ارتیاب

معنی کلمه ارتیاب در لغت نامه دهخدا

ارتیاب. [ اِ] ( ع مص ) شک کردن. ( منتهی الارب ). بشک شدن. ( زوزنی ) ( تاج المصادر بیهقی ). در شک افتادن. ( غیاث اللغات ). بشک افتادن. گمان داشتن. ( زمخشری ). شک. شبهه. ریب. ریبة. || تهمت کردن کسی را. ( منتهی الارب ). || طریقه ارتیاب. رجوع به ارتیابیه شود.

معنی کلمه ارتیاب در فرهنگ معین

( اِ ) [ ع . ] ۱ - ۱ - (مص م . ) کسی را متهم ساختن . ۲ - (مص ل . ) دچار شک و تردید گردیدن ، گمان داشتن .

معنی کلمه ارتیاب در فرهنگ عمید

شک کردن، در شک افتادن، شک پیدا کردن.

معنی کلمه ارتیاب در فرهنگ فارسی

شک کردن، درشک افتادن، شک پیداکردن، بکسی گمان بدبردن وتهمت زدن
۱ - ( مصدر ) شک کردن به شک شدن در شک افتادن به شک افتادن در تردید افتادن دچار شک و تردید گردیدن گمان داشتن . ۲ - ( مصدر ) تهمت کردن کسی را کسی را متهم ساختن . ۳ - ( اسم ) شک شبهه ریب .

معنی کلمه ارتیاب در ویکی واژه

کسی را متهم ساختن.
دچار شک و تردید گردیدن، گمان داشتن.

جملاتی از کاربرد کلمه ارتیاب

تا برآید آفتاب دین ز ابر ارتیاب تا شود در گرد کثرت عین وحدت اشکار
گفت: ایاب من غیر ارتیاب و قفلة علی غفلة و وصول من غیر رسول، دوستی که ناگاه از در درآید و غایب شده‌ای که باز آید.
قُلِ اللَّهُ یُحْیِیکُمْ ای قل یا محمد لابی جهل و اصحابه، اللَّه یحییکم فی الدنیا ثُمَّ یُمِیتُکُمْ، منها، ثُمَّ یَجْمَعُکُمْ فی القبور، إِلی‌ یَوْمِ الْقِیامَةِ. و قیل معناه ثم یحییکم و یجمعکم فی القیامة، لا رَیْبَ فِیهِ ای فی الیوم و قیل فی الجمع، ای لا ترتابوا فیه و قد قامت الدلالة علی صحة البعث، فلم یبق فیه ارتیاب، وَ لکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لا یَعْلَمُونَ قدرة اللَّه علی البعث لاعراضهم عن التدبر و التفکر فی الدلایل.
هر که را اندر ولای تو شکی باشد بدل گر در آبش افکنی آتش شود بی ارتیاب
وَ إِنَّ الظَّالِمِینَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ ای الکافر الظالم یوالی ظالما مثله و ینصره و یعینه. و قیل هم متّفقون علی عداوتک، وَ اللَّهُ وَلِیُّ الْمُتَّقِینَ ای یوالی المؤمنین الذین یتّقون الشرک و الفواحش. هذا، ای هذا القرآن، بَصائِرُ لِلنَّاسِ، معالم للناس فی الحدود و الاحکام یبصرون بها، وَ هُدیً من الضلالة وَ رَحْمَةٌ، من العقاب، لِقَوْمٍ یُوقِنُونَ لا یشوب ایمانهم شک و ارتیاب. و قیل هذا ای ما تقدم من اتّباع الشریعة و ترک طاعة الظالم، بَصائِرُ لِلنَّاسِ ای بیّنات و دلائل فی امور دینهم، وَ هُدیً ای رشد، وَ رَحْمَةٌ ای نعمة من اللَّه، لِقَوْمٍ یُوقِنُونَ.
علم که بود از همه اندر حجاب گشت بر او کشف بلا ارتیاب
لاح من اسراره طلعت صبح‌الیقین راح بانواره ظلمت لیل ارتیاب
هم تو خود دانی‌که‌گر شمشیر رانندم به فرق در خلوص صدق من نبود مجال ارتیاب
چشم مالیدم که مستم یا به خوابستم هنوز واندرین معنی دلم در شبهه جان در ارتیاب
زان شد چنین ز قرب خداوندگار دور کاندر ستوده گوهر او داشت ارتیاب