راهدار

احمد راهدار عضو (استاد علوم سیاسی)، میثم ابناوی (محقق تاریخ اسلام) و… به تطبیق رسالهٔ تنبیه الامه و تنبیه المله با طبایع الاستبداد عبدالرحمن کواکبی پرداخته‌اند.

مگر آن کاو گناه‌کار بوَد دزد و خونی و راهدار بود

از منصور سه پسر، به نام‌های مبارزالدین محمد و زین الدین علی و شرف الدین مظفر به جا ماند. مظفر کوچک‌ترین فرزند او بود، اما از میان باقی برادرانش لیاقت و شایستگی‌های بیشتری از خود نشان داد و مورد توجه اتابک یوسف شاه بن علاءالدوله قرار گرفت. اتابک یزد منصب راهداری راه‌های میبد و نوشجان را به مظفر سپرد. مظفر در دوران راهداری خود توانست با موفقیت راه‌های میبد و نوشجان را از راهزنان ایمن نگه دارد.

راهدارى ظالم و بدکیش و بى‌دیانت، و عمل او راهدارى بود و همیشه مسافرین و مترددین از تاجر و غیره از دست ظلم او دلگیر بودند. تا روزى که وفات یافت؛ مردم می‌گفتند « ایا حال این راهدار چگونه باشد ؟» قضا را شبى یکى از صلحا آن شخص را در خواب دید که به کمال خوشوقتى آراسته، آن شخص از آن راهدار پرسید: « اى مرد! تو نه آن مرد راهدارى که مردم را ظلم مینمودى؟ » گفت:« بلى. » گفت: « می‌خواستم بدانم که تو چگونه رفع آن مظلمه را کردى و این مرتبه از چه جهت یافتى؟» آن مرد گفت: « کرم خدا بر عصیان من زیادتى کرد و مرا بخشید. » آن مرد گفت:«  تو را به خدا قسم می‌دهم که وسیله بخشش بیان کن! » آن مرد راهدار گفت: « در حین حبات روزى از راهدارخانه می‌رفتم که به گماشتگان سرکشى نمایم در میان راه طفلى را دیدم که گریه می‌کند و ظرف او شکسته و دوشاب او ریخته از آن طفل احوال پرسیدم، گفت: « پدرم این ظرف را پر از دوشاب کرد و به من داد که جهت یکى از خویشان ببرم، در عرض راه پاى من بلغزید و ظرف از دستم بیفتاد و بشکست و دوشاب تمام بریخت، حال رفتن و نزد پدر خبر بردن مشکل است.» چون این سخن از آن طفل شنیدم او را برداشته به خانه خود بردم و به همان شکل ظرف پیدا نمودم و پر از دوشاب کردم و باو دادم تا ببرد. و در وقت حساب و عقاب مرا به ثواب آن عمل بخشیدند. دیگر من کم از آن طفل نیستم، خداوند عالمیان تو را به بیچارگى من خواهد بخشید. دیگر اى گربه! اگر تو راست میگویى و از قیامت خبر دارى چرا دست از ظلم بر نمی‌دارى؟ و آنچه در باب قیامت به من گفتى من معتقدم و خواهم اعتقاد بدان داشت، لیکن تو دست از آزار مردم بردار! گربه گفت: اى موش گوش بدار! و ظن بد درباره‌ى من مبر که من ظالم نیستم بلکه تو خود ظالمى، در این ساعت تو را و ظالمى تو را بر تو معلوم می‌نمایم.

برداشت طرح غله و تحمیل نان فروش بخشید باج برف و تکالیف راهدار

همه اشیاء ز بهرت خادمانند ملایک راهدار تو چو جانند

بر در قهوه‌خانه مردی چند راهداری و رهنوردی چند

راهداران فلک بر گذر راهزنان به فراخای جهان ژرف یکی چاه زدند

به شهر ابن اشعث تکاور براند به هر راه بر راهداری نشاند

بر آن راهداران جوینده کام یکی مهتری بد دیانوش نام

راهداران و زعیمان ز نسا تا به رجال بر ره از راهبران تو بخواهند جواز

با آغاز فرمانروائی احمد خان، ابتدا کدخدای روستای کوهیج به نام تاج الدین را که به مخالفت حکومت برخاسته بود به قتل رساند (کوهیج نام روستاهی است در ۱۸ کیلومتری شمال غربی شهر بستک). سپس یاغیان مراغ را تنبیه نموده و از طریق چاه مسلم و گردنه گوچی به کوخرد آمد در آنجا مشایخ کوخرد را که از مسافرین خود سرانه راهداری می‌گرفتند دستگیر و تنبیه نمود و بدین ترتیب آسایش عمومی را در سال ۱۲۲۶ هجری قمری برقرار ساخت.