ذره بین

ذره بین

معنی کلمه ذره بین در لغت نامه دهخدا

ذره بین. [ ذَرْ رَ / رِ ] ( اِ مرکب ) عدسی از شیشه یا بلور محدّب السطحین که برای بزرگ نمودن اشیاء خرد و ریزه بکار میرود و تصویر حاصله بزرگتر از خود شی است. و پیش از داگر و فوکو علمای مشرق به این خاصیت آشنا بوده و عملاً بکار می برده اند. ابوریحان بیرونی در کتاب الجماهر فی معرفةالجواهر گوید: و حدّث السلامی عن اللّحام ان ابابشر السیرافی کان عند خاله بسرندیب ذات لیلة فاحضر فص یاقوت احمر و کان یضعه علی احرف الکتاب حتی یقرأه و تعجّب الحاکی منه... فالحروف الدّقاق تقرء بمثلها من البلور لان الخط یغلظ من ورائها فی المنظر، و السطورتتسع. و علل ذلک موکلة الی صناعةالمناظر - انتهی.
- ذرّه بین گذاشتن ؛ سخت دقیق شدن. نهایت کنجکاوی کردن .

معنی کلمه ذره بین در فرهنگ معین

( ~. ) [ ع - فا. ] (اِ. ) عدسی شیشه ای یا بلوری ، که دو سطح آن محدب است و چیزهای ریز را بزرگ نشان دهد.

معنی کلمه ذره بین در فرهنگ عمید

عدسی کوچک که چیزهای ریز در زیر آن درشت دیده می شود و برای خواندن خط های ریز و دیدن برخی چیزهای ریز به کار می رود.

معنی کلمه ذره بین در فرهنگ فارسی

( صفت اسم ) آلتی دارای عدسی شیشهای یا بلوری که دو سطح ان محدب است و چیزهای ریز را بزرگ نماید .

معنی کلمه ذره بین در فرهنگستان زبان و ادب

{magnifying glass, magnifier, simple microscope} [فیزیک- اپتیک] وسیله ای که با استفاده از آن شی ء مشاهده شده بزرگ تر دیده می شود

معنی کلمه ذره بین در دانشنامه عمومی

ذَرّه بین ابزاری است که از آن برای دیدن اشیای ریز و نوشته ریز استفاده می شود. بخش اصلی ذره بین از یک عدسی همگرا درست شده است که عمل بزرگ نمایی را انجام می دهد. یک عدسی همگرا معمولاً از دو سو یا یک سو کوژ ( محدّب ) است. یک قاب دسته دار، عدسی ذره بین را نگاه می دارد. و بعضی از ذره بین ها هستند که وقتی جلوی یک چیز قرار بدهیم ان را کوچک تر از اندازه اصلی نشان می دهد
برای استفاده از ذره بین به منظور بزرگ نمایی اجسام، باید آن را آن قدر به جسم مشاهده شونده نزدیک کرد که جسم در فاصلهٔ کانونی عدسی قرار بگیرد. «فاصلهٔ کانونی» نامی است که به حد فاصل سطح عدسی تا نقطهٔ کانونی آن گفته می شود.
با قرار دادن ذره بین در آفتاب، پرتوها در نقطهٔ کانونی عدسی جمع می شوند. اگر در این حالت جسم غیر براقی را در نقطهٔ کانونی بگذارید، گرمای زیادی تولید می شود و می تواند جسم غیربراق را بسوزاند. این عمل را می توان بر روی کاغذ یا اجسام غیربراق دیگر آزمود.
کسی نمی داند مخترع ذره بین کیست و این وسیله در روزگار باستان بکار برده می شد و کسانی مانند ابن هیثم تنها میراث خوار و آموزگار دستاوردهای گذشتگان بودند نه دانشمند یا مخترع.
ابوریحان بیرونی در کتاب الجماهر فی معرفة الجواهر خود موردی از استفاده از ذره بین را شرح می دهد و کمال الدین فارسی به مطالعه آن پرداخته است.
"شواهد نشان می دهد که استفاده از لنزها در سراسر خاورمیانه و حوزهٔ دریای مدیترانه طی چندین هزار سال گسترده بوده است". از سال ۴۲۴ پیش از میلاد، لنزهای بزرگنمایی برای مشتعل کردن تراشه های چوب در داروخانه فروخته می شده است. همچنین عدسی پلینیوس، که یک کره شیشه ای پر شده از آب است، برای سوزاندن زخم استفاده می شد. استفاده از عدسی محدب برای تشکیل یک تصویر بزرگ در سال ۱۰۲۱ در کتاب المناظر ابن هیثم شرح داده شده است. پس از ترجمهٔ کتاب در قرن دوازدهم راجر بیکن ویژگی های ذره بین را در قرن سیزدهم در انگلستان تشریح کرد. بعد از آن در همان قرن سیزدهم عینک در ایتالیا تولید شد.

معنی کلمه ذره بین در دانشنامه آزاد فارسی

ذَرِّه بین (magnifying glass)
ذَرِّه بین
ساده ترین وسیلۀ اُپتیکی. نوعی عدسی همگرای دستی برای تولید تصویری مجازی، مستقیم، و بزرگ تر از جسم است. تصویر تولیدشدۀ مجازی یا توهمی براثر شکست پرتوهای نور در عدسی پدید می آید و فقط با نگاه کردن از داخل ذره بین رؤیت پذیر است.
ذره بین (اخترشناسی). ذَرِه بین (اخترشناسی)(Microscopium)
صورت فلکی غیرواضح نیمکرۀ جنوبی آسمان، به شکل ذره بین.

معنی کلمه ذره بین در ویکی واژه

microscopio
عدسی شیشه‌ای یا بلوری، که دو سطح آن محدب است و چیزهای ریز را بزرگ نشان دهد.

جملاتی از کاربرد کلمه ذره بین

تاب نظر ندارم آن به که خاک گردم تا ذره ذره بینم در آفتاب رویش
می بینمت با ذره بین مانند فردوس برین سرسبز وخرم اینچنین از آب جوی کیستی
آبل ۱۶۸۹ خوشه‌های کهکشانی است که در صورت فلکی سنبله قرار دارد و یکی از بزرگترین خوشه‌های کهکشانی شناخته شده‌است. این خوشه به دلیل جرم عظیم آن مثل یک ذره بین عمل می‌کند و نور در اطراف آن خم می‌شود.
در ذره ذره بین رخ او را در آفتاب کوهی مباش غافل از اسرار بوالوفا
دنیای دیجیتال، موزه و ذره بین: دنیای دیجیتال مربوط به مسائل روز دنیای بازی نظیر تهاجم فرهنگی در بازی‌ها یا دیدگاه‌های نادرستی که در ایران نسبت به بازی‌های رایانه‌ای وجود دارد است. موزه قسمتی برای معرفی بازی‌های بسیار قدیمی و در اصل پایه ساز بازی‌های امروزی است، و از این جهت ارزش بالایی دارد. مطالب قسمت ذره بین یکی از پرطرفدارترین قسمت‌های این نشریه‌است و به‌طور سر راست به مشکلات خود گیمرها می‌پردازد. مطالب این قسمت طنز واقعی است و به شکل زیبایی پرداخته می‌شوند.
ز زیر پرده هر ذره بینم ز خورشید جمالت صد علامت
وی نخستین کسی است که ذره بین را اختراع کرد که در نهایت منجر به اختراع عینک توسط راجر بیکن که آثار او را مطالعه می‌کرد شد.
عقل کل بگشوده بر خورشید ذاتت روزنی وز فروغش دیده هر ذره بینا ساخته
بگفتم به چشم خود ای ذره بین اگر اشک ریزی بریز این چنین