ازالت

و علاج این اسباب علاج غضب بود، چه ارتفاع سبب موجب ارتفاع مسبب بود، و قطع مواد مقتضی ازالت مرض. و اگر بعد از علاج اسباب، بنادر، چیزی از این مرض حادث شود به تدبیر عقل دفع آن سهل بود. و معالجه اسباب غضب اینست.

پاکایا آتشفشانی مرکب و بازالتی به ارتفاع ۲۵۵۲ متر است که درست در خارج از لبهٔ توپوگرافیکی جنوبی کالدرای پلیستوسنی و ۱۴ در ۱۶ کیلومتری آماتیتلان تشکیل شده‌است. مجموعه‌ای از گنبدهای گدازهٔ داسیتی، بستر جنوبی کالدرا را دربرگرفته‌اند. ریزش بخش جنوب غربی آتشفشان پاکایا در حدود ۱۱۰۰ سال پیش بهمنی ۲۵ کیلومتری از خرده سنگ‌ها را پدید آورد که تا سواحل اقیانوس آرام امتداد یافت. این آوار، دیوارهٔ سومایی کمانی‌شکلی را پدید آورد که آتشفشان امروزی پاکایا در درون آن شکل گرفت. دهانه‌ای فرعی موسوم به سِرُو چینو نیز در شمال غربی دیوارهٔ سوماً تشکیل شد که آخرین فعالیت آن به سدهٔ نوزدهم میلادی باز می‌گردد.

آنومالی بالاش آباد ۱ یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر سبزوار استان خراسان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، طلا است.سنگ میزبان این اندیس سرپانتینیت، بازالت، میکرو گابرو و برش ولکانیکی پروپیلیتی شده. است و دیرینگی آن به دوران ائوسن می‌رسد. در این اندیس، پاراژنز‌های طلا و نقره یافت می‌شوند.

و بر جمله، ثمره این علم اشاعت خیرات بود در عالم و ازالت شرور به قدر استطاعت انسانی.

و چون چنانکه گفته آمد در صناعت اقتدا به طبیعت می باید کرد و مناسب ترین صناعات بدین صناعت صناعت طبست که بر تجوید بدن مقصور است، چنانکه این صناعت بر تکمیل نفس مقصور است، پس اقتدائی که در این صناعت به طبیعت لازم باشد شبیه اقتدای طبیب بود در صناعت طب به طبیعت، و از این جهت بعضی حکما این صناعت را طب روحانی خوانند. و همچنان که طب دو جزو بود، یکی آنچه مقتضی حفظ صحت بود و دیگر آنچه مقتضی ازالت علت بود، همچنان این علم دو فن باشد، یکی آنچه مقتضی محافظت فضیلت بود و دیگر آنچه مقتضی ازالت رذیلت بود، و ما هر فنی بغایت جهد بیان کنیم، انشاء الله.

آن که سرش از اغراض محفوظ باشد و تنش از آفات مصون و احکام فرایض بر وی جاری؛ چنان‌که آن‌چه بر اسرار گذرد اظهار را مشغول نگرداند، و آن‌چه بر اظهار گذرد اسرار را مشغول نگرداند و غلبهٔ آن از گزارد امر بازندارد و این علامت ازالت بشریت بود که کل بنده موافق حق گردد، و این هم به حق گردد.

سنگ‌هایی هستند که بر اثر سرد شدن مواد مذاب در خارج از کوه‌های آتشفشانی به وجود می‌آیند و ریز بلور هستند چون این مواد مذاب توسط آتشفشان از داخل زمین خارج می‌شوند به این سنگ‌ها آتشفشانی نیز می‌گویند. مثال آندزیت، بازالت و ریولیت.[نیازمند منبع]

کماتیت، پیکریت بازالتکیمبرلیت، لامپروئیتپریدوتیت

آتشفشان اوسولوتان در منتهی‌الیه جنوب شرقی مجموعه‌ای از آتشفشان‌های چینه‌ای بازالتی تا بازالتی-آندزیتی و در میان دو آتشفشان سن ویسنته و سان میگل قرار دارد. دامنه‌های این آتشفشان پوشیده از جنگل است و جریان‌های جوانی از گدازه را می‌توان در دامنهٔ جنوبی آن مشاهده نمود. دهانه آتشفشانی وسیعی به قطر ۱٬۳ کیلومتر در شرق آتشفشان ایجاد شده است که از قلهٔ اوسولوتان تا پایین دامنهٔ آن امتداد دارد.

و آن دو نوع است: نوع اول شوخهاست، چون شوخ که در میان موی سر و محاسن باشد و این به شانه و آب و گل و گرمابه ازالت توان کرد و هرگز در سفر و حضر شانه از رسول (ص) جدا نبودی و پاک داشتن خود را از آن شوخها سنت است و دیگر آن که در گوشه چشم گرد آید، در وقت وضو به انگشت پاک باید کردن و دیگر آن که در گوش است، چون از گرمابه برآیی آن را تعهد باید کردن و دیگر آنچه در بینی باشد و بر دندان باشد از زردی و این به مسواک و مضمضه و استنشاق بشود ودیگر آنچه بر بند انگشتان گرد آید و بر پشت پای و پاشنه و آنچه در سر ناخن بود و آنچه بر همه تن باشد، ازالت این همه سنت است.

آر پی جی-۳۰ نوعی آرپی‌جی ساخت روسیه است که در سال ۲۰۰۸ توسط کمپانی بازالت رونمایی و از سال ۲۰۱۳ وارد خدمت نظامی شد. این سلاح برای مقابله با سیستم‌های حفاظت فعال و زره‌های واکنشی تانک‌های مدرن طراحی شده‌است. این آرپی‌جی لوله یکبار مصرف و راکت دومرحله‌ای دارد و شباهت زیادی به آرپی‌جی-۲۷ دارد با این تفاوت که بزرگتر است و کالیبر آن ۱۰۵ میلی‌متر است.

کرونوتسکی یکی از بزرگترین آتشفشان‌ها در شبه‌جزیرهٔ کامچاتکاست و دره‌هایی شعاعی به عمق ۲۰۰ متر دامنه‌های آن را قطع می‌کنند. مخروط‌های خاکستر در دامنه‌های شمالی و بیشتر در دامنه‌های جنوب شرقی و جنوب غربی آن یافت می‌شود. گدازه‌های آتشفشانی کرونوتسکی بیشتر از جنس بازالت هستند مگر در مواردی همچون گدازه‌های خارج‌شده از قله که جنسی بازالتی-آندزیتی دارد. شیب‌های پایینتر آتشفشان از بوته‌هایی انبوه پوشیده شده‌است.

و ازالت شر را مراتب بود یکی حبس، و آن منع بود از مخالطت با اهل مدینه؛ و دوم قید، و آن منع بود از تصرفات بدنی؛ و سیم نفی، و آن منع بود از دخول در تمدن. و اگر شر او به افراط بود و مؤدی به افنا و افساد نوع، حکما خلاف کرده اند دران که قتل او جایز بود یا نه، و اظهر رایهای ایشان آنست که بر قطع عضوی از اعضای او که آلت شرارت او بود مانند دست یا پای یا زبان، یا ابطال حسی از حواس او، اقدام باید نمود و بر قتل البته تجاسر نشاید، چه تخریب بنائی که حق، عزوعلا، چندین آثار حکمت دران اظهار کرده باشد بر وجهی که اصلاح و جبران میسر نشود، از عقل بعید بود.

آنومالی بغلچی یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر دیزج استان آذربایجان غربی قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، طلا است.سنگ میزبان این اندیس گدازه‌های بالشتی بازالتی، گدازه‌های آندزیتی و داسیتی همراه با توف برشی با ترکیب ریوداسیتی و لیتیک توف و توفیت و سنگ آهک و شیل است در این اندیس، پاراژنز‌های نقره، گالن، سروزیت، سینابر، باریت، اسمست زونیت، اسفالریت، همیمورفیت، هماتیت، لیمونیت، کرومیت. یافت می‌شوند.

و چون این امراض تعلق به قوت نظری دارد، و حکمت نظری مشتمل است برازالت امراض، از آن قوت در این صناعت بر این قدر اختصار کنیم، و در معالجات امراض دیگر قوی که بدین صناعت مخصوص است مزید شرحی بکار داریم.

فصل دهم: در معالجت امراض نفس و آن بر ازالت رذایل مقدر بود.

و همچنان که صاحب علم طب چون در صناعت خود ماهر شود بر حفظ صحت بدن انسان و ازالت مرض قادر گردد صاحب این علم چون در صناعت خود ماهر شود بر صحت مزاج عالم، که آن را اعتدال حقیقی خوانند، و ازالت انحراف ازان قادر شود و او بحقیقت طبیب عالم بود.

آتشفشان آندزیت بازالتی تا آندزیتی آگوا که ۳۷۶۰ متر ارتفاع دارد منفرد از دیگر کوه‌ها و آتشفشان‌های منطقه واقع شده و همچون منظره‌ای برجسته از تمامی جهات قابل مشاهده است. در کنارهٔ شمال تا شمال شرقی این آتشفشان دهانه‌ای کوچک و کروی‌شکل به پهنای ۲۸۰ متر وجود دارد. همچنین ۶ دهانهٔ گودال‌مانند کوچک در دامنهٔ شمال غربی و ۲ مخروط کوچک در دامنهٔ جنوبی آن دیده می‌شود.

گر ازالتفات توممنون شوم بگویم که چون گردم وچون شوم

رسوبات ائوسن در ایران مرکزی نسبت به هم فاصله دارند و به عبارت دیگر به حالت پراکنده‌اند. به عقیدهٔ گانسر (۱۹۵۹)، قدیم‌ترین رسوبات ائوسن فسیل‌دار این ناحیه به لوتسیسن تعلق دارد. در حالی که رسوبات ائوسن فوقانی گسترش بسیار کمتر و محدودتر دارند. در جنوب قم، ضخامت سنگ‌های ائوسن به ۲۰۰۰ متر می‌رسد و کوه‌های مرتفعی در منطقه تشکیل می‌دهد که می‌توان آن‌ها را تناولی از مواد آتشفشانی و رسوبی دانست. گانسر (۱۹۵۹)، رسوبات آهکی توسین این منطقه را به صورت عدسی‌هایی در درون سنگ‌های بازالتی گزارش کرده‌است.