جریان گدازه

نخستین فوران تاریخی باتو تارا پیرامون سال‌های ۱۸۴۷ تا ۱۸۵۲ روی داد که باعث ایجاد انفجار و جریان گدازه شد. آخرین فوران این آتشفشان در ۶ اکتبر ۲۰۱۰ بوده است.

اوستری آتشفشانی مخروطی‌شکل با دامنه‌هایی به نسبت پوشیده از یخچال است که در شمال رشته‌کوه سردینی واقع شده و با ارتفاع ۲۵۵۲ متری خود یکی از بلندترین قله‌های این بخش را تشکیل می‌دهد. این آتشفشان در اواخر دورهٔ پلیستوسن به وجود آمده است و آخرین فوران آن احتمالاً در دورهٔ هولوسن در ۲۰۵۰ سال پیش از میلاد مسیح بوده است. همچنین مخروط خاکستری بی‌نام موسوم به مخروط ایکس نیز به ارتفاع ۲۱۲۷ متر در دامنهٔ جنوب غربی اوستری قرار دارد که تقریباً ۴۰۰۰ سال پیش فوران کرده و جریان گدازه‌ای بازالتی را پدید آورده است.

فعالیت‌های آتشفشانی سانتا ماریا که عمدتاً شامل فوران‌های انفجاری کوچک تا متوسط بوده‌است از سدهٔ ۱۶ میلادی نگاشته شده‌است. در سال ۱۷۲۲ جریان گدازه تولیدشده توسط مخروط خاکستر سن مارسلینو واقع در دامنهٔ جنوب شرقی آتشفشان مسافتی ۱۳ کیلومتری را تا شرق پیمود.

سوچیتان آتشفشان آندزیتی-بازالتی بزرگی است که در شمال شرقی شهر خوتیاپا و در جهتی شمالی-جنوبی واقع شده است. این آتشفشان که در شرق کاسه آتشفشانی ۵ کیلومتری رِتانا شکل گرفته است دارای مخروط انگلی بزرگی به نام سِرو ماتالتِپه است که در بالای دامنهٔ شمالی کوه ایجاد شده و دو مخروط کوچکتر نیز در بخش پایینی دامنهٔ شمالی سوچیتان به وجود آمده‌اند. همچنین در دامنه‌های شمالی و شمال غربی آتشفشان می‌توان دو جریان گدازهٔ بازالتی مربوط به دورهٔ هولوسن را مشاهده نمود. بسیاری از دودکش‌های آتشفشان نیز بازالتی هستند.

از تاریخچهٔ فوران‌های این آتشفشان اطلاعی در دست نیست اما قدمت جریان گدازه‌ای که از دامنهٔ شمالی آتشفشان وارد دریاچهٔ آتیتلان شده‌است را کمتر از چند هزار سال تخمین می‌زنند.

فوران کارانگتانگ در اوت ۱۹۸۴ که با پرتابه‌های تفرا، جریان گدازه و لاهار همراه بود منجر به تخلیهٔ ۲۰ هزار نفر از ساکنان منطقه شد. ۶ نفر در آوریل ۱۹۹۲ و ۳ نفر در ژوئن ۱۹۹۷ بر اثر جریان آذرآواری کشته‌شدند. همچنین در طی فوران کوه در اوت ۲۰۱۰، دست کم ۴ نفر مفقود، ۵ نفر زخمی و ۶۵ نفر تخلیه شدند. آخرین فوران کارانگتانگ در سال ۲۰۱۱ بوده است.

آتشفشان دیگری از این دست که یکی از بزرگترین ابرآتشفشان‌ها به شمار می‌رود یلواستون است که در زیر پارک ملی یلوستون در ایالات متحده آمریکا قرار دارد. بنا بر بررسی دانشمندان این ابرآتشفشان هر ۶۰۰٬۰۰۰ سال فوران می‌کند و آخرین فوران آن به ۶۴۰ هزار سال پیش باز می‌گردد. با وجود این دانشمندان بر این عقیده‌اند که تا چند سدهٔ آینده فوران فاجعه‌باری در یلوستون روی نخواهد داد به‌ویژه که این سوپر آتشفشان از زمان آخرین فورانش تاکنون حدود ۸۰ فوران تقریباً غیر انفجاری نیز داشته‌است که تنها منجر به تولید جریان گدازه شده‌است و احتمالاً فوران‌های آینده‌اش نیز از همین دست خواهد بود.