دارالمعلمین

رشته‌هایی که در این زمان در آموزش عالی ایران به تدریج پدید آمدند و نیاز به انجمن علمی مستقل داشتند، عبارت بودند از مدرسه نظام (تأسیس ۱۲۶۴ با بودجه‌ای معادل ۱۰۰۰۰–۱۲۰۰۰ تومان)، مسّاحی یا زمین‌شناسی، فلاحت، پزشکی، طب سنتی، دامپزشکی، دارالمعلمین، مکاسب و متاجر، مدرسه علوم سیاسی، و برای اداره بانوان «مدرسه ناموس». مدرسه علوم سیاسی (تأسیس ۱۲۷۸) که زیر نظر وزارت امور خارجه وقت اداره می‌شد.

او در تراران تفرش دیده به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی خود را در دبستان هدایت تهران و دوره اول دبیرستان را در مدرسه آلیانس به پایان رساند. پس از اتمام دوره دوم متوسطه در دارالمعلمین متوسطه به تحصیل علوم طبیعی در دارالمعلمین عالی تهران و پس از آن دانشگاه رن و پوآتیه فرانسه پرداخت. پس از دریافت دریافت دکترای گیاه‌شناسی از فرانسه به ایران بازگشت. پارسا در ۱۳۱۴ خورشیدی ابتدا در سمت دانشیار علوم طبیعی و پس از آن در مقام استاد گیاه‌شناسی دانشکده علوم دانشسرای عالی استخدام شد و در نخستین مرحله پژوهشی خود به جمع‌آوری نمونه‌های گیاهی تفرش پرداخت و پس از آن به همراه بعضی از شاگردانش نمونه‌های دیگر نقاط ایران را گردآوری کرد.

او در تهران در مدرسه‌های صدر، عبدالله‌خان و مدرسه سپهسالار به تدریس حکمت و علوم معقول مشغول شد. همچنین وی به دارالمعلمین عالی (دانشسرای عالی تربیت معلم) که پس از مدرسه حقوق و علوم سیاسی، اولین مؤسسه عالی دانشگاهی جدید ایران بود دعوت شد و به تدریس منطق و حکمت قدیم پرداخت. متن جزوه دست‌نوشت عصار در این باب یکی از متون مفید منطق و فلسفه است که در سال‌های اخیر منتشر شده‌است.

احمد فرامرزی در سال ۱۲۶۷ در گچویه یکی از دهستانهای بزرگ منطقهٔ فرامرزان از توابع بخش جناح شهرستان بستک هرمزگان دیده به جهان گشود. احمد فرامرزی به اتفاق برادرش عبدالرحمان فرامرزی در سنین جوانی برای تحصیل به شیراز می‌کوچند و بعد از سپری کردن دورانی سرانجام به تهران می‌آیند. احمد به استخدام کتابخانه مجلس شورای ملی درآمد و عبدالرحمن در وزارت معارف آموزش و پرورش مشغول تدریس زبان فارسی و ادبیات عرب در دارالمعلمین و دارالفنون گردید. احمد فرامرزی سپس ریاست دیوان محاسبات و نمایندگی مجلس رسید. او همچنین و مدیر روزنامه خاور بود. از احمد فرامرزی چند جلد کتاب در مورد منطقه جنوب تألیف کرده بود، وی در سال ۱۳۴۰ در تهران درگذشت.

به اوستادی دارالمعلمین لختی به جد و جهد کمر بست بر میان ادب

بیشتر مدرسه‌های عالی آن زمان، مانند دارالمعلمین عالی (دانشسرای عالی)، مدرسه حقوق و علوم سیاسی(دانشکدهٔ حقوق) و مدرسه عالی طب (دانشکدهٔ پزشکی) در شمار دانشکده‌های این دانشگاه درآمدند. با تأسیس دانشگاه تهران دانش آموزان توانستند، پس از به پایان رساندن دوره دبیرستان، در رشته‌های ادبیات و فلسفه و علوم تربیتی، پزشکی، حقوق، علوم طبیعی و ریاضی، علوم معقول و منقول و مهندسی به تحصیل بپردازند. بعدها دانشگاه تهران گسترش یافت و دارای دانشکده‌ها و رشته‌های درسی دیگری شد.

جودت پاشا معتقد بود تغییر نظام آموزشی تنها راه پیشرفت است و مدارس جدید مانند صبیان، رشدیه، اعدادیه (کودکستان، ابتدیی و متوسطه)، انجمن دانش، دارالمعلمین (تربیت معلم) و دارالفنون (دانشگاه) در زمان او تأسیس شد. همچنین در زمان او صنعت چاپ بسیار رشد کرد. او از پیشگامان ساده‌نویسی در زبان ترکی بود اما در عین حال سعی می‌کرد زبان ترکی به زبان علمی تبدیل شود. او در کتب تاریخی خود از تفکر دانشمندان فرانسوی سود جست.

پدرش محمد خان معزز دیوان بود که نام خانوادگی همایون‌فر برگزید. تحصیلات ابتدائى را در دبستان‌های تربیت و شرف مظفرى و تحصیلات متوسطه را در دارالمعلمین به اتمام رسانید و در سال ۱۳۱۰ براى ادامه‏ تحصیل به فرانسه رفت.

اولین مؤسسهٔ تربیت معلم برای مدارس ابتدایی در زمان وزارت میرزا احمد خان نصیرالدوله با نام دارالمعلمین مرکزی در سال ۱۲۹۸ خورشیدی تأسیس شد. این مؤسسه در آغاز دو کلاس داشت، یکی کلاسهای ابتدایی و دیگری کلاسهای عالی. مقصود از کلاس ابتدایی، تربیت شاگردان برای تدریس در مدارس ابتدایی بود که بعدها دانشسرای مقدماتی جای آن را گرفت. کلاس عالی نیز جهت تربیت معلم برای دبیرستانها بود که در سالهای بعد دانشسرای عالی جایگزین آن شد. دارالمعلمات نیز که برای تربیت معلمان زن بود در زمان وزارت او تأسیس شد. همچنین مدرسهٔ موسیقی که تا آن زمان وجود نداشت. بدر همچنین نخستین دوره‌های آموزشی شبانه بزرگسالان (اکابر) را در اول مهر ۱۳۰۵ در ده مدرسه تهران با هشتصد دانش آموز دایر کرد.

ابوالحسن فروغی (۱۲۷۰ – ۱۳۳۸) ادیب، فیلسوف و سیاستمدار ایرانی‌ بود. او فرزند محمدحسین فروغی و برادر محمدعلی فروغی است. فروغی از مؤسسان مدرسه عالی دارالمعلمین بود.

آزیتا رفعت متولد ۱۳۵۶ از ولایت بادغیس است. او تحصیلات خود را در دارالمعلمین ولایت بادغیس به اتمام رساند. او یک مجموعه شعری بنام «بهاران» را نیز سروده و منتشر کرده‌است. آزیتا در بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵ هنگامی که از او دعوت شده بود تا در خصوص کتابی که در مورد او نوشته شده بود به کشور سوئد سفر داشته باشد، در آن کشور درخواست پناهندگی داد. او فعالیت سیاسی خود را در سوئد ادامه داد و هم‌اکنون عضو حزب سنتر است. رفعت در سال ۲۰۱۸ از طرف این حزب، نامزد پارلمان شهری شده‌است.