تکخوان

در سال ۱۹۸۹ شیدا قره‌چه‌داغی روی ترجمه انگلیسی «شعر پریا» سروده‌ای از شاملو یک اپرا-باله ساخت که در همان سال در تورنتو روی صحنه رفت. نسخه شنیداری اجرای زنده این اثر در ژوییه ۲۰۲۰ همزمان با بیستمین سالگرد درگذشت شاملو، در اروپا منتشر شد. در اجرای زنده سال ۱۹۸۹، بین بخش‌هایی از اپرا، کیهان کلهر با تک نوازی سه‌تار و آواز، شعر پریا را به پارسی بدون همراهی ارکستر اجرا کرده بود ولی این بخش در آلبوم منتشر شده، حذف شده‌است. پیش از انتشار اپرا در اروپا، آهنگساز سالها کوشیده بود تا نسخه شنیداری اثر را در ایران منتشر کند ولی به دلیل وجود تکخوانی زن، به آن اجازه نشر داده نشده بود.

این کار برای تکخوان‌ها، آواز گروهی و سازهای زهی، ارگ و چنگ نوشته شده است.

وی با نام اصلی آنیتا مارگاریتا اسکندریان در دیترویت، میشیگان به دنیا آمد. در سال ۱۹۴۵ از دبیرستان کولی فارغ‌التحصیل شد و در مؤسسه موسیقی کرتیس فیلادلفیا و مدرسه جولیارد نیویورک در رشته اپرا تحصیل نمود. دوریان نقش‌هایی در اپرای نیویورک سیتی ایفا نمود. وی همچنین تکخوان فیلارمونیک نیویورک بود. وی به دلیل عوارض عمل جراحی در ۱ فوریه ۲۰۱۵ در سن ۸۷ سالگی در اوشن ساید، نیویورک درگذشت.

در تمام این آثار، برخلاف موتت‌ها، در کنار همسرایی‌ها بخش‌های تکخوانی قدرتمندی نیز دیده می‌شود.

چند روز بعد مدیرکل فرهنگی و هنری آموزش و پرورش ایران طی دستورالعملی «اجرای تکخوانی برای دختران»، «همکاری آقایان به عنوان مربی فنی، رهبر گروه، مشاور و… در مدارس دخترانه»، «پخش و اجرای سرودها و ترانه‌های نامناسب با سن دانش‌آموزان» را ممنوع اعلام کرد و ابراز امیدواری کرد در مدارس محیطی شاداب مطابق با فرهنگ غنی اسلامی ایجاد شود.