روبنا

سروبنان جامهٔ نو دوختند زین سو و زان سو به لب جویبار

خواهی حَرَج نباشد، سرکن حدیث دربا اهلا لما روبنا، عن سیدالانامی

جهانیان همه در سایه اش گریخته اند چنانکه مرغ خزد در پناه سروبنان

باور به استقلال نسبی روبنا و نقش تعیین‌کننده و فزاینده آگاهی، ایدئولوژی و اخلاق در جامعه سرمایه‌داری و همچنین اعمال انگیزه‌های اخلاقی و عدالت طلبانه برای اصلاح جامعه سرمایه‌داری در جهت احیای حقوق پرولتاریا.

نامه‌های زندان گرامشی توسط خواهرزن او «تاتیانا شوخت» در محل امنی نگهداری شد. سپس به مسکو فرستاده شد و پس از پایان جنگ در اختیار پالمیرو تولیاتی دوست گرامشی و رهبر بعدی حزب کمونیست ایتالیا قرار گرفت. از او آثاری در زمینهٔ تئوریزه کردن مفاهیمی کلیدی همچون هژمونی (چیرگی‌خواهی)، جامعهٔ مدنی، نسبت زیربنا و روبنا در سیستم سرمایه‌داری، ماهیت طبقاتی روشنفکران، و جنگ قدرت به جا مانده‌است.

اواخر قرن نوزدهم و با سفر معروف ناصرالدین شاه به فرنگ تصمیم گرفته شد تا ایران و ایرانی از مواهب تجدد بهره‌مند شود. چون این رویکرد سطحی و روبنایی بود که باعث شد در معماری از الگوهای مسکن و نماهای اروپایی تنها کپی‌برداری شود. از آن زمان بود که بعضی افراد طبقهٔ ثروتمند جامعه ساختمان‌هایی با فاسادهای اروپایی ساختند. برخی دیگر هم کوشک خود را که دارای چهار نما بود پشت دیوارهای ستبر و بلند از دید و دسترس بیگانه مصون داشتند. فاسادها در آن زمان از سبک باروک یا رنسانس الهام گرفته شده بود که با تصور فضایی بنّای بومی ترکیب می‌شد. ورود معماران نوگرای فرنگی به ایران پیدا شدن نماهای سبک اکسپرسیونیستی و خرد گرایانه در لابلای ساختمان‌های قدیمی تر را به دنبال داشت.

تزئینات گچی و نوع گچبری‌ها در ستون‌ها و سر ستون‌های این بنا به عنوان تزئینات روبنایی مطرح شده‌است. معماری و اشکال گچی این آرامگاه شباهت زیادی به بناها و معابد هند دارد که این موضوع بی‌دلیل نیست. رفت‌وآمد بازرگانان کشور هند وسایر قشرها به ویژه در دوران صفویه و قاجاریه به این استان تا حدودی در روابط و چگونگی زندگی این منطقه تأثیر گذاشته‌است.

سروبنان کنده و گلشن خراب لاله ستان خشک و شکسته چمن