سخیف

گردد از رای ناصواب و سخیف خیره بسیار خوار گرد کنیف

دمنه گفت: مراتب میان اصحاب مروّت و ارباب همّت مشترک و متنازع است. هرکه نفس شریف دارد خویشتن را از محل وضیع به منزلت رفیع می‌رساند، و هرکه‌را رای ضعیف و عقل سخیف است از درجت عالی به رتبت خامل گراید. و بر رفتن بر درجات شرف بسیار موونتست و فروآمدن از مراتب عز اندک عوارض، چه سنگ گران را به تحمل مشقت فراوان از زمین بر کتف توان نهاد و بی تجشم زیادت به زمین انداخت. و هرکه در کسب بزرگی مرد بلند همت را موافقت ننماید معذور است که

سخن سخیف و رکیک آن بود که در پستی وطن به دامن صاحب سخن کند موطن

و در جمله تن تو دویست و چهل و هشت استخوان بیافرید هریکی برای حکمتی دیگر تا کار تو راست و ساخته باشد، و این همه از این آب سخیف آفرید. اگر یکی از استخوانها کمتر شود باز از کار بازمانی و اگر یکی زیادت شود باز درمانی. پس چون تو را در جنبانیدن آن استخوانها و اندامها حاجت بود در جمله اندامهای تو پانصد و بیست و هفت عضله بیافرید هریکی بر شکلی. بعضی بر شکل ماهی میان ستبر و سر باریک، بعضی خرد و بعضی بزرگ، مرکب از گوشت و پی و از پرده ای که غلاف وی باشد. بیست و چهار از برای آن است تا تو چشم و پلک از همه جوانب توانی جنبانید و دیگران بر این قیاس کن که شرح آن نیز دراز است.

پس تعلیم او آغاز کنند و محاسن اخبار و اشعار که به آداب شریف ناطق بود او را حفظ دهند، تا مؤکد آن معانی شود که درو آموخته باشند، و اول رجز بدو دهند آنگاه قصیده، و از اشعار سخیف که بر ذکر غزل و عشق و شرب خمر مشتمل بود، مانند اشعار امرؤالقیس و ابونواس، احتراز فرمایند، و بدانکه جماعتی حفظ آن از ظرافت پندارند، و گویند رقت طبع بدان اکتساب کنند، التفات ننمایند، چه امثال این اشعار مفسد احداث بود.

زانکه نفس ارچه گوهریست شریف کار او باطل است و رای سخیف

سید علی خامنه‌ای رهبر ایران در مراسم سالگرد روح‌الله خمینی در تاریخ ۱۵ خرداد ۱۳۹۷، به سازمان انرژی اتمی ایران دستور داد مقدمات لازم برای غنی‌سازی اورانیوم و دستیابی به ۱۹۰ هزار سو را در قالب برجام را آغاز کند. او همچنین در سخنرانی ۱۹ اردیبهشت در دانشگاه فرهنگیان با اشاره به صحبت‌های شب گذشته ترامپ هنگام اعلام خروج آمریکا از برجام، با «سخیف و سبک» خواندن سخنان رئیس‌جمهور آمریکا، این سخنان را شامل «بیش از ۱۰ دروغ» دانست که «هم نظام را تهدید کرد، هم ملت را که چنین و چنان می‌کنم.» و افزود: «بنده از طرف ملت ایران می‌گویم: آقای ترامپ! شما غلط می‌کنید.»

هست از این روی سال و ماه مقیم نه ز رای سخیف و طبع سقیم

پخش این سخنان از صدا و سیما، تلویزیون جمهوری اسلامی، موجی از انتقادها را برانگیخت و شماری از رسانه‌ها و چهره‌های شناخته‌شده نسبت به آن واکنش نشان دادند. دو تشکل کانون کارگردانان سینمای ایران و هیئت مدیره خانه سینما با انتقاد از ادبیات «مخرب» و «سخیف» طالبی، خواستار عذرخواهی صدا و سیما بابت پخش این برنامه شدند. طالبی در پاسخ گفت از کسانی که به خودش توهین کرده‌اند شکایت می‌کند.

حریری در مقامات، بدیع الزمان همدانی در حفظ، ابونواس در مطایبه و هزل، ابن حجاج در کاربرد واژه های سخیف، متنبی در حکم و امثال شعر، زمخشری در آموختن عربی، نسفی در جدل، جریر در هجو زشت.