خشتره

ازدواجی که در ۶۱۴ ق. م میان امیتیس دختر هووخشتره و بخت نصر فرزند نبوپلسر انجام شد.

یکی از افرادی که امیتیس را فرزند هووخشتره معرفی کرده‌است، بروسوس مورخ بابلی_یونانی است.

اسکندر مقدونی پس از پیروزی بر ایرانیان آماستریس را به ازدواج یکی از نزدیکترین دوستانش به نام کراتروس درآورد اما کراتروس که به فیلا، دختر آنتیپاتر تمایل داشت پس از مرگ اسکندر از آماستریس جدا شد. آماستریس سپس در سال ۳۲۲ پیش از میلاد به همسری دیونسیوس، حاکم هراکلیه پونتیکا درآمد و آن دو صاحب سه فرزند، دو پسر به نام‌های کلیرخوس و هخشتره و یک دختر به نام آمستریس شدند. دیونسیوس در سال ۳۰۶ پیش از میلاد درگذشت اما پیش از مرگ، نایب‌السلطنتی پسران خردسال و ادارهٔ حکومتش را به آماستریس سپرد.

کلیرخوس و هخشتره، پسران آماستریس که به سن بلوغ رسیده بودند اینک ادارهٔ شهر را در دست داشتند. آنها با زیردستانشان به ستمگری رفتار می‌کردند و علی‌رغم آنکه مادرشان در کارهای آنان چندان دخالت نمی‌کرد تصمیم به قتل او گرفتند. پس هنگامی که آماستریس سوار بر کشتی بود او را در دریا غرق کردند. اما خود آنان نیز به دست لیسیماخوس که از قتل همسر سابقش آگاه شده بود کشته شدند.

نقش‌برجسته قزقاپان یا غار قزقاپان (به کردی: ئه‌شکه‌وتی قزقاپان) مجموعه‌ای باستانی مربوط به آیین زرتشتی است که در کنار رودخانه رزان در ۵۰ کیلومتری شهر سلیمانیه واقع در استان سلیمانیه در اقلیم کردستان عراق قرار دارد. طبق گفتهٔ تاریخ‌شناس روس ایگور دیاکونوف آرامگاه هووخشتره پادشاه ماد در این مکان قرار دارد.

هنگامی که حکومت ماد و بابل علیه آشور متحد شدند، این اتحاد و دوستی هووخشتره شاه مادی و نبوپلسر شاه بابلی بر روی ویرانه‌های آشور باعث به وجود آمدن یک ازدواج سیاسی شد.

در اواخر هزارهٔ دوم پیش از میلاد در قفقاز، به‌خصوص در ناحیهٔ شمالی آن، اسکیت‌ها بیش از سایر اقوام و نژادهای دیگر نمود پیدا کردند. بنا به گفتهٔ هرودت، اسکیت‌ها در قرن هفتم پیش از میلاد، از فرای قفقاز به سوی آسیای صغیر حرکت کردند و در آنجا ۲۸ سال پادشاهی کردند تا این که توسط هوخشتره، پادشاه ماد، سرنگون شدند. گروهی از آنان به قفقاز بازگشتند و برخی دیگر به آسیای مرکزی کوچیدند. اسکیت‌های بازگشته از ماورای قفقاز به حوالی دریای سیاه لشگرکشی کردند و بر طبق شواهد مکتوب، هشتاد سال در آنجا پادشاهی کردند و سپس توسط سرمت‌ها از این مناطق رانده شدند.