دشت مغان

او قیزیل دشت مغان دیر قوزی یان-یانه یاتیب منیم آغلار گوزومی اوردا آراز ایله میسن

آقامحمدخان در تهران ۶۰٬۰۰۰ سرباز جمع‌آوری کرد و در بهار ۱۷۹۵ م. مسیر قفقاز در پیش گرفت. هدف او فتح سرزمین‌های میان رودهای ارس و کر بود. چون به نزدیکی ارس رسید، نیروهای خود را به ۳ گروه تقسیم کرد. جناح چپ را به سمت ایروان فرستاد؛ جناح راست را راهی دشت مغان کرد و خود مرکز را برعهده گرفت تا قلعه شوشی را تصرف کند. ابراهیم‌خان، حاکم قره‌باغ، مدت‌ها بود که انتظارش را می‌کشید. او مرکز حکومت خود را مستحکم کرده و سپاه بزرگی برای پس راندن آقامحمدخان آماده کرده بود. ابراهیم‌خان ابتدا تلاش کرد مانع از پیشروی خان قاجار شود اما شکست خورد و به درون دیوارهای شوشی عقب نشست؛ در حالی که پیش قراولان آقامحمدخان در تعقیبش بودند. سپس خود محمدخان رسید؛ محاصره شوشی آغاز شد.

دوران جاثلیقی آبراهام گاتوغیگس هم‌زمان با اوج جنگ‌های ایران و عثمانی بود. از بهار ۱۷۳۵ اختلاف‌های ایران و عثمانی به مرحلهٔ جدیدی رسید. در همین زمان آبراهام گاتوغیگس به تألیف تاریخ تاریخ خود پرداخت. کتاب او بیانگر حوادثی است که در سال‌های ۳۶–۱۷۳۴ میان دو دولت ایران و عثمانی رخ داده‌است. این کتاب دارای ۵۳ بخش است و یادداشتی از آبراهام گاتوغیگس در انتهای کتاب ضمیمه شده‌است. در آن یادداشت به تاریخ نگارش و خاتمهٔ کتاب در فوریهٔ ۱۷۳۶، در دشت مغان اشاره شده‌است.

وی از ادبای بزرگ ارمنی و از معتمدان و مشاوران نادرشاه افشار بود و همیشه در دشت مغان و قفقاز با وی و رجال بزرگ ایران ارتباط داشت. او خاطرات خود را دربارهٔ شخص نادر و دربار ایران و شجاعت سربازان ایرانی به تفصیل نوشته‌است. این یادداشت‌ها با عنوان تاریخ‌نگاری حاوی اسناد و مطالب معتبری دربارهٔ جنگ‌های ایران و عثمانی، شرایط سیاسی و اقتصادی ارمنستان با کشورهای هم‌جوار طی ۱۷۳۴–۱۷۳۶م و ملاقات‌های مکرر او با نادرشاه است. این اثر نخستین بار، در ۱۷۹۶م، در کلکته و در ۱۸۷۰م، در ارمنستان و در ۱۹۷۳م، با ترجمهٔ روسی به چاپ رسیده‌است.

متین‌دفتری پس از آزادی به صحنه سیاست بازگشت و در انتخابات دوره پانزدهم مجلس شورای ملی، نامزد نمایندگی مشکین شهر و دشت مغان شد. برای این انتخابات که در تیر ۱۳۲۶ برگزار شد، هیچ‌گاه به مشکین شهر نرفت. انتخابات با اعمال نفوذ سرهنگ اخوی جانشین فرمانده تیپ اردبیل که برادرش از دوستان متین دفتری بود و همکاری فرماندار این شهر و خان‌ها شاهسون پیش از آنکه مطابق قانون، بازرسی از مرکز برای نظارت بر انتخابات برود، به نفع او انجام گرفت و حتی منصورالملک استاندار آذربایجان نیز نتوانست مانع از اعمال غیرقانونی برای انتخاب او بشود.

حاصل تلاش این هنرمند که از حرفه بازیگری طنز به هنر جدی خبرنگاری وارد شده است، علاوه بر ارتقای سطح کمی و کیفی خبر دشت مغان رضایتمندی تمامی همشهریان و مسئولین و نهایتاً همگرایی استانی بوده است.

در جریان مجموعه‌ای از درگیری‌ها، شاه تهماسب دوم با کمک متحدانش از جمله طهماسب‌قلی‌خان، بر بخش‌های بزرگی از ایران سلطه پیدا کرد؛ افغان‌ها را سرکوب و عثمانی و روسیه را از برخی قسمت‌هایی که اشغال کرده بودند، بیرون راند. او در ۱۷۳۱ م. به جنگ عثمانی رفت و شکست خورد. بخش‌های بزرگی از مناطقی که طهماسب‌قلی‌خان آزاد ساخته بود، دوباره از دست رفت. طهماسب‌قلی‌خان این را دستمایه‌ای قرار داد و به همان دلیل شاه صفوی را برکنار و پسر نوزاد او را با نام عباس سوم جانشینش کرد. او مدتی بعد در ۱۷۳۶ م/۱۱۴۸ ه‍.ق شورایی در دشت مغان گرد آورد و سلسلهٔ صفویه را منقرض و خود را با نام نادرشاه، پادشاه ایران اعلام کرد.

او متولد ۱۳۶۱ و دارای مدرک کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی از دانشگاه کرمان می باشد که در سال ۱۳۹۴ با دستور رئیس شورای تامین شهرستان پارس آباد از دانشگاه غیردولتی مغان که مسولیت معاون دانشجویی را داشت جهت انعکاس اخبار منطقه به عنوان خبرنگار به فرمانداری ماموریت یافته و بعد از یکسال با دانشگاه قطع همکاری کرده و با عنوان خبرنگار صدا و سیما و نماینده صدا و سیمای مرکز اردبیل در دشت مغان جهت انعکاس اخبار و رویدادهای منطقه فعالیت‌های خود را بصورت حرفه ای آغاز کرد و در کمترین زمان در قاب شبکه های سراسری و بین المللی ظاهر شد.

روز نخستین که به بخت جوان تاج به‌سر هشت به دشت مغان

در بهمن ۱۳۲۶ که اعتبارنامه متین دفتری در مجلس مطرح شد، عباس نراقی نماینده کاشان به اعتبارنامه او اعتراض کرد و شرحی از تخلفات انتخاباتی در مشکین شهر و دشت مغان داد و با اشاره به سوابق متین دفتری در دوره رضا شاه، صلاحیت او را نیز برای نمایندگی زیر سؤال برد اما اعتبارنامه او سرانجام در چهارم اسفند ۱۳۲۶ به تصویب رسید.