ساهره

یا رب اتمم نورنا فی الساهره وانجنا من مفضحات قاهره

فی الجمله این پادشاه بزرگ و خدواند عظیم را می بباید دانست که امروز بر ساهرهٔ این کرهٔ اغبر و در دائرهٔ این چتر اخضر هیچ پادشاهی مرفه‌تر ازین خداوند نیست و هیچ بزرگی برخوردارتر ازین ملک نیست:

برگیر آب علم و بدو روی جان بشوی تا روی پر ز گرد نبائی به ساهره

میان جامع و این دشت ساهره وادی‌یی‌ست عظیم ژرف، و در آن وادی، که همچون خندق‌ست، بناهای بزرگ‌ست بر نسق پیشینیان و گنبدی سنگین دیدم تراشیده و بر سر خانه‌ای نهاده که از آن عجب‌تر نباشد تا خود آن را چگونه از جای برداشته باشند و در افواه بود که آن خانه فرعون است و آن وادی جهنم. پرسیدم که: «این لقب که بر این موضع نهاده است؟»، گفتند: «به روزگار خلافت عمر خطاب رضی الله عنه بر آن دشت ساهره لشکرگاه بزد، و چون بدان وادی نگریست گفت این وادی جهنم است»، و مردم عوام چنین گویند هر کس که به سر آن وادی شود، آواز دوزخیان شنود که صدا از آنجا برمی‌آید. من آنجا شدم اما چیزی نشنیدم.

صدقوهم هم بدور زاهره قبل ان یلقوکم بالساهره

اکنون صفت شهر بیت المقدس کنم. شهری است بر سر کوهی نهاده و آب نیست مگر از باران و به رستاق‌ها چشمه‌های آب است اما به شهر نیست، چه شهر بر سنگ نهاده است، و شهری بزرگ‌ست که آن وقت که دیدیم بیست هزار مرد در وی بودند، و بازارهای نیکو و بناهای عالی، و همه زمین شهر به تخته‌سنگ‌های فرش انداخته، و هرکجا کوه بوده است و بلندی بریده‌اند و همواره کرده، چنانکه چون باران بارد همه زمین پاکیزه شسته شود، و در آن شهر صنّاع بسیارند هر گروهی را رسته‌ای جدا باشد، و جامع مشرقی است و باروی مشرقی شهر باروی جامع‌ست، چون از جامع بگذری صحرایی بزرگ‌ست عظیم هموار، و آن را ساهره گویند و گویند که دشت قیامت آن خواهد بود و حشر مردم آنجا خواهند کرد، بدین سبب خلق بسیار از اطراف عالم بدانجا آمده‌اند و مقام ساخته تا در آن شهر وفات یابند، و چون وعده حق سبحانه و تعالی در رسد، به میعادگاه حاضر باشند. خدایا در آن روز پناه بندگان تو باش و عفو تو آمین یا رب العالمین.

هکذی یبلوهم بالساهره فتنة ذات افتضاح قاهره