اردلان

دوال رخش تو را صد چو اردلان بندد رکاب اسب تورا صد چو اردوان گیرد

وَ ما جَعَلْنا أَصْحابَ النَّارِ إِلَّا مَلائِکَةً و دوزخ سازان جز از فریشتگان نیافریدیم وَ ما جَعَلْنا عِدَّتَهُمْ و این شماره نوزده ایشان نکردیم. إِلَّا فِتْنَةً لِلَّذِینَ کَفَرُوا مگر شورانیدن دل ناگرویدگان را. لِیَسْتَیْقِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ تا بیگمان گردند ایشان که ایشان را تورات دادند. وَ یَزْدادَ الَّذِینَ آمَنُوا إِیماناً (۳۱) و مؤمن بپذیرد تا بر ایمان ایمان افزاید. وَ لا یَرْتابَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ وَ الْمُؤْمِنُونَ (۳۲) و نه تورات خوانان را گمان ماند و نه قرآن خوانان را وَ لِیَقُولَ الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَ الْکافِرُونَ و تا منافقان بیماردلان گویند و ناگرویدگان ما ذا أَرادَ اللَّهُ بِهذا مَثَلًا (۳۳) این سخن بر چه سان است که اللَّه میگوید کَذلِکَ یُضِلُّ اللَّهُ مَنْ یَشاءُ وَ یَهْدِی مَنْ یَشاءُ آری چنان گمراه کند آن را که خواهد و راه نماید آن را که خواهد. وَ ما یَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّکَ إِلَّا هُوَ و شمار سپاه خداوند تو جز از خداوند تو نداند. وَ ما هِیَ إِلَّا ذِکْری‌ لِلْبَشَرِ (۳۴) و نیست دوزخ و سخن آن مگر پند مردمان را.

مرگ بیداردلان صحبت بیدردان است شرر از دود سیه کار گریزان باشد

رحم بر حالت بیماردلان ای لب نوشین چون ز عناب علاج دل سودازده داری

شد زیر و زبر چون صف مژگان، صف طاعت شیرازه جمعیت بیداردلان رفت

اردلان در لغت به معنای «موبد» و «پرهیزگار» و (اردلانی) به معنای «جایگاه موبدان» می‌باشد. اردلان نام جغرافیایی خاصی بوده که به مرکز کردستان گفته می‌شده‌است و نیز نام خاندان بزرگی است که بر قلمرو حکومت اردلان، امارات و سیطره داشته‌اند. آخرین پایتخت آن‌ها سنه یا سنندج بود. حکام اردلان حدود هفتصدسال درغرب ایران و مناطق کردنشین حکومت می‌کردند.

مقبره شرف الملک، بنایی در انتهای خیابان کشاورز سنندج واقع است. روی تپه شرف الملک که گورستان است، دو ساختمان قدیمی جدا از هم قرار دارد که یکی از آن‌ها به «علی اکبر خان شرف الملک اردلان» پسر «محمد صادق خان اردلان» پسر «امان‌الله خان اردلان»، از والیان کردستان تعلق دارد. بنا به صورت مکعب ساده با گنبدی بر فراز آن است. در این مقبره که به مقبره شیخ محمود نودشه‌ای نیز معروف است، برخی دیگراز اعضای خانواده «اردلان» نیز دفن شده‌اند. این مقبره فقط روزهای جمعه برای ذکر دعا و قرائت قرآن باز است.

از مقایسه اعداد زبان تاتی و گویش کردی اردلانی و همچنین تمام گویش و لهجه‌های کردی به جز زازا و گوران و هورامی می‌توان نتیجه گرفت اعداد کردی به زبان پارسی و دسته جنوب غربی نزدیک است تا دسته زبانهای شمال غربی و مرکزی ایران

مدیری در این کنسرت قطعه خاطره‌انگیز «سوغاتی» را اجرا و اعلام کرد برای خواندن آن از اردلان سرفراز، ترانه‌سرای نامدار اجازه گرفته است. این بخش کنسرت با استقبال بسیار زیاد و همخوانی تماشاگران همراه بود.

نشمرده نفس سر نزند از جگر صبح هر روز به بیداردلان روز حساب است

روزن متعددست و مهتاب یکی بیداردلان شوند در خواب یکی

اردلان در حین کار در وستینگهاوس برای ادامه تحصیل به دانشگاه بازگشت و در سال ۱۹۹۳ دکترای مدیریت مهندسی از دانشگاه جورج واشینگتن دریافت کرد.

آن طبیب دل مجروح علی نفس شفا که به بیماردلان کرده پرستاری را

البته اردلان پیشنهادی برای ادامه فعالیت خود در عرصه مربیگری در خارج از ایران داشت و با مسئولان تیم العربی کویت وارد مذاکره شده بود که به دلیل شرایط کرونایی، این انتقال موفقیت‌آمیز نبود و وی نتوانست در قامت سرمربی لژیونر کار خود را دنبال کند.

صادق شرفکندی دبیرکل وقت حزب دموکرات کردستان ایران، نوری دهکردی یکی از فعالان سیاسی اپوزیسیون در برلین، و دو تن از رهبری حزب دموکرات به نام‌های همایون اردلان، و فاتح عبدلی در ۱۷ سپتامبر ۱۹۹۲ در رستوران میکونوس برلین با شلیک مسلسل به قتل رسیدند. به دنبال صدور حکم دادگاهی که برای چهار تن از عوامل این ترور تشکیل شد در تاریخ ۱۰ آوریل ۱۹۹۷ حکم جلب بین‌المللی برای علی فلاحیان وزیر وقت اطلاعات جمهوری اسلامی صادر شد. همچنین دادگاه حکم داد که ترور با اطلاع مستقیم علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی و هاشمی رفسنجانی رئیس‌جمهور وقت انجام شده است.

نیلوفر اردلان نیز یکی از آن نفراتی بود که کارش را در فوتبال زنان آغاز کرد و پس از مدتی کوتاه و درخشیدن در عرصه باشگاهی و ملی و سابقه کاپیتانی در تیم ملی فوتبال زنان ایران تصمیم گرفت تا در رشته فوتسال کارش را ادامه دهد.

حوزهٔ متصرفی و شناخته شده خاندان اردلان در کردستان ایران، استان کرُدستان کنونی به مرکزیت سنندج، ودیواندره ،سقز، بانه، سردشت، کامیاران، مریوان، گروس (بیجار)، اسفند آباد(قروه امروزی)، سنقر توابعی چون اورامان لهون، تخت، ژاوه رود و … بوده‌است. همچنین شهرهایی مانند همدان، خوی و ارومیه هم در برهه هایی از زمان تحت فرمان این حکومت قرار داشتند.

متن همهٔ ترانه‌ها توسط اردلان سرفراز به‌جز آن‌هایی که اشاره شده است نوشته شده‌است.

خون مرده است به چشم تو شب از مرده دلی ورنه بیداردلان را شب دیجور خوش است

در چشم گرانخواب، کتاب است کم از خشت در دیده بیداردلان خشت کتاب است