دیگ بخار

معنی کلمه دیگ بخار در لغت نامه دهخدا

دیگ بخار. [ گ ِ ب ُ ] ( ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) دستگاهی برای تولید بخار و آن از دو قسمت متشکل است ، کوره ( محل سوختن سوخت ) و دیگ ( ظرف بسته ای که در آن آب گرم میشود و به بخار تبدیل میگردد ).رایج ترین اقسام آن یکی دیگ لوله ای گازی است مشتمل بر لوله های دراز فولادی که گازهای داغ کوره از آنها میگذرند، نوع دیگر دیگ لوله ای آبی است که در آن آب در لوله ها بوسیله گازهای خارج حرارت داده میشود. دیگ بخار دارای دریچه اطمینان است که اگر فشار بخار از حد معینی زیادتر شود باز میشود و از انفجار جلوگیری بعمل می آید؛ ماشین بخار با بخار تحت فشاری که در دیگ تولید میشود کار میکند. ( از دائرة المعارف فارسی ).

معنی کلمه دیگ بخار در فرهنگ فارسی

دستگاهی برای تولید بخار و آن از دو قسمت متشکل است کوره و دیگ .

معنی کلمه دیگ بخار در فرهنگستان زبان و ادب

{boiler} [مهندسی بسپار، مهندسى شیمى] مخزن بستۀ تحت فشاری که در آن آب یا مایعات دیگر برای تولید مایع داغ یا بخار حرارت داده می شوند

معنی کلمه دیگ بخار در دانشنامه عمومی

دیگ بخار یا بویلر ( به انگلیسی: Boiler ) عبارت است از یک مخزن بسته که در آن بخار آب جهت استفاده در خارج از آن توسط گرمای ناشی از احتراق سوخت تولید می شود. داخل دیگ بخار شامل دو بخش طرف آتش و طرف آب است. سطح گرمایی دیگ بخار به مجموع کلیه سطوح در طرف آتش دیگ بخار گفته می شود. تمام بخش های داخلی و تحت فشار یک دیگ بخار از آلیاژهای آهنی ساخته می شوند. دیگ های بخار از نظر جنس به دو دسته چدنی و فولادی تقسیم بندی می شوند. دیگ بخار چدنی برای تولید بخار کم فشار ساخته می شود و به همین دلیل بیشتر در مواردی نظیر سامانه های گرمایش مرکزی استفاده می شود. بیشتر دیگ های بخار از گونه فولادی هستند. همچنین دیگ چدنی نیز تولید می گردد. همچنین دو نوع دیگ بخار بصورت کلی در دنیا ساخته می شود که عبارتند از واتر تیوپ و فایر تیوپ.
جیمز وات مخترع اسکاتلندی که بیشتر از او به عنوان مخترع ماشین بخار یاد می شود چهره اصلی انقلاب صنعتی است. وات در واقع نخستین سازنده ماشین بخار نیست. هرو او آلکساندریا در قرن اول میلادی ابزارهای مشابهی را توصیف کرده بود. در سال ۱۶۹۸ توماس ساوری ماشین مشابهی را به ثبت رساند که برای تلمبه کردن آب از آن استفاده می شد و در ۱۷۱۲ توماس نیوکومن گونه پیشرفته تری از آن را به ثبت رساند. با وجود این ماشین ساخته شده توسط نیوکومن کارایی بسیار کمی داشت و آن را تنها برای خارج کردن آب از معادن زغال سنگ به کار می گرفتند. وات با اینکه تنها یک دوره کارآموزی یکساله را در زمینه ابزارسازی گذرانده بود ولی از استعداد ابداع و نوآوری فراوان برخوردار بود. وی در سال ۱۷۶۴ هنگامی که مشغول تعمیر یک مدل از ماشین های نیوکومن بود به ماشین بخار علاقه مند شد. وات اصلاحاتی آنچنان مهم و ارزنده در ماشین اختراعی نیوکومن به عمل آورد که می توان او را مخترع نخستین ماشین بخار دانست. نخستین تغییر مهم وات که در سال ۱۷۶۹ به ثبت رساند اضافه کردن یک محفظه جداگانه تراکم بخار بود. او همچنین با عایق بندی، سیلندر بخار را مجزا کرد و در سال ۱۷۸۲ ماشین دوطرفه را اختراع نمود. تمام این ها همراه با چند فقره تغییرات و اصلاحات کوچک تر به کارایی بیشتر ماشین های بخار منتج شد. این ازدیاد کارایی عملاً به معنای تفاوت بین یک ابزار ماهرانه ولی نه چندان قابل استفاده با وسیله ای با توان صنعتی فراوان بود. وات در سال ۱۷۸۱ با اختراع یک سری چرخ دنده حرکت تناوبی موتور را به حرکت دورانی تبدیل کرد. با استفاده از این ابزار بر موارد استفاده از موتور بخار به شکل چشمگیری افزوده شد. وات که خود فاقد استعداد لازم در کارهای تجاری بود، در سال ۱۷۷۵ به اتفاق ماتیو بولتون که مهندسی چیره دست و معامله گری توانا بود شرکتی تأسیس کرد، طی ۲۵ سال بعد شرکت وات – بولتون شمار بسیاری موتورهای بخاری تولید و به بازار عرضه کرد که در نتیجه ثروت سرشاری نصیب آن دو گردید.

معنی کلمه دیگ بخار در دانشنامه آزاد فارسی

دیگِ بخار (boiler)
ظرفی برای تبدیل آب به بخار. در نیروگاه های معمولی برق برای تولید بخار مورد نیاز، توربین های بخار به کار می رود. این توربین ها مولدهای برق را به کار می اندازند. دیگ بخار در کشتی های بخار که با توربین بخار حرکت می کنند، و در لکوموتیوهای بخار نیز به کار می رود. این دیگ کورهای دارد که در آن سوخت ، زغال سنگ ، نفت یا گاز را برای تولید گازهای داغ می سوزانند و مجموعه ای از لوله ها گرمای گاز داغ را به آب منتقل می کند. دیگ بخارِ رایج در کشتی ها و نیروگاه های برق از نوع لوله ای ـ آبی است و در آن ، آب درون لوله هایی می چرخد که گازهای داغ کوره آن ها را احاطه کرده اند . این نوع دیگ های بخار در نیروگاه های برق، با فشار حداکثر ۳۰۰ اتمسفر و دمای حداکثر ۶۰۰ درجۀ سانتی گراد، بخار مصرفی توربین ها را تولید می کنند. بازده این نوع دیگ از دیگ بخار لوله ـ دودی، که در لکوموتیوهای بخار به کار می رود، بیشتر است . در این نوع، گازهای داغ کوره از داخل لوله هایی که با آب احاطه شده اند، می گذرد.

معنی کلمه دیگ بخار در ویکی واژه

مخزن بستۀ تحت فشاری که در آن آب یا مایعات دیگر برای تولید مایع داغ یا بخار حرارت داده می‌شوند.

جملاتی از کاربرد کلمه دیگ بخار

به دلیل تعداد زیاد انفجارهای دیگ بخار در قایق های بخار در اوایل دهه 1800، کنگره ایالات متحده قانونی در سال 1830 تصویب کرد که بودجه ای را برای اصلاح این مشکل تصویب کرد. خزانه داری یک قرارداد 1500 دلاری به موسسه فرانکلین برای انجام یک مطالعه اعطا کرد. به عنوان بخشی از این مطالعه، والتر آر. جانسون و بنجامین ریوز با استفاده از تستری که در سال 1832 بر اساس طرحی توسط لاگرهجلم در سوئد ساخته بودند، آزمایش‌های مقاومتی را روی آهن دیگ انجام دادند. به دلیل سوء تفاهم در مورد استحکام کششی و شکل‌پذیری، کار آن‌ها به کاهش خرابی‌ها کمک چندانی نکرد.

تحقیقات مختلف قرن نوزدهم در مورد انفجارهای دیگ بخار، به ویژه آنهایی که توسط شرکت های بیمه انجام شده است، دلایلی را یافتند که معمولاً ناشی از کارکرد دیگ های بخار بالاتر از محدوده فشار ایمن است، یا برای بدست آوردن قدرت بیشتر، یا به دلیل معیوب بودن دریچه های کاهش فشار دیگ بخار و دشواری در به دست آوردن قابل اعتماد. نشانه های فشار و سطح آب ساخت ضعیف نیز یک مشکل رایج بود. همچنین ضخامت آهن در بشکه های بخار با استانداردهای مدرن کم بود.