انگشتو

و امیر نیم‌شب شده‌ از شب یکشنبه هشتم جمادی الاولی برنشست و بر مقدّمه برفت، و کوس فروکوفتند و این فوج غلامان سرایی برفتند. و بر اثر ایشان‌ دیگر لشکر فوجا بعد فوج‌ ساخته و بسیجیده‌ برفتند. و دیگر روز نماز پیشین به ناتل رسیدند و منزل ببریده، یافتند گرگانیان را آنجا ثبات کرده و جنگ بسیجیده، و ندانسته بودند که سلطان بتن خویش آمده است و جنگی صعب ببود، چنانکه بر اثر شرح دهم. روز سه‌شنبه چاشتگاه [یاز] ده روز گذشته از جمادی الاولی سه غلام سرایی رسیدند ببشارت فتح، و انگشتوانه‌ امیر بنشان بیاوردند که از جنگ جای‌ فرستاده بود، چون فتح برآمد، که امیر ایشان را بتاخته بود و دو اسبه‌ بودند.

کاشکی انگشتوانش بودمی تا در انگشتش همی فرسودمی

تیر و انگشتوانه و قدلی وز دگرگونه سازهای یلی

سر سرخ سوزن چو می برفراشت زانگشتوانه یکی خود داشت

انگشتوانه را بسالار غلامان سرایی حاجب بگتغدی دادند، بستد و بوسه داد و بر پای خاست و زمین بوسه داد و فرمود تا دهل‌ و بوق‌ بزدند و آواز از لشکرگاه برخاست‌ و غلامان سرایی را بگردانیدند و اعیان که حاضر بودند چون وزیر و حاجب بوالنّضر و دیگران حق نیکو گزاردند، و نماز دیگر را فرود آمدند و نامه نبشتند بامیر بشکر این فتح از وزیر و حاجب و قوم، و صاحب دیوان رسالت‌ بونصر مشکان نبشت- و سخت نادر نامه‌یی‌ بود، چنانکه وزیر اقرار داد که بر آن جمله در معنی انگشتوانه ندیده‌ام- و این بیت را که متنّبی‌ گفته بود درج کرده در میان نامه‌، شعر:

آن تیر غمزه را دل خلقی نشانه بین انگشت رنگ داده و انگشتوانه بین

انگشت می‌گزد به تحیر کمان چرخ ز انگشت رنگ داده و انگشتوان او

یکی ز لشکر موئینه تیغ تیز بکف سنانش سوزن و انگشتوانه اش مغفر

ترا چون ماه شد انگشتوانه زدی انگشت، در چشم زمانه