حقابه
معنی کلمه حقابه در فرهنگ معین
معنی کلمه حقابه در فرهنگ عمید
۲. مقدار آبی که حق یک ملک یا مزرعه از آب رودخانه یا قنات است.
معنی کلمه حقابه در فرهنگ فارسی
( اسم ) حقی نسبت بسهمی از آب قنات و غیره .
معنی کلمه حقابه در دانشنامه عمومی
درک «حق آب» در ابتدا مستلزم توجه به زمینه و منشأ «حق» مورد بحث یا ادعا شده می باشد. به طور سنتی ( مرسوم ) حق آب به بهره برداری و استفاده از آب به عنوان یک مؤلفهٔ حیاتی در تأمین نیازهای بنیادی انسان مثل آشامیدن و آبیاری اشاره دارد. همچنین حق آب می تواند شامل تصرف فیزیکی مسیرهای آبی به منظور حمل و نقل، تجارت و حتی اهداف ( اماکن ) تفریحی باشد. اصول و دکترین های قانونی که پایه های انواع مختلف حق آب را شکل می دهند در نظام های حقوقی محلی و ملی متفاوت بوده و آنها را نمی توان به سادگی جابجا کرد؛ بنابراین، تفاوت هایی که در میان کشورها و درون آنها بین بخش های مختلف یک کشور وجود دارد ناشی از مباحثات و نگاه های متنوع به حق بر آب است.
اغلب، حق آب مبتنی بر مالکیت زمین هایی است که آب در آن باقی می ماند یا جریان دارد. طبق کامن لا انگلیس، هرگونه حقی که نسبت به آب متحرک و سیار ادعا می شود باید مبتنی بر حق دائم و غیرمنقول بر زمینی باشد که در زیر آن قرار گرفته است. در جویبارها و رودخانه ها این حق با عنوان حق مجاورت ( riparian right ) شناخته می شود که توسط حقوق مالکیت حمایت می شوند. اصول حقوقی که به مدت طولانی تحت عنوان اصول مجاورت شناخته شده است شامل حق برداشت آب—برای آشامیدن یا آبیاری—یا افزودن آب بیشتر به کانال—برای زهکشی یا پساب ( پخش و انتشار ) می باشد. طبق حقوق مجاورت، حق آب در معرض قضاوت برای «استفاده مناسب و منطقی» قرار می گیرد. نهاد مقننه اصل «استفاده مناسب و منطقی» را به شرح زیر تعریف کرده است: «آزمون واقعی این اصل عبارت از این است که آیا بهره برداری مزبور به ضرر سایر بهره برداران است یا نه».
معنی کلمه حقابه در دانشنامه اسلامی
حقابه ترکیب یافته از حق عربی و آب فارسی و به معنای سهم مقرر دِه، مزرعه، باغ، خانه و یا کسی از یک منبع آب، مانند رود، چشمه و یا قنات است.
کاربرد حقابه درفقه
از آن به مناسبت در باب تجارت و احیاء موات سخن گفتها ند.
حقّابه دار، در صورتی که در استفاده از آب به مقدار سهم خود با دیگران شریک باشد، می‌تواند در سهم خویش هر نوع تصرف مالکانه- همچون فروختن و اجاره دادن- بکند و شرکا حق جلوگیری از آن ندارند.
کسی که زمینی را فروخته، آیا حق شرب آن نیز داخل در معامله زمین شده و در نتیجه به خریدار منتقل میگردد؟ برخی تصریح به عدم دخول آن در معامله کردهاند، مگر آنکه دخول آن را شرط کرده باشند.
نهری که میان زمینهایی واقع شده؛ لیکن سهم هر یک از صاحبان زمینها از آن نهر معلوم نیست، چنانچه مالکان زمینها در مقدار سهم خود از نهر اختلاف کنند، بنابر تصریح برخی، حق شرب برای هر یک از آنان به نسبت مساحت زمینشان ثابت است.
چنانچه صاحبان بعضی زمینها به دلیل موات بودن زمینشان، از آب نهر بهرهای نداشته باشند، لیکن ادعا کنند قبل از موات شدن زمین، حق شرب از نهر داشتهاند، در صورتی که مالکان دیگر زمینهای حاشیه نهر، منکر ادعای آنها باشند، بنابر قول برخی، قول صاحبان زمینهای موات در صورت سوگند خوردن
پذیرفته میشود. در مقابل، برخی ادّعای آنها را غیر قابل پذیرش دانستهاند.
کسی که زمین دارای حق شرب را برای کشاورزی از صاحبش ا جاره کند، در که دخول آن حق، در اجاره شرط شده باشد، حق شرب نیز داخل در اجاره زمین است و گرنه به عرف محل رجوع میشود. اگر عرف حق شرب را داخل در اجاره زمین بداند، طبق آن عمل میشود. اما اگر عرفی وجود نداشته باشد، در اینکه حق شرب داخل در اجاره است یا نه اختلاف است.
معنی کلمه حقابه در ویکی واژه
جملاتی از کاربرد کلمه حقابه
انتقال آب از شرق استان لرستان و شهرستان الیگودرز به شهرهای خوانسار، گلپایگان، خمین، محلات، نیم ور، سلفچگان و قم باعث پایین رفتن شدید سطح سفره‌های آب زیرزمینی و در نهایت خشک شدن چاه‌های آب این منطقه شده‌است. بیش از ۶۰ حلقه چاه خشک شده و ۱۷۱ حلقه از چاه‌های منطقه نیز در آستانه خشکیدن قرار دارند، اما تاکنون حقابه یی برای این روستاها در نظر گرفته نشده‌است. از سوی دیگر نام‌گذاری این طرح به عنوان مبهم «طرح انتقال آب از سرشاخه‌های دز به قم» و همچنین نام‌گذاری پروژه ساخت و اجرای این طرح با نام پروژه قمرود باعث واکنش‌هایی در میان مردم استان لرستان شد تا جایی که حجت‌الله رحمانی نماینده شهرستان الیگودرز هم نسبت به نام‌گذاری این طرح اعتراض کرد و آن را مجعول خواند.
عدم تأمین حقابه مجموعه آبشارها و آسیاب‌های آبی شوشتر به فرو ریزش برخی قسمتهای آن منجر شده‌است. به علاوه کاهش جریان آب کارون و شاخه دست‌ساز گرگر در اثر انتقال آب بین حوضه‌ای، برداشت بی‌رویه آب در این رودخانه و نوسانهای آب توسط بهره‌برداران سد تنظیمی گتوند در بالادست باعث شده تا جریان آب در برخی کانالهای باستانی به‌طور متناوب قطع و وصل شود. این نوسانات باعث شوک رطوبتی و خطر تخریب این کانالهای باستانی شده‌است.
بر روی این رود سدی بزرگ در ۴۲ کیلومتری شمال غربی شهرستان خوی و در مسیر جاده خوی – حمزیان برای انتقال آب آن به دشت‌های قره ضیاالدین و نازک با هدف بهبود و توسعه زمینهای این دشت‌ها، کنترل سیلاب رودخانه، رفاه بیشتر کشاورزان منطقه و جلوگیری از مهاجرت آنان و ایجاد حقابه در داخل کشور پیش از ریزش آب آقچای به رود مرزی ارس احداث گردیده است.
در مشت من است دجله حقا حقابه نبایدم ز سقا
کالیفرنیا انواع مختلفی از حقابه را به رسمیت می‌شناسد. کالیفرنیا پیش از معاهده گوادالوپه ایدالگو، که در سال ۱۸۴۸ به امضا رسید، بخشی از مکزیک بود.
حقوق حریم رودخانه ، یکی از انواع رایج حقابه بود.تحت حقوق حریم رودخانه، که ریشه در قوانین رومی دارد، مالک زمین می‌تواند آب جاری از کنار ملک خود را بر روی ملک خود استفاده کند. زمانی که کالیفرنیا به عنوان بخشی از ایالات متحده آمریکا شناخته شد، ایالات متحده قانون جاری را به رسمیت شناخت. حقوق پوئلبو تنها قانون حقابه جاری در آن زمان بود. حقوق پوئلبو بر این اساس وضع شد تا اسپانیایی‌ها و پوئلبو‌های مکزیکی دست برتر را در استفاده از تمامی آب طبیعی مورد نیاز از تمام حوضه آبریز جاری به پوئلبو داشته باشند.