سنگ چخماق

شراری که شمعش ازان یافت تاب بود سنگ چخماق آن آفتاب

** فرد زرتشتی، دستور، یا موبد؛ همچنین: آتشی که کسی با سنگ چخماق و چوب روشن کند.

پناهگاه صخره‌ای کوچکی به نام قَره‌کَمر در فاصلهٔ ۱۳۵ متری بر فراز درهٔ هزارسوم، در شمال شهر اَیبَک موجود است که احتمالا محل موقتی شکار بوده‌است. از نظر گونه‌شناسی، و نه چینه‌شناسی، چهار فرهنگ مختلف مشاهده شده، که دورهٔ سوم از همه مهمتر است. مجموعا ۸۲ قطعه سنگ چخماق پیدا شده، که بیشتر آن ریزسنگ می‌باشند. آثار بدست‌آمده از قره‌کمر هیچگونه شباهتی به آثار کاوش‌شده از پایگاه‌های دیگر افغانستان، آسیای میانه، هند یا پاکستان ندارند. نزدیکترین مشابه آن فرهنگ برادوستی در کوه‌های زاگرس در ایران است.