دلباز

دل هر ذره که داریم بصد دلبازی دارد از طلعت خورشید تو انوار طمع

بمستقر و سرا و سریر و مسند خویش بدان نسق که بمعشوق عاشق دلباز

در پشت بنای دارالحفاظ صحن دلباز و مصفای میرداماد قرار دارد. ابعاد این صحن ۲۴ در ۳۱٫۵ متر است و حوضی مرمری به نام کوثر با ابعاد ۵٫۶ در ۳ متر در میان آن قرار دارد که متعلق به دوران شاه عباس اول است. صحن میرداماد به صحن شاه عباسی نیز شهرت دارد و در زمان ناصرالدین شاه قاجار بازسازی شده‌است. در شرق این صحن سردر مقرنس کاری شده دارالحفاظ خودنمایی می‌کند که روی آن شعری به خط ثلث سفید بر زمینه آبی دیده می‌شود. بانی این صحن بکتاش خان - حاکم صفویان در بغداد- و معمارش استاد کمال الدین حسین بود.

در این نمایش‌نامه شخصیت پونتیلا به گونهٔ دوگانه ترسیم شده‌است اما دوگانگی مذکور، مخالف با آن چیزی است که در ذهن‌ها ثبت شده‌است. پونتیلا به می‌گساری می‌پردازد اما زمانی که مست می‌شود مهربان‌تر و دست و دلبازتر می‌شود اما زمانی که نمی‌نوشد سخت‌گیر می‌شود و حتی تشویق‌های که برای پیشخدمت‌هایش در نظر گرفته‌است را لغو می‌کند.

کول‌فرح یا کول‌فره که در انتهای دشت ایذه قرار دارد، (کول) به معنی دره و (فره) به معنی خوشحالی می‌باشد، از آنجا که دره‌ها عموماً تنگ و خفه می‌باشند اما این دره روح‌افزا و دلباز است و در سمت راست مدخل دره، در کنار رشته کوهی، دو قطعه سنگ عظیم و نامنظم دیده می‌شود که بر بدنه آنها، نقوش ظریف و زیبایی از صورت انسان و شمایل جانوران در حالت‌های نیایش و احترام دیده می‌شود.

با طوطی سبز گرکنی دلبازی بر زاغ سیه چه داند میاندازی

عمر در سودای دلبازی به غفلت کرده صرف وین عجب کز نا به کاری ذره ای خرسند نیست

خوبان بر دلبازان از خوبی خودنازان با غمزه چو غمازان با طُره چو طراران

از سخنان حکیمان: آرزوها، رویاهای ناخفتگان است. یاس تلخ است. مرگ بر آرزوها همی خندد. دست خشک ترین کسان به مال، دست و دلبازترین کسان به عرض خویش است.