بندپایان
معنی کلمه بندپایان در دانشنامه عمومی
بندپایان کالبد بیرونی سخت و بندبند دارد، حفره عمومی بدن آن ها کوچک است و گُرده چه ( نفریدیوم، اندامی نظیر کلیه در بی مهرگان ) و مژه ندارند. بدن بندپایان دارای پوستک سخت شده و اسکلت بیرونی بندبند است؛ ضمایم مفصلی در هر قطعهٔ بدن جفت است و کارکرد حرکتی دارد؛ این جانوران دارای یک جفت شاخک و حداقل یک جفت چشم مرکب جانبی با واحدهای گیرندهٔ نوری مستقل هستند.
داشتن اندام بندبند مفصل دار و لایه های سفت پوستی به نام پوستک cuticle از ویژگی های بندپایان است. پوستک های آنان عمدتاً از کیتین آلفا ساخته شده است. پوستک سخت پوستان دارای کلسیم کربنات نیز هست. این پوستک های سخت، رشد بندپایان را با موانعی روبه رو می کند که آن ها این مانع را از طریق پوست اندازی حل می کنند. طرح بدن بندپایان به صورت قطعات تکرارشونده ای است که به برخی از قطعه ها اندام ثانویه ای ضمیمه شده است. انعطاف و کارآمدی بندپایان باعث شده تا این شاخه پرگونه ترین شاخه جانوری در بیشتر محیط های زیستی باشد. بیش از یک میلیون از گونه های بندپایان تاکنون توصیف شده اند که با این وصف هشتاد درصد از تمامی گونه های جانداران زنده مربوط به بندپایان است. بندپایان از نظر اندازه بسیار متفاوتند و از پلانکتونهای ریز تا جانورانی چندمتری را دربر می گیرند.
جانداران چهاراندام نیز مانند بندپایان بدن هایی بندبند و مفصل دار دارند اما تفاوتشان این است که چهاراندامان مهره دار هستند یعنی استخوان بندی آن ها درونی است در حالی که استخوان بندی بندپایان بیرونی است و معمولاً صدف و پوسته دارند.
بندپایان معرف قدیمی ترین و غالب ترین اشکال حیاتی کرهٔ زمین بوده و از نظر کثرت تعداد گونه و تنوع سیستم های زندگی و ساختمانی که در زیرشاخه های بندپایان مشاهده می شوند در سلسلهٔ جانوران مقام اول را داد. شاخه بندپایان دارای بیش از ۸۰٪ گونه های شناخته شده در بین بی مهرگان و شامل ۷۵٪ گونه های سلسلهٔ جانوری است. مبدأ پیدایش بندپایان احتمالاً مربوط به پیش از دوره کامبرین در دوران اول و بیش از یک میلیارد سال قبل می باشد. شکل های اولیهٔ بندپایان از جمله Trilobita و Gigantosteracea و Xiphosura عموماً آبزی و دارای دستگاه تنفسی برانشی بوده اند و انتقال زندگی بندپایان به خشکی همزمان با تحول پوشش گیاهی زمین و پیدایش اولین نباتات آوندی در اواخر دورهٔ سیلورین صورت گرفته است به طوری که اولین بندپایان زمین زی احتمالاً دارای زندگی آبی و خشکی بوده اند.
جملاتی از کاربرد کلمه بندپایان
برخی از بندپایان، مانند خرچنگ دریایی و میگو، می‌توانند با تکان دادن دم خود به سرعت خود را به عقب برانند، که به عنوان می‌گویی یا واکنش فرار دم‌زنی شناخته می‌شود.
طول این مارمولک با احتساب دم آن ۱۸ سانتیمتر (۷ اینچ) است که دم آن، دو سوم از کل طول جانور را شامل می‌شود. اندام‌ها و دم مارمولک، بلند و باریک بوده و برای بالا رفتن مناسب‌اند. این گونه در طول روز به فعالیت مشغول است و از حشرات و دیگر بندپایان و گیاهان تغذیه می‌کند.
مطالعات تبارزایی مولکولی نشان می‌دهد که بندپایان زنده همان گونه که در کلادوگرام زیر نشان داده شده‌است به هم مرتبط هستند. سخت‌پوستان یک گروه تک‌تباری تشکیل نمی‌دهند زیرا حشرات و سایر شش‌پاها از درون آنها تکامل یافته‌اند.
در دورهٔ اردویسین حیات به رشد خود ادامه داد، اگرچه در انتها به یک انقراض بزرگ رسید. بی‌مهرگانی چون نرم‌تنان و بندپایان در این دوره اقیانوس‌ها را اشغال کرده بودند. ماهیها که نخستین مهره‌داران حقیقی بودند به حرکت فرگشتی خود ادامه دادند و نخستین ماهیان آرواره‌دار به گمانی در این دوره پدیدار شدند. حیات زمینی اما هنوز در این هنگام شکل نگرفته بود.
این مورچه‌ها عمدتاً از اتوتیزیس در برابر دیگر بندپایان مانند کلونی مورچه‌های مهاجم یا علیه کلنی‌های موریانه استفاده می‌کنند و نسبت به شکارچیان مهره‌داران بزرگ‌تر مانند مارمولک‌ها یا پرندگان نسبتاً بی‌تأثیر هستند. این از خودگذشتگی بیشتر در برابر بندپایان مفید است، زیرا چسب‌های چسبنده موجود در فرآورده‌ها به بهترین شکل بر روی بدن دیگر بندپایان عمل می‌کند. با این حال، ترکیب‌های مورد استفاده در اتوتیزیس نیز توضیح داده شده‌است که در بازدارندگی شکارگران مهره‌دار از خوردن مورچه‌ها کاربرد دارند، زیرا این محصولات غیرقابل خوردن هستند.
آفات گیاهی نیز مشتمل بر رده بندپایان می‌باشند که مهم‌ترین آفات گیاهی که حشرات می‌باشند، در این رده قرار دارند و پس از آنها کنه‌ها و دیگر بندپایان به گیاهان خسارت وارد می‌سازند. برخی از مهره‌داران نیز مانند جوندگانی مانند موش‌ها و خرگوش‌ها نیز جزء آفات گیاهی به‌شمار می‌آیند.
شنا چندین بار در دودمان‌های نامرتبط تکامل یافته‌است. فسیل‌های فرضی عروس دریایی در ادیاکران وجود دارند، اما نخستین جانوران شناگر آزاد در کامبرین پیشین تا میانی ظاهر شدند. اینها بیشتر مربوط به بندپایان هستند و شامل آنومالوکاردیدها می‌شود که با استفاده از لوب‌های جانبی به شکلی شبیه به ماهی‌های سپیداج امروزی شنا می‌کردند. سرپایان در اواخر کامبرین به صفوف نکتون پیوستند، و آکوردها احتمالاً از کامبرین پیشین شنا می‌کردند. بسیاری از جانوران زمینی تا حدی ظرفیت شنا را نگه می‌دارند، با این حال برخی از آنها به آب بازگشته‌اند و ظرفیت حرکت آبی را گسترش داده‌اند. با این حال، بیشتر میمون‌ها (از جمله انسان‌ها)، غریزه شنا را از دست دادند.
آب‌پیمایی یا شناکردن حرکت پیشرانه زیست‌شناختی از طریق یک محیط مایع است. ساده‌ترین سیستم‌های پیشرانه از مژکها و تاژکها تشکیل شده‌اند. شنا چندین بار در طیف وسیعی از موجودات از جمله بندپایان، ماهیها، نرم‌تنان، خزندگان، پرندگان و پستانداران تکامل یافته‌است.
در برخی از مورچه‌های وابسته به سردۀ «مورچه درودگر» و «مورچه‌های انتحاری»، اتوتیزیس به عنوان یک ویژگی دفاعی نوع‌دوستانه برای مبارزه بهتر با بندپایان و احتمالاً بازدارندگی شکارگران مهره‌دار به سود کلنی مورچه هاست. این مورچه‌ها از اتوتیزیس به عنوان دفاعی خودویرانگر برای محافظت از قلمرو خود استفاده می‌کنند، اما آنها از شیوۀ متفاوت از موریانه‌ها استفاده می‌کنند، زیرا کاربرد اصلی آنها برای اتوتیزیس شامل مسدود کردن تونل‌های قلمروشان از مهاجمان نیست، بلکه بیشتر برای اهداف جنگی در طول نبردهای سرزمینی است.