دیلمقان

آهنگ‌های فراموش‌شده عنوان نخستین مجموعه شعر احمد شاملو است که با مقدمه‌ای از ابراهیم دیلمقانیان به سال ۱۳۲۶ خورشیدی منتشر شد. بعدها شاملو از نشر دوباره این دفتر شعر خودداری کرد.

چهار ماه پس از این وقایع (۲۷ فروردین، ۱۵ آوریل ۱۹۱۵) در دیلمقان، طی نبرد دیلمقان روس‌ها عثمانی‌ها را شکست دادند و در آخر اردیبهشت، عثمانیان به سرعت ارومیه را تخلیه نمودند. آسوری‌ها و ارامنه، کینه کردان و عثمانیان را از ایرانیان جستند. این بار آسوری‌ها و ارامنه بیرون ریخته و دست به تاراج و آزار مردم گشادند و فلیپ پرایس، خبرنگار روزنامه منچسترگاردین می‌نویسد که رفتار ایشان تنها یک‌کمی بهتر از رفتار کردان و عثمانی‌ها بوده‌است و جیلوها در روستاها به کشتن مردم تهیدست و بیگناه می‌پرداخته‌اند.

با وقوع جنگ جهانی اول بین متفقین (روسیه، فرانسه و بریتانیا) و دولت عثمانی، آلمان و اتریش، آندرانیک از بلغارستان به روسیه نقل مکان کرد. آندرانیک فرماندهی گردان یکم واحد داوطلب ارمنی که با ۱٬۲۰۰ سرباز ارمنی تشکیل شده بود را بر عهده گرفت و از نوامبر ۱۹۱۴ تا اوت ۱۹۱۵ میلادی در عملیات جنگی در قفقاز و در آوریل ۱۹۱۵ میلادی در نبرد دیلمقان به همراه ژنرال توماس نازاربکیان شرکت نمود.

گردان یکم بخاطر رشادت‌های رزمی خود معروف بود. این گردان در ماه آوریل ۱۹۱۵ جنگ‌های پیروزمندانه‌ای در حوالی شهر دیلمقان شهرستان سلماس، در مسیر وان انجام داد و به همراه نیروهای روسی، سپاه ۱۲ هزار نفری هلیل بیگ را به کل متلاشی کرد.

احمد یزدان پناه معروف به دیلمقانی مرد کارآفرین، ثروتمند و خیری است از اهالی کرمان که در سال‌های اولیه قرن جاری هجری یعنی تا ۱۳۲۳ می‌زیسته‌است.وی بدوا تولید کننده فرش بوده اما ثروت خود را صرف کشاورزی و آبادانی روستاهای کرمان کرده‌است.

دیلمقانی تجارت قالی کرمان را در دست داشت و قالی‌های بسیار اعلا و ظریف می‌بافت و آماده می‌کرد. او قالی موجود را عدل بندی و به آمریکا، انگلیس و آلمان می‌فرستاد و چون قالی بی عیب و خوش نقش بود مشتری‌های زیادی در خارج به ویژه آمریکا پیدا کرد. وی کارخانه‌های خود را توسعه داد و غیر از کرمان در زرند، راور، ماهان و دهات دیگر کارخانه‌هایی دایر کرد و تقریباً می‌توان ادعا کرد که در آن عصر فرش کرمان را به انحصار خود درآورد.

احمدآباد دیلمقانی، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان زرند در استان کرمان ایران است.