حوض خانه

بنای آرامگاه تلفیقی از دو سبک معماری ایران باستان و ایران بعد از اسلام است. در طراحی این مجموعه از عناصری از هنر معماری سنتی ایرانی استفاده شده‌است. عناصری مانند برج، الهام گرفته از برج گنبد قابوس، باغچه‌ها متأثر از باغهای ایرانی، آب‌نماها الهام گرفته از حوض خانه‌های سنتی و نمائی با روکار سنگهای حجیم و خشن خارا که با سنگ گرانیت کوهستان الوند آراسته شده و نمودار کاخهای باستانی ایرانیان است.

در کنار آّب انبارهای شهری و روستایی معمولاً فضاهایی جنبی مانند حسینیه، مسجد، کاروانسرا، حمام و فضایی برای استراحت مسافران طراحی می‌شد. یکی دیگر از این مکان‌ها، حوض خانه‌ها بودند که کاربردی شبیه یخچال داشتند و قصاب محل گوشت خود را برای جلوگیری از فاسد شدن در آن جا نگهداری می‌کرد.[۴]

اگر کند سخن از وصف حوض خانه او سزد که تا ابدش خامه تر زبان ماند

بدیدهٔ خرد این حوض خانه را شانی است که می‌دهد ز بهشت حیات بخش نشان

تبارک‌الله ازین حوض خانهٔ دلکش که در شک جوی جنانست و آبروی جهان