زیرکانه

معنی کلمه زیرکانه در لغت نامه دهخدا

زیرکانه. [ رَن َ / ن ِ ] ( ص نسبی ، ق مرکب ) از روی عقل و بینش و فراست. با تیزهوشی و بصیرت. مانند زیرکان :
به از آن نیست کز چنین خطری
زیرکانه برآورم سفری.نظامی.دگرباره شه بیداربختش
سوءالی زیرکانه کرد سختش.نظامی.رجوع به زیرک شود.

معنی کلمه زیرکانه در فرهنگ فارسی

از روی عقل و بینش و فراست با تیز هوشی و بصیرت .

جملاتی از کاربرد کلمه زیرکانه

آلبوم رهایی در چهارم نوامبر ۲۰۰۲ منتشر شد و برای نخستین بار توانست در یکی از چارت‌های ایالات متحدهٔ آمریکا قرار گیرد. وبگاه آل‌میوزیک آلبوم را روی هم رفته نسبت به کارهای پیشین اپث؛ زیرکانه‌تر در نظر گرفت.
پند عبث بلاست بلی زیرکانه عشق بیهوده جا به گوشهٔ صحرا نمی‌کنند
او فرماندهٔ ارشد مورگوت بود، وی همچنین در تمامی اعمال زیرکانه و اهریمنی مورگوت در سرزمین میانی و فراسوی آن سهمی بزرگ داشت و در خباثت و پلیدی در مرتبه بعد از مورگوت بود، زیرا او مدتی دراز نه برای خودش که برای مورگوت خدمت می‌کرد. با این وجود به سبب قدرت و مقامی که سابقاً نزد آئوله والا (ارباب سابقش) داشت و دانش عظیمی که او از آئوله و مورگوت در باب جادوگری و صناعت آموخت، او تبدیل به بزرگترین خادم ملکور (مورگوت) شد؛ به همین خاطر هم پس از سقوط و بیرون رانده شدن مورگوت از سرزمین میانه، به یک ارباب تاریکی بدل شد و به دنبال او در گرداب تباهی و پلیدی فرورفت. سائورون دشمن اصلی مردمان آزاد در طی دوران‌های دوم و سوم بود
وی عمیقاً تحت تأثیرِ آثارِ شاعر آرژانتینی «آنتونیو پورکیا» و شعرای سمبولیست فرانسوی «آرتور رمبو» و «استفان مالارمه» بود. اشعار او از صنایع بدیعی و تشبیه‌های ادبی زیرکانه و همچنین نفوذ عمیقی برخورد هستند و بیشتر دربارهٔ «کودکی»، «تنهایی»، «رنج» و از همه مهمتر، «مرگ» است.
البته تمام فرهنگ‌ها و تمدن‌های گذشته، هر کدام به شیوهٔ خود تبلیغات را داشته‌اند؛ به عنوان مثال راه‌های تبلیغ دین در ادیان مختلف بسیار زیرکانه است و پس از گذشت قرن‌ها صیقل خورده و حرفه‌ای است؛ مثل آئین سخنوری، خطابه و همچنین متون مذهبی که به عنوان ادعیه و احادیث متداول است.
به ازان نیست کز چنین خطری زیرکانه برآورم سفری
دگر باره شهِ بیداربختش سؤالی زیرکانه کرد سختش
بو یزید بسطامی گفت که از اللَّه درخواستم تا ابلیس را بمن نماید، وی را در حرم یافتم او را در سخن آوردم. سخنی زیرکانه میگفت، گفتم یا مسکین با این زیرکی چرا امر حق را دست بداشتی؟ گفت یا با یزید، آن امر ابتلا بود نه امر ارادت، اگر امر ارادت بودی هرگز دست بنداشتیم. گفتم یا مسکین مخالفت حق است که ترا باین روز آورد؟ گفت مه یا ابا یزید، المخالفة تکون من الضدّ علی الضد و لیس اللَّه ضد، و الموافقة من المثل للمثل و لیس للَّه مثل، افتری انّ الموافقة لما وافقته کانت منی و المخالفة حین خالفته کانت منی، کلاهما منه، و لیس لاحد علیه قدرة، و انا مع ما کان ارجوا الرحمة فانه قال وَ رَحْمَتِی وَسِعَتْ کُلَّ شَیْ‌ءٍ و انا شی‌ء، فقلت یتبعه شرط التقوی فقال مه الشرط یقع ممن لا یعلم بعواقب الامور و هو رب لا یخفی علیه شی‌ء ثم غاب عنی.
یکی از شیوه‌های زیرکانه که ابن تومرت برای تصفیه پیروان خود از مخالفان و دشمنان اعمال کرد، طرحی است که به مَیز یا تمییز معروف شده‌است.
وقتی کارلی و بهترین دوستش سم که کمی هم گستاخ است در مدرسه در بین مسابقات استعداد صدا در حال شوخی کردن بودند فردی به صورت زیرکانه‌ای بدون اینکه به آن‌ها بگوید فیلم آن‌ها رو ضبط می‌کند و بر روی اینترنت قرار می‌دهد، وقتی آن‌ها متوجه می‌شوند می‌بینند که توسط مخاطبین مورد هیاهوی زیادی قرار گرفته‌اند تصمیم می‌گیرند که نمایش اینترنتی به اسم آی کارلی راه اندازی کنند در حالی که دست به گریبان مسائل نوجوانی خود بودند. کارلی، سم و فردی متوجه شدند که می‌توانند مراسم خاصی را به صورت آنلاین به نمایش بگذارند، همانند مسابقات استعداد، دستور، حل مسئله، و رقص تصادفی و…
نظر بر این است که پیروان مانی تلاش بسیاری برای مشمول کردن همه آیین‌های دینی شناخته شده کردند؛ در نتیجه بسیاری از رسائل مسیحی را از جمله: اعمال توماس را حفظ کردند که در غیر این صورت امکان داشت از میان برود. مانی مایل بود که خود را به عنوان «حواری عیسی مسیح» تشریح کند، اما کلیسای ارتدکس او را مرتد خواند. برخی پژوهشگران یافته‌اند که اندیشهٔ مانی‌گرایان زیرکانه بر باورهای مسیحی تأثیر داشته‌است، در بحث تضاد نیکی و بدی (خیر و شر) و شکل واضح شیطان. سبب این اثر تا حدودی آگوستین هیپو است که پس از مدت کمی که به آیین مانی گرویده بود، به مسیحیت روی آورد و نوشته‌های او هنوز هم در میان الهیات‌دانان کاتولیک، پرنفوذ و تأثیرگذارند.
اندرو کیلگور (دیپلمات آمریکایی، تاریخ فوت ۲۰۱۶) سال ۲۰۱۴ در مجله کانترپانچ نوشت: "آلیسون وییر به خاطر چنین جلب توجه زیرکانه‎ای راجع به رابطه ایالات متحده و اسرائیل، باید مورد ستایش قرار بگیرد ." اتحادیه ضد افترا، وییر را "یک صدای مهم در جنبش ضد اسرائیلی" نامیده است.