دگردیس

امروز آکادیا برای اشاره به ناحیه‌هایی در آمریکای شمالی کاربرد دارد، که در پیشینه شان با سرزمین‌ها، فرهنگ و نوادگان فرانسویان در منطقه وابسته و مربوط بوده اند؛ به سرزمین‌های کرانه‌ای در نیوبرانزویک، نوا اسکوشیا، جزیره پرنس ادوارد و مین که پیش‌تر از آن فرانسه بوده اند یا تبار باشندگانش به فرانسه می‌رسد. افزون بر شمال به آکادی‌های پراکنده در جنوب لوئیزیانا نیز اشاره دارد، که خود آکادینیا خوانده می‌شود. در کل به هر چه حامل فرهنگ فرانسوی در هر یک از این سرزمین‌ها آکادیا و باشندگان ش را آکادی می‌گویند، که همین لفظ در لوئیزیانا به کادیَن یا، با تلفظ آمریکایی، کِیجن دگردیسیده است.

این آیین دگردیس‌یافتهٔ آیین ودایی هند است. دین آریایی‌های کوچنده به هند که نوشتارهای آن هم‌سانی و انبازی‌های بسیاری با اوستای زرتشت دارد. باورهای مردمان بومی هند، مانند تمدن درهٔ موهنجودارو، در خدایانی مانند رودره نمودگاری یافت که در روزگاران پسانتر در کالبد خدایان بونیک و اصلی آیین هندو نمودگار شد.

در مازندران نیز جشن تیرگان با نام تیرماه سیزده شو در شب سیزدهم تیر ماه برگزار می‌شود. بر پایه گاهشماری باستانی مازندران شب سیزدهم تیرماه از ماه‌های گاهشماری مازندرانی که با تیرماه خورشیدی دگردیسه است جشن تیرماه سیزه شو در مازندران برگزار می‌شود. این جشن را تیرگان نیز می‌نامند چون سیزدهمین روز هر ماه کهنه و گذشته نیز تیر نامگذاری شده‌است و هم‌زمان شدن نام روز با نام ماه را به عنوان تیرگان جشن می‌گیرند.

با اینکه دگردیسی و تغییرها محله را به سوی نوسازی برده‌اند اما هنوز هم ساختمان‌هایی در محل از دوره مدرنیزاسیون پهلوی به جای مانده‌است. معماری که پس از انقلاب ۱۳۵۷ در تقلید از سبک غربی در این محله به کار برده شد، دارای مشکلات ظاهری و ایمنی جدی بوده‌است و هیچگونه نمای شهری استانداردی ارائه نمی‌دهند.

موضوع اثر از اساطیر رومی، به ویژه از دگردیسی اووید گرفته شده‌است. ولاسکس صحنه را به یک نسخه کاملاً انسانی با چهره‌های معاصر ایجاد کرده‌است. آپولو با پوشیدن توگا (ردای بی آستین) دیده می‌شود که نیم تنه او را در معرض دید قرار می‌دهد. ولکان، در این تصویر، فقط یک آهنگر است و همدست‌های روستاییش، این حرفه را بلد هستند. ولکان پس از شنیدن خبر خیانت همسرش با خدای مارس که در همان لحظه برای او زره می‌سازد، با تعجب به او خیره شده‌است. غاری که در آن خدای آهنگر برای خدایان دیگر سلاح می‌سازد، در این نقاشی به عنوان آهنگری نشان داده شده‌است. این غار مشابه آنهایی است که ولاسکس می‌توانست در اسپانیا یا رم ببیند. ولاسکس با تسلط خاص، اشیاء مختلفی را که معمولاً در یک آهنگری یافت می‌شوند، نقاشی کرده‌است.

حشرات راستهٔ بال‌توری‌ها دگردیسی کامل دارند و «مورچه‌گیر» مرحله لاروی (نوزادی) آنان است. دهان این جانور دو عضو داس‌مانند توخالی دارد که از اتصال آرواره‌های بالا و پایین در دو طرف سر ایجاد شده‌اند و برای شکار و مکیدن مایعات بدنی طعمه‌ها به کار می‌روند. این حشره گودال کوچکی در زمین‌های شنی و خاک‌های نرم ایجاد می‌کند. هنگامی که طعمه به درون گودال می‌افتد، همزمان با تقلای آن برای خروج از گودال، مورچه‌گیر با آرواره‌های قوی خود ذرات خاک و شن را روی طعمه می‌پاشد و سپس آن را به زیر شن‌ها کشیده و از مایعات درون بدنش تغذیه می‌کند.

در آغاز جشن پس از خوردن شیرینی، بندی به نام «تیر و باد» که از ۷ ریسمان به ۷ رنگ دگردیسه بافته شده‌است به دست می‌بندند و در باد روز از تیرماه (۹ روز دیگر) این بند را باز کرده و در جای بلندی مانند پشت بام به باد می‌سپارند تا آرزوها و خواسته‌هایشان را به فرنام پیام‌رسان به همراه ببرد.

اووید، شاعر رومی، در اثر اصلی‌اش (دگردیسی‌ها) بخشی را به طوفان بزرگ اختصاص داده است. نام قهرمان دئوکالیون است و این داستان، تنها داستان طوفانی است که در فرهنگ یونانی و رومی به دست آمده است. به نظر می‌رسد این روایت از طوفان به واسطه شخصیت پرومته با روایت‌های بین‌النهرینی در ارتباط بوده است. برخلاف بین‌النهرین که سیل‌های دوره‌ای در آن وجود داشت، محیط فیزیکی یونان چنین شرایطی نداشت.

آناکسیمنس دگردیسی هوا را به درجهٔ تراکم آن نسبت داد. می‌گفت آتش، هوایی رقیق شده و آب و خاک، هوایی تراکم یافته‌است. در اندیشهٔ او جهان از هوا ساخته شده و تابع دو پدیده مکانیکی است: انبساط و انقباض. انبساط، تولید گرما می‌کند (آتش) و انقباض تولید سرما (آب) بنابراین سرما و گرما معلول تغییر هواست نه علت آن.نوآوری این اندیشه در چگونگی و روشی است که عنصری می‌تواند به مادهٔ دیگری تغییر شکل دهد: یعنی زیاد و کم شدن تراکم. به عقیدهٔ آناکسیمنس، هوا برای جهان، سرچشمهٔ زندگی است.