ادعیه

تا سال ۱۵۳۲، کرامول مسئول مدیریت تجارت دولتی در مجلس عوام بود. او ادعیه ای علیه روحانیون نوشته و به مجلس ارائه کرد که فهرستی از شکایات علیه کلیسا، از جمله سوء استفاده از قدرت و موازی بودن نهادی قانون گذار به نام مجمع (مانند مجمع کانتربری) بود. پس از تصویب مجلس عوام در ۱۸ مارس، «درخواست بخشش از گناه» برای اصلاح به پادشاه ارائه شد. در ۲۶ مارس، قانون مهار آنیتس، روحانیون را موظف کرد که بیش از پنج درصد از درآمد سال اول خود را به رم نپردازند.

به‌اعتقادِ جعفریان، در هیچ‌یک از فرقه‌های اسلامی به‌مانند شیعه دعا نقش ندارد. کارکردِ این دعاها گوناگون ذکر شده‌است. یکی از آنها، تعمیقِ رابطهٔ شیعیان با اهل بیت بوده‌است طوری که ادعیهٔ باقی‌مانده از هادی معمولاً با صلوات بر محمد و آل محمد شروع می‌شود.

شاها غلام ادعیه خوان تو محتشم کز به دو فطرت آمده مداح خاندان

به معرفت‌شناسی، کلام، تاریخ، اخلاق، ادعیه و قرآن می‌پردازد.

برای شناسایی آثار سهروردی که هفتصد سال از زمان زندگانی این هنرمند شهیر می‌گذرد باید غبار هفت قرن را زدود تا به تعدادی از آثارش دست یافت همانطوری‌که اشاره رفت بسیاری از دست نوشته‌های استاد طی قرون گذشته و گذر زمانی و تخریب آگاهانه که ناشی از حسادت و بخل بوده از بین رفته‌است ما امروز می‌توانیم به برخی از آثار شناخته شده و موجود وی اشاره کنیم. آثاری که از سهروردی موجود است شامل کتابت کلام‌ا...مجید، نهج‌البلاغه، کتب ادعیه، کتب دیگر و برخی قطعات و مرقعات است که اشاره به همه آن‌ها ممکن نیست.

قطعاتی از دستورهای دینی برای گزیدگان و نیوشایان، مواعظ، متون تعلیمی به صورت پرسش و پاسخ (که متون زرتشتی نیز دیده می‌شود)، قطعات تمثیلی بسیار به قصد تبلیغ عقاید مانویان، ادعیه و اوراد، متون مربوط به نجوم و گاهشماری، افسون ضد تب، و طلسم دور کردن دیوان نیز باقی مانده‌است.

خورشید طالع ظفرش باد بی‌غروب تا صبح حشر زادعیهٔ صبح و شام تو

علم مدح تو بیضا علم افراختنی است لیک من از عقبت ادعیه می‌افرازم

این کتاب مجموعهٔ دعاها و نیایش‌های سجاد است. به‌عقیدهٔ ویلیام چیتیک، صَحیفهٔ سجّادیّه قدیمی‌ترین کتابِ دعا در میان منابعِ اسلامی و اصیل‌ترین کتابِ روحانیِ دوره‌های اولیهٔ فرهنگِ اسلامی است. روایاتِ شیعه، این کتاب را از نظرِ ارزش، بعد از قرآن و نهج البلاغه قرار می‌دهند. تعلیماتِ این کتابِ معنوی از الهیات گرفته تا تعلیمات اجتماعی را شامل می‌شود. همچنین ریشه‌های فلسفه و کلام اسلامی و تصوف را می‌توان در این ادعیه جستجو کرد. زین‌العابدین در این کتابِ ادعیه، مکرر به ضرورتِ پیروی از قرآن و حدیث و همچنین ضرورتِ پیاده‌سازیِ عدالت در جامعهٔ اسلامی اشاره می‌کند.

در زمینهٔ کتاب‌شناسی علی بن موسی الرّضا، گزیدهٔ کتاب‌شناسیِ امام رضا (ع) تألیفِ هادی ربانی را می‌توان یاد کرد. احمدی میانجی در کتابش، مکاتیبُ الْاِمامِ الرّضا، به جمع‌آوری نامه‌ها، دست‌نوشته‌ها و املاهای علی بن موسی الرضا در لابه‌لای منابع مختلف پرداخته‌است. این اثر در ۲۲۴ صفحه، شامل دویست نامه و دست‌نوشته در موضوع‌های مختلف اعتقادی، اجتماعی، سیاسی، فقهی، اخلاقی، ادعیه و طب است. دربارهٔ زندگی علی بن موسی فراتر از گزارش‌های شیعهٔ امامی، اطلاعاتِ بسیار اندکی به‌دست آمده که عمدتاً گزارش‌هایی متأخر و با ماهیتِ شرح‌حالی هستند و مربوط به دورهٔ مواجههٔ وی با مأمون است که با مناظراتِ علمی پررنگ شده‌است.

آلبوم النور شامل ادعیه، مناجات و تواشیح می‌باشد که تک خوان آن عباس سلیمی و محمد اصفهانی هستند و با گروه تواشیح اهل بیت ضبط شده است. اکثر قطعات این آلبوم از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در ماه رمضان بدون ذکر نام پخش می‌شود.

من که از ادعیه خوانان دگر ممتازم از دعای تو به مدح تو نمی‌پردازم

در مواردی که مؤلف ادعیه و آداب عبادات را حذف نموده است به کتاب مصباح المهتجد خود، ارجاع داده است: فأما الأدعیة فی ذلک کثیرة و أفضل‌ها ما یصدر عن صدق النیة و خالص الطویلة و قد استوفینا ذلک فی مصباح المهتجد و لا تطول بذکره هنا.

قطرات اثینه انسکبت کالمرن من العیون و فقرات ادعیه انبعثت من القلب المحزون، تهدی الی حضره مولی الاعظم العلامه الافخم، صدر المجتهدین فخر المتبحرین، زینت الفضایل، الفاضل الباذل، السید السند، عالم معالم الاسلام، عارف قواعد الاحکام، محقق شرایع الدین، لمعه لوامع الیقین، تذکره الفضلاء ذخیره العلماء – سالک مسالک الایمان، مدرک مدارک القرآن، علم الهدی، عروه المله والدین، نصیر الاسلام والمسلمین، صانه الله سبحانه عن مصائب الزمان و نوائب الحدثان،

آنچنانست دلم بهر تو از ادعیه گرم که فلک از نفسم می‌شنود بوی کباب

سپه ادعیه‌ام روی فلک می‌گیرد تا تو را می‌رسد از روی زمین پا به رکاب

کرده‌ای داعیهٔ حرب و حصارت شده است آن قدر ادعیه کافزون ز شمار است و حساب

در یکی از ادعیه آمده است: از همسایه ی بد به خداوند پناه برم که چشمش نگران ماست و دلش مراقب ما، اگر نکوئیی در اعمال ما بیند، کتمان کند و اگر زشتی بیند، اشتهار دهد.

در شب و روز جمعه ادعیه و. . . و اعمال خاصی همچون تلاوت دعای کمیل، غسل روز جمعه و نماز جمعه وارد شده و ثواب فراوانی برای آن وعده داده شده؛ و نیز احیاء و شب زنده داری برای دعا و مناجات در شب جمعه توصیه شده‌است. دعا در شب و روز جمعه، عذاب را برطرف می‌کند و مستجاب می‌شود.

و بحمدالله پادشاهی در آن دیار از بقیت آل سلجوق و یادگار آن خاندان مبارک است که هر آسایش و راحت و امن و فراغت که اهل اسلام یافتند از سایه چتر همایون اهل آن خاندان یافتند و آن خیرات و مبرات که در عهد میمون آن پادشاهان دیندار دین‌پرور انارالله براهینهم بوده است از غزوات و فتوحات دیار کفر و اخذ قلاع و حصون از ملاحده وبنای مدارس و خانقاهات و مساجد و منابر و جوامع و پلها و رباطها و بیمارستانها و دیگر مواضع خیر و توفیر و تربیت علما و تبرک و اعزاز زهاد و عباد و شفقت و رحمت بر رعایا و انواع تقربات به حضرت عزت در هیچ عهد نبوده است و این معنی از آن معروف‌تر و مشهورتر است که به اطناب حاجت افتد چه در جملگی دیار عرب و عجم از ترکستان و فرغانه و ماوراءالنهر و خوارزم و خراسان و غور و غرجستان و غزنی و هندوستان و کابل و زابل و سیستان وکرمان و پارس و خوزستان و عراقین و دیار بکر وارمن و شام و ساحل و مصر و روم و غیران مآثر خوب ایشان و بندگان ایشان ظاهرست و زبانهای اهل اسلام بر ادعیه صالحه و اثنیه فاتحه آن خاندان مبارک ماهر. پادشاه تعالی عاطفت و مرحمت و شفقت و رأفت ایشان را وسیلت درجات و موجب قربات گرداناد و برکات عدل‌گستری و دین‌پروری ایشان را تا منقرض عالم درین خاندان مبارک ایشان باقی داراد بمنه وجوده.