انیران

در نامهٔ تنسر، چنین آمده است که ارادهٔ اردشیر بر آن است که کین دارا را از اسکندریان (رومیان) بخواهد. این متن به‌وضوح برای برانگیختگی احساسات ملی ایرانیان نوشته شده بود؛ اگرچه این‌گونه روایات بیشتر مشخصهٔ داستان‌های حماسی می‌دارد، اما این حقیقت روانشناختی را آشکار می‌سازد که ایرانیان، سده‌های درازی عمیقاً احساس دارا بودن هویت ملی می‌داشتند و خود را از دیگر مردمان متمایز می‌دانستند؛ و از همین روی که سرزمین‌های دیگری که ایرانیان بر آن‌ها چیره می‌شدند، هرگز «ایران» نامیده نشدند بلکه «انیران» خوانده شدند.

هنگامی که معتمد از ابن خردادبه دربارهٔ موسیقی می‌پرسد او پس از اندکی زمینه‌چینی که بی‌گمان برگرفته از افسانه‌های انیرانی است، سپس به موسیقی ایرانیان می‌رسد و دربارهٔ آن این‌گونه می‌گوید: موسیقی ایرانیان به وسیله عود و سنج بود که ویژهٔ آن‌ها بود و نغمه‌ها، آهنگ‌ها، پرده‌ها و دستگاه‌های شاهانی داشتند (که منظور همان سرودهای خسروانی است).

«‌انیران‌» بود نیک زن خواستن همان ناخن و موی پیراستن

در نامهٔ تنسر، چنین آمده‌است که ارادهٔ اردشیر برآن‌است که کین دارا را از اسکندریان (رومیان) بخواهد. این متن به‌وضوح برای برانگیختگی احساسات ملی ایرانیان نوشته شده‌بود؛ اگرچه این‌گونه روایات بیشتر مشخصهٔ داستان‌های حماسی می‌دارد، اما این حقیقت روانشناختی را آشکار می‌سازد که ایرانیان، سده‌های درازی عمیقاً احساس دارا بودن هویت ملی می‌داشتند و خود را از دیگر مردمان متمایز می‌دانستند؛ وزهمین‌روی که سرزمین‌های دیگری که ایرانیان بر آن‌ها چیره می‌شدند، هرگز «ایران» نامیده نشدند بلکه «انیران» خوانده شدند.

بادا بر تو سلام بر تو انوشه هر مهه از اورمزد تا بانیران

انیران ز پیران شنیدم چنان که می خورد باید به رطل گران

آنگاه آسمان و انیران که تافته است زین هفت نور چرخ مه و مهر و مشتری

سکه‌های اردشیر دوم نشان می‌دهد که تاجی که برای او طراحی شد، بسیار به تاج اردشیر یکم شبیه بود. بر روی سمت دیگر سکه‌هایش، همان تصویر کلاسیک آتشکده و دو شخصی که در کنار آن ایستاده‌اند را نشان می‌دهد. وی بر روی سکه‌هایش عنوان «اردشیر، شاهنشاه ایرانیان» را حک کرد. تنها بر روی تعداد معدودی از سکه‌ها واژه «انیرانیان» نیز به چشم می‌خورد.

انیران روز، موی و ناخن پیرای و زنی به زنی گیرکه فرزند نامدار زاید.

روز آخر را انارام و انیران است نام در اوستا گفته زرتشت پیغمبر بود

شاپور یکم (۲۴۳–۲۷۲ م) به اتکای فتوحاتی که در غرب کرد در کتیبه‌هایش خویشتن را «شاهنشاه ایران و انیران» خواند.

ایرانشهر که در اوستا نیز به کار رفته‌است به سرزمین مادری اسطوره‌ای آریایی‌ها گفته می‌شود که به حوزهٔ فرمانروایی ساسانیان منتقل شد. در این کتیبه‌ها شاه ساسانی به دنبال واژهٔ ایران، انیران را می‌آورد که نه تنها شاه ایران بلکه شاه انیران است.