آلدئید
معنی کلمه آلدئید در دانشنامه عمومی
واژه آلدئید ( Aldehyde ) از دو واژه الکل ( Alcohal ) و هیدروژن گیری ( dehydrogenation ) گرفته شده است. هرگاه از الکل نوع اول هیدروژن گیری شود، در آن صورت، ماده ای تولید می گردد که آلدئید نامیده می شود.
پیوند کربونیل ( C=O ) شباهت زیادی به پیوند دوگانه آلکن ها دارد. هر دو دارای هیبریداسیون sp2 هستند و لذا در یک صفحه قرار دارند. کربن کربونیل مسطح و زاوای پیوندی آن ۱۲۰ درجه می باشد. به کربنی که به کربن گروه کربونیل چسبیده کربن آلفا ( α ) و به هیدروژنی که به این کربن چسبیده هیدروژن آلفا ( α ) می گویند. اکسیژن به علت الکترونگاتیویته بیشتر نسبت به کربن تراکم الکترون را بیشتر بر روی خود خواهد داشت و بار جزئی منفی پیدا می کند و کربن دارای با جزئی مثبت می شود. همچنین به علت الکترونگاتیویته بیشتر اکسیژن نسبت به کربن، طول پیوند در C=O نسبت به پیوند C=C آلکن ها کوتاهتر و از لحاظ قدرت پیوندی قوی تر می باشد. ممان دو قطبی این پیوند همیشه به طرف اکسیژن متمایل است. از جمله دیگر تفاوت های بین گروه کربونیلی و باند دوگانه C=C حضور جفت الکترون تنها بر روی اتکم اکسیژن در ساختار گروه های کربونیلی است.
معنی کلمه آلدئید در ویکی واژه
جملاتی از کاربرد کلمه آلدئید
بر اساس یک باور قدیمی روغن‌های معطر می‌توانند برای تسکین درد، کاهش اضطراب و به عنوان خواب‌آور استفاده شود. هر روغن از ترکیبات شیمیایی زیادی تشکیل شده و خواص درمانی ویژه به خود دارد. مانند آلدئیدها که به عنوان آرام بخش عمل می‌کنند و کتن‌ها که می‌توانند موکولیتیک باشند و ترپن‌ها که عملی مانند کورتیزون دارند. این مواد شیمیایی (فنل‌ها، کتن‌ها، ترپن‌ها) اگر به میزان زیاد مورد استفاده قرار گیرند یا در بیماران بدحال به کار گرفته شوند می‌توانند ایجاد مسمومیت کنند. گاهی مسمومیت به عنوان یک تأثیر مضر ناشی از این روغن‌ها می‌تواند به اشکال مختلف همانند سردرد خفیف یا میگرن شدید و وزوز گوش و سرگیجه تبدیل شود. این روغن‌ها گاهی سبب اختلال در بویایی و مواردی چون تهوع، التهاب پوست و تپش قلب می‌شوند.
نیتریت‌های آلی از الکل و سدیم نیتریت در محلول سولفوریک اسید بدست می‌آیند. آنها به آرامی تجزیه می‌شوند، محصولات تجزیه عبارتند از: اکسیدهای نیتروژن، آب، الکل و محصولات پلیمریزاسیون آلدئید.
آلدئیدها به خصوص آلدئیدهای چرب بوی خوشایندی دارند و برای ساخت عطر، صمغ‌های مصنوعی، رنگدانه‌ها، طعم دهنده‌های غذایی و سایر ترکیبات شیمیایی استفاده می‌شوند.
خوردن یا استنشاق آلدئیدها، حتی به مقدار کم احتمال بیماری‌های قلبی و سرطان را افزایش می‌دهد.
وی با متدی که بعدها بنام خودش مشهور شد (سنتز اشترکر) موفق به ساخت اسید آمینه از پتاسیوم سیانید، آمونیوم کلرید و یک آلدئید یا یک کتون شد.
در اوت ۲۰۱۲، برای اولین بار در جهان، ستاره شناسان دانشگاه کپنهاگ موفق به شناسایی یک مولکول خاص قند به نام «گلیکول‌آلدئید» در یک منظومهٔ ستاره‌ای دور دست شدند. این مولکول در اطراف یک پیش‌ستارهٔ دوتایی به نام ایراس ۱۶۲۹۳–۲۴۲۲ که ۴۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد، کشف شد. گلیکول‌آلدئید برای تشکیل «اسید ریبونوکلئیک» یا آران‌ای که در کارکرد به دی‌ان‌ای شباهت دارد، ضروری است. این کشف نشان می‌دهد که مولکول‌های آلی پیچیده ممکن است قبل از تشکیل سیارات در سامانه‌های ستاره‌ای شکل بگیرند و در نهایت در اوایل شکل‌گیری بر روی سیارات جوان قرار گیرند.
گلیسرآلدئید ساده‌ترین قند آلدوز است.
آسم در اثر (یا بدتر شدن) قرارگرفتن در محل کار، یک بیماری شغلی شایع گزارش شده‌است. با این حال، بسیاری از موارد گزارش یا به رسمیت شناخته نشده‌اند. تخمین زده می‌شود که ۵ تا ۲۵ درصد از موارد آسم در بزرگسالان مربوط به کار باشد. چند صد عامل مختلف دخیل در این نوع دخیل هستند که رایج‌ترین آنها عبارتند از: ایزوسیانات‌ها، غبار غلات و چوب، رزین، لاتکس، ریزش لحیم کاری، حیوانات و آلدئیدها. مشاغل مرتبط با بالاترین خطر مشکلات عبارتند از: کسانی که رنگ‌پاشی می‌کنند، نانواها و کسانی که غذا را فرآوری می‌کنند، پرستاران، کارگران شیمیایی، کسانی که با حیوانات کار می‌کنند، جوشکاران، آرایشگران و کارگران چوب.