آیشم

در پایان جنگ جهانی دوم به عنوان خلبان آلمانی توسط ارتش آمریکا دستگیر شد، اما توانست در اوایل سال ۱۹۴۶ بگریزد و سالها در مناطق مختلف آلمان پنهان گردد. در سال ۱۹۵۰ با کمک نیروهای زیرزمینی اس اس با نام نیکولاس کلمنت به ایتالیا رفت و از آنجا روانه آرژانتین شد و تا سال ۱۹۶۰ تحت همین نام با همسر و فرزندانش در آنجا زندگی کرد. آیشمان در سال ۱۹۶۰ توسط سرویس امنیتی اسرائیل (موساد) شناسایی و از آرژانتین ربوده و به خاک اسرائیل فرستاده شد. محاکمه آیشمان در ۱۲ دسامبر ۱۹۶۱ در تل آویو آغاز شد. وی در دادگاه اتهاماتش را نپذیرفت و خود را بیگناه دانست، اما دادگاه او را گناهکار تشخیص داد و به مرگ محکوم کرد و در شب سی و یکم ماه مه سال ۱۹۶۲ در زندان رمله به طناب دار آویخته شد.

آیشمن در اورشلیم: گزارشی در باب ابتذال شر کتابی است از هانا آرنت، نظریه‌پرداز سیاسی آلمانی، که در سال ۱۹۶۳ منتشر شد. آرنت، یهودی‌ای که در دورهٔ به قدرت رسیدن آدولف هیتلر از آلمان گریخت، در این کتاب گزارشی از محاکمهٔ آدولف آیشمن به دست داده است. نسخه بازبینی‌شده و تفصیلی‌تر این کتاب، در سال ۱۹۶۴ منتشر شد.

عبارت ابتذال شر یا به‌هنجاری شر، اصطلاحی است که هانا آرنت در سال ۱۹۶۳ و در کتاب آیشمن در اورشلیم به آن پرداخت.

اسرائیل (ییسرائیل) گوتمان در ورشو، جمهوری دوم لهستان زاده شد. وی پس از شرکت و زخمی شدن در خیزش گتو ورشو، به اردوگاه‌های کار اجباری مایدانک، آشویتس و ماوتهاوزن تبعید شد. پدر و مادر و خواهر و برادرش همگی در گتو ورشو درگذشتند. در ژانویه ۱۹۴۵، او از راهپیمایی مرگ از آشویتس به ماوتهاوزن زنده ماند، و در آنجا توسط نیروهای ایالات متحده آزاد شد. بلافاصله پس از جنگ، وی به تیپ یهودی در ایتالیا پیوست. در سال ۱۹۴۶، وی به فلسطین تحت قیمومت بریتانیا مهاجرت کرد و به کیبوتص لهاووت هاباشان پیوست و در آنجا دارای خانواده شد. وی به مدت ۲۵ سال عضو کیبوتس بود. در سال ۱۹۶۱، وی در دادگاه آدولف آیشمن شهادت داد.

دیتر هلموت آیشمان (متولد ۱۹۴۲ در پراگ)

هانا آرنت زمانی به این مسئله پی برد که به دادگاه یک افسر نازی در اورشلیم رفت، آیشمن افسر فراری نازی خود را فردی پاک می‌خواند و عقیده داشت فقط فرامین پیشوا را اجرا کرده‌است، و هیچ خصومتی با یهودیان نداشته‌است، این نقطهٔ جرقه زدن ابتذال شر در ذهن هانا آرنت بود.

در اوایل دهه ۱۹۶۰، اسرائیل آدولف آیشمن جنایتکار جنگی نازی را در آرژانتین دستگیر و برای محاکمه به اسرائیل آورد. محاکمه تأثیر عمده‌ای بر آگاهی عمومی از هولوکاست داشت. آیشمن تنها فردی است که در یک دادگاه غیرنظامی اسرائیل در اسرائیل اعدام شده. در طول بهار و تابستان ۱۹۶۳ اسرائیل درگیر یک بن بست دیپلماتیک با ایالات متحده به دلیل برنامه هسته‌ای خود بود.

«و درست همانطور که شما (آیشمن) حامی و مجری سیاستی بودید که نمی‌خواست زمین را با مردم یهود و مردم چند ملت دیگر سهیم باشد - گویی شما و مافوق‌هایتان اساساً حق داشتید تعیین کنید که چه کسی باید یا نباید در جهان زندگی کند - ما هم به این نتیجه رسیده‌ایم که از هیچکس، یعنی از هیچ‌یک از اعضای نژاد انسان، نمی‌توان انتظار داشت که بخواهد زمین را با شما سهیم باشد. به این دلیل، و فقط به همین دلیل، شما باید به دار آویخته شوید».

هانا آرنت در کتاب «آیشمن در اورشلیم» گزارشی از دادگاه و روند محاکمه او ارائه کرد. هانا آرنت از سوی مجله نیویورکر مسئولیت نوشتن گزارش این دادگاه را داشت. پس از انتشار این گزارش‌ها، آرنت از سوی انجمن‌های یهودی، تکفیر شد. در این گزارش‌ها که بعدها در کتاب آیشمن در اورشلیم منتشر شدند، هانا آرنت جایگاه آیشمن را از اصلی‌ترین متهم فاجعه هولوکاست پایین آورد و انگشت اتهام را به سوی انجمن‌های یهودی برد و دربارهٔ تأثیری که در سرنوشت هم‌کیشانشان داشتند صحبت کرد.

'فیلمی دربارهٔ آرنت'مارگارته فون تروتا در سال ۲۰۱۲ بر اساس زندگی آرنت فیلمی ساخته‌است. بابارا سوکوا هنرپیشهٔ آلمانی در این فیلم نقش هانا آرنت را بازی می‌کند. موضوع محوری فیلم گزارشی است که آرنت دربارهٔ محاکمهٔ آدلف آیشمن در مجلهٔ نیویورکر نوشته‌است. این گزارش بعداً بدل به کتابی شد به نام آیشمن در اورشلیم. ایدهٔ ابتذال شر آرنت در این کتاب معرفی شده‌است.