایی آمریکایی پوچ است زیرا ماهیت ذاتی برده‌داری هنوز در آن زمان وجود داشت.