اساری

نخستین تجربه‌های فیلم‌سازی آراپیک باغداساریان، برای او جوایزی جهانی را به ارمغان آورد. او برای انیمیشن گرفتار تشویق‌نامه هیئت داوران جشنوارهٔ بین‌المللی کودکان و نوجوانان، و عنوان بهترین فیلم کوتاه ۳۵ میلیمتری را از جشنواره پاریس دریافت داشت. وی همچنین برای فیلم گرفتار عنوان بهترین فیلم را از جشنواره فیلم تامپره در فنلاند کسب کرده‌است.

در نزدیکی این مسجد همچنین بقعه یکی از اصحاب پیامبر اکرم (ص) به نام «مراد انصاری» و «حسن انصاری» است که زائران را به روستای آرندان می‌کشاند. بقعه حضرت مراد انصاری (به کردی مراساری) دارای تقدس و حرمت خاصی در میان اهالی روستا و منطقه بوده و در تمامی فصول سال به خصوص بهار، روزهای پنج شنبه و جمعه از تمامی مناطق کردستان و حتی خارج استان به زیارت این شخص و صحابه پیامبر اکرم (ص) می‌آیند.

ادوارد هوهانسی باغداساریان (ارمنی: Էդուարդ Հովհաննեսի Բաղդասարյան؛ ۱۴ نوامبر ۱۹۲۲ – ۵ نوامبر ۱۹۸۷) آهنگساز و نوازنده پیانو اهل ارمنستان بود.

آرو گریگوری باغداساریان (ارمنی: Արև Գրիգորի Բաղդասարյան؛ آوریل ۱۹۱۸ – ۱۷ فوریه ۱۹۹۴) یک هنرمند و خواننده اهل ارمنستان بود.

ما لَهُ مِنْ دافِعٍ هذا کقوله: لا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ. قال جبیر بن مطعم قدمت المدینة لاکلّم رسول اللَّه (ص) فی اساری بدر. فدفعت الیه و هو یصلّی باصحابه المغرب و صوته یخرج من المسجد فسمعته یقرأ: وَ الطُّورِ وَ کِتابٍ مَسْطُورٍ الی قوله: إِنَّ عَذابَ رَبِّکَ لَواقِعٌ ما لَهُ مِنْ دافِعٍ. فکانّما صدع قلبی حین سمعته فکان اول ما دخل قلبی الاسلام فاسلمت خوفا من نزول العذاب و ما کنت اظن انّی اقوم من مکانی حتی یقع بی العذاب. ثم بیّن انّه متی یقع فقال: یَوْمَ تَمُورُ السَّماءُ مَوْراً. ای تدور کدوران الرحی و تتکفّأ باهلها کما تتکفّأ السفینة. قال قتاده تتحرک و قال عطاء الخراسانی تختلف اجزاؤها بعضها فی بعض و قیل تضطرب، و المور جمیع هذه المعانی فهو فی اللغة، الذهاب و المجی‌ء و التردد و الدوران و الاضطراب، هذا کقوله عز و جل فَإِذا هِیَ تَمُورُ. یقال تنقاض السماء ثم تمور فتنهار فتختلط بعض الملائکة ببعض. قوله: وَ تَسِیرُ الْجِبالُ سَیْراً هذا کقوله یَوْمَ نُسَیِّرُ الْجِبالَ وَ إِذَا الْجِبالُ سُیِّرَتْ یعنی فی الهواء و قیل تزول عن اماکنها و تصیر هباء منبثا.

چون زفان و دیدهٔ زین سان بود قصهٔ یاساریه آسان بود

ادمون باغداساریان (ارمنی: Էդմոն Բաղդասարյան؛ زادهٔ ۹ ژانویهٔ ۱۹۹۶) وزنه‌بردار مرد اهل ارمنستان است که در مجموع در مسابقات قهرمانی وزنه‌برداری نوجوانان اروپا برندهٔ ۱ مدال نقره شده‌است.

وَ تُخْرِجُونَ فَرِیقاً مِنْکُمْ مِنْ دِیارِهِمْ تَظاهَرُونَ عَلَیْهِمْ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ تَظاهَرُونَ بتخفیف قراءت کوفیان است، و اصل تظاهر از ظهر است و هو ان یجعل کل واحد من الرجلین الآخر له ظهرا لتقوی به و یستند الیه. سدی گفت این آیت در شأن قریظه و نضیر و اوس و خزرج آمد، و جنگ ایشان در حرب سمیر گفتا قریظه و نضیر جهودان بودند و اوس و خزرج مشرکان، پس قریظه با اوس دست یکی داشتند و نضیر با خزرج همچنین، و با یکدیگر جنگ میکردند. و هر آن یکی از این دو فرقه که بر آن فرقه دیگر غلبه کردی دیار و اوطان ایشان خراب کردی، تا از خان و مان بیفتادندی، و قتل بسیار میکردندی و اسیران میگرفتندی پس همه فراهم می‌شدند و اسیران را فدا میدادند، و می باز خریدندی اینست که رب العالمین گفت: وَ إِنْ یَأْتُوکُمْ أُساری‌ اساری و اسری هر دو خوانده‌اند، اسری بی الف قراءت حمزة است، اساری قراءت باقی تُفادُوهُمْ با الف قراءت نافع و عاصم و کسایی و یعقوب است و تفدوهم قراءت باقی، اسری جمع اسیر است و اساری جمع جمع و تفادوهم و تفدوهم بمعنی یکسانست، و الاسر آفة تدخل علی الانسان فتمنعه عن اکثر ما یشتهیه کالمرض و نحوه، و معناه و ان یأتوکم ما سورین یطلبون الفداء فدیتموهم و تفکّونهم من اسر اعدائکم، وَ هُوَ مُحَرَّمٌ عَلَیْکُمْ إِخْراجُهُمْ اینجا تقدیم و تأخیر است یعنی تظاهرون علیهم بالاثم و العدوان و هو محرّم علیکم اخراجهم، و ان یأتوکم اساری تفادوهم گفت افزونی میجوئید و بیدادگری میکنید که با یکدیگر هم پشت می‌بید تا مظلومان را از خانه‌های خود بیفکنید، و حرام است بر شما که چنین کنید.

و از جانوران یتیم آنست که مادر ندارد، و ذلک لان کفالة الولد فی النّاس علی غالب الامر و فی الحکم الی الأب، و فی البهائم الی الام. و معنی یتیم انفراد است، و منه الدرّة الیتیمة یعنی المنفردة التی لا شبیه لها، و یتامی جمع جمع است یقال یتیم و ایتام و یتامی کأسیر و اسری و اساری. وَ الْمَساکِینِ و مسکین اوست که چیزی دارد کم از کفایت قوام عیش، او را چیزی می‌درباید.

پسر وی داویت ساتیان نیز تهیه‌کننده موسیقی، نوازنده پیانوی جاز و آهنگساز معاصر می‌باشد. وی ابتدا در کالج موسیقی رومانوس ملیکیان زیر نظر آهنگساز و آموزگار ارمنی، ادوارد میرزویان و سپس در کنسرواتوار دولتی کومیتاس ایروان زیر نظر ادوارد باغداساریان و الکساندر هاروتیونیان آموزش دیده‌است. تحصیلات تکمیلی را در سال ۱۹۷۰ در کنسرواتوار دولتی چایکوفسکی مسکو انجام داده‌است. در سال ۲۰۱۳ به ریاست اتحادیه آهنگسازان ارمنستان برگزیده شده‌است.

یا فاعل الذنب هل ترضی لنفسک فی قید الاساری و اخوان علی سرر

آشوت گئورگی باغداساریان (ارمنی: Աշոտ Գևորգի Բաղդասարյան؛ زادهٔ ۸ اکتبر ۱۹۵۲) یک مهندس و سیاستمدار اهل ارمنستان است که از تاریخ ۲۰۰۳ تا تاریخ ۲۰۰۷ سمت نمایندگی دوره سوم مجلس ملی جمهوری ارمنستان را برعهده داشت.

یا غافر الذنب هل تَرضی لنفسک فی قید الاساری و اخوان علی سرر

ز شوق روی تو در صبحدم به یاری من ادا کنند نواساری و چکاو و حمام

آرو باغداساریان در ۲ آوریل [سبک قدیمی: ۱۶ آوریل] ۱۹۱۸ در شوشی متولد شد. او از دانشگاه دولتی اقتصاد آذربایجان فارغ‌التحصیل شد و در سال ۱۹۳۶ اولین بار در المپیاد رقص راستوف برنده شد. آرو به جمهوری شوروی سوسیالیستی ارمنستان رفت و در ۱۹۴۱ به سولیست فیلارمونیک دولتی ارمنستان رسید. وی عنوان افتخاری هنرمند مردمی ارمنستان شوروی را در سال ۱۹۶۱ دریافت نمود. همچنین برندهٔ جوایزی همچون جایزه هو شی مین و مدال دفاع از قفقاز شده‌است. وی در ۱۷ فوریهٔ ۱۹۹۴ در ۷۵ سالگی در ایروان درگذشت و در آرامستان مرکزی ایروان (توخماخ) به خاک سپرده شد.

ود الاساری ان یفک وثاقهم و اود انی لا ازال اسیرا

آراپیک باغداساریان (ارمنی: Արապիկ Բաղդասարեան) کاریکاتوریست، طراح گرافیک، کارگردان و مترجم ایرانیِ ارمنی‌تبار بود.

در دست نفس سرکش مقهور و مضطریم یا مطلق الاساری ادعوک یا کریم

با نام اصلی آرام تر-باغداساریان (ارمنی: Արամ Տէր Բաղդասարեան) در سال ۱۲۸۴ (۱۹۰۵) در شهر تبریز به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش گذراند و سپس به مدت دو سال در مدرسهٔ ارامنه وین، اتریش به تدریس پرداخت. وی پس از بازگشت به ایران در مدارس ارامنه به عنوان معلم و مدیر به کار پرداخت. گارونه از سال ۱۳۲۸ (۱۹۴۹) به مدت ۴۴ سال ماهنامه «لوسابر» را برای کودکان و نوجوانان به چاپ رساند و در حدود ۴۳ سال به همکاری با روزنامه‌ها و مجلات مختلف ارمنی زبان پرداخت.

قرء ابو جعفر و ابو عمرو اساری و هو جمع الجمع. یقال اسیر و جمعه اسری، کمریض و مرضی و هالک و هلکی و جمع الجمع اساری.