جازن

گفتا همه روی در حجازند بر نیت حج بسیچ سازند

امروز یکی از نکاتی که دربارهٔ مردم‌گیاه‌شناسی مطرح است یک بحث روش‌شناسی و اخلاقی است. این مسئله مربوط به دانش سرّی پزشکی اقوام بومی است و حول این محور است که آیا این دانش سری باید مکتوب شود و به منظور استفاده در جهت بهبود شرایط پزشکی و بهداشت و... مورد مطالعه قرار گیرد یا آن‌که باید همچنان غیرمکتوب باقی بماند. مسئلهٔ دیگر مربوط به چگونگی گردآوری داده‌هاست؛ و این بحث را پیش روی انسان‌شناسی به‌طور کلی و مردم‌گیاه‌شناسی به‌طور خاص قرار می‌دهد که آیا متخصصان و محققان این رشته از نظر اخلاقی و انسانی مجازند با اطلاع‌رسان‌ها و افراد بومی به سان اشیاء و صرفاً برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز خود استفاده کنند.

بمعجزات کلیم ارچه سحر شد باطل بساحران تو نازم که صاحب اعجازند

در ۱۹۱۸م، به سمت وزیر دارایی و تدارکات جمهوری فدراتیو دموکرات ماورای قفقاز منصوب شد، که به تازگی تشکیل شده بود. همچنین، سمت وزیر پشتیبانی دولت متحد ماورای قفقاز (سِیم) را بر عهده گرفت. در کمیسیون صلح ارمنستان و ترکیه در طرابوزان و باتومی (۱۹۱۸) شرکت و پس از اعلام استقلال جمهوری ارمنستان در ۲۸ مه ۱۹۱۸م همراه با هوهانس کاجازنونی معاهدهٔ صلح باتومی را امضا کرد. در نوامبر همان سال سمت وزارت امور خارجه به وی محول شد. پس از مدتی کفالت نخست‌وزیری، در بهار ۱۹۱۹م به نخست‌وزیری ارمنستان منصوب و سه دولت پی در پی را تشکیل داد. پس از شورش بلشویک‌ها در مه ۱۹۲۰م در ارمنستان، دولت خادیسیان استعفا داد. او برای دریافت کمک‌های مالی و فروش اوراق قرضهٔ ملی و تشکیل بنیاد زرین به خارج رفت.

بر مصطفی (ص) شد، گفت: یا رسول اللَّه پسر دارم، یعنی ثابت، کودکی است نارسیده، یتیم در حجر من، چه بوی دهم از مال او؟ و کی دهم؟ ربّ العالمین بجواب وی این آیت فرستاد: وَ ابْتَلُوا الْیَتامی‌ بیازمائید یتیمان را هم در عقل، و هم در دین، و هم در حفظ مال، حَتَّی إِذا بَلَغُوا النِّکاحَ نکاح ایدر جماع است، میگوید آن گه که به استطاعت نکاح رسند، پسر بحدّ مردان رسد، و دختر بحدّ زنان، و هر دو نشان بلوغ در خود بینند، و نشان بلوغ آنست که از پنج سبب کی در خود بینند: احتلام، و سنّ، و انبات، و حیض، و حبل. اما احتلام و سنّ و انبات هم مردان راست و هم زنان را، و حیض و حبل خاصه زنانراست. اما دلیل آنکه احتلام سبب بلوغست از کتاب خدای عزّ و جلّ: وَ إِذا بَلَغَ الْأَطْفالُ مِنْکُمُ الْحُلُمَ فَلْیَسْتَأْذِنُوا کَمَا اسْتَأْذَنَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ، و از قول رسول خدا، معاذ جبل را آن گه که وی را به یمن میفرستادند گفت: خذ من کلّ حالم دینارا. و روی عطیة القرظی، قال: عرضنا علی رسول اللَّه (ص) زمن قریظة، فمن کان محتلما او نبتت عانته قتل. این دلیلهای روشن است که احتلام سبب بلوغ است، و الاحتلام انزال الماء فمن انزل فقد بلغ، سواء کان بالجماع او بالاحتلام او غیرهما و سنّ آنست که کودک پانزده ساله شود، چون باین سنّ رسید او را حکم به بلوغ کنند بمذهب شافعی. و مذهب ابو حنیفة آنست که دختر به هفده سال بالغ شود، و پسر بنوزده سال، چون نشان بلوغ نیابند. و بمذهب مالک سنّ خود نشان بلوغ نیست، و داود گفت: اگر چهل ساله شود و احتلام نبیند بالغ نبود. و دلیل بر قول شافعی حدیث عبد اللَّه عمر است: قال عرضت علیه عام الخندق، و أنا ابن خمس عشرة سنة،فرآنی بلغت و أجازنی. امّا انبات بر آمدن موی خشن است زیر جامه، و اصحاب رای آن را حکمی ننهاده‌اند، امّا بمذهب امام مطلبی انبات سبب بلوغ است بیک قول.

بسکه در جنس بشر گشته حقیقت نایاب مردم از پیر و جوان اهل مجازند همه

ای دوست که از تو باصفا شد صورت وز صنع تو اعجازنما شد صورت

تمامی مدارس ملزم هستند که برنامه تحصیلی مصوب وزارت را دنبال کنند. مدارس خصوصی مجازند دروس دیگری را بسته به نظر وزارت اضافه کنند. به‌طور مثال دروس کامپیوتر اگر چه جزء برنامه تحصیلی وزارت نیستند ولی در بسیاری از مدارس تدریس می‌شوند. در مدارسی که امکانات کامپیوتر را ندارند دانش آموزان علاقمند می‌توانند در موسسات خصوصی یا مراکز موجود در تمامی مناطق لبنان این دروس را بگذرانند.

مکانیسم‌ها هم بر حسب درجه دسترس فرد به آنها تفاوت می‌کند. تحت بعضی کنوانسیون‌ها – مثلاً کنوانسیون حقوق بشر اروپا – به تناسب بعضی شرایط افراد یا دولت‌ها مجازند موارد فردی را به مکانیسم‌های اجرایی برسانند تحت بیشتر موارد – مثلاً کنوانسیون‌های سازمان ملل – دسترسی فردی مستلزم پذیرش این حق توسط دولت است که این یا بوسیله یک بیانیه در زمان تصویب، یا پیوستن، یا از طریق تصویب یا پیوستن به یک معاهده اختیاری به کنوانسیون انجام می‌شود. این بخشی از تکامل قوانین بین‌المللی در چند دهه گذشته‌است که به منظور شناخت اهمیت افراد و حقوق آنها در چهارچوب قانونی بین‌المللی از قوانین حاکم بر حکومت نقل مکان کرده‌است.

ما را چه اعتبار و اثر با وجود توست جایی که جلوه کرد حقیقت مجازنیست

از آن دم داری اینجازندگانی از آن دم هست این شرح و معانی

ز علم آنها که دامی بر بسازند بحق عالم دگر ها بر مجازند