انساء

معنی کلمه انساء در لغت نامه دهخدا

انساء. [ اَ ] ( ع اِ ) ج ِ نسا و نَسی و نِسی. ( از اقرب الموارد ) ( از منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). و رجوع به مفردهای کلمه شود.
انساء. [ اِ ] ( ع مص ) فراموش گردانیدن چیزی مر کسی را. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء )( آنندراج ). بفراموشی واداشتن کسی را در مورد چیزی. ( از اقرب الموارد ). فراموش گردانیدن. ( تاج المصادر بیهقی ). فراموشانیدن. تناسی. ( یادداشت مؤلف ): و ما انسانیه الا الشیطان. ( قرآن از منتهی الارب و آنندراج وناظم الاطباء ) . || تأخیر کردن و سپس انداختن و دور ساختن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( آنندراج ). به تأخیر انداختن. ( از اقرب الموارد ). تأخیر کردن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( مصادر زوزنی ). || نسیه فروختن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( آنندراج ). چیزی را با مهلت و به نسیه فروختن. ( از اقرب الموارد ). || زمان دادن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( آنندراج ) ( تاج المصادر بیهقی ) ( مصادر زوزنی ). مهلت دادن. ( از اقرب الموارد ). و از آن است که عرب جاهلیت شخصی را حکم میکردند و میگفتند وی را انسئنا شهراً؛ یعنی سپس اندازاز ما حرمت محرم را تا ماه صفر. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( از ناظم الاطباء ) .

معنی کلمه انساء در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اِنساء، اصطلاحی قرآنی در عرض نسخ می باشد.
انساء مصدر باب افعال از ریشه «ن س ی» یا «ن س أ» است که از واژه «نُنسِها» در آیه ۱۰۶ سوره بقره اتخاذ شده است:«ما نَنسَخ مِن ءایَة اَو نُنسِها نَأتِ بِخَیر مِنها اَو مِثلِها» این اصطلاح قرآنی که همواره در کنار نسخ و در مبحث ناسخ و منسوخ به آن توجه شده بر اثر عوامل درونی و بیرونی آیه به صورت یکی از اصطلاحات نسبتاً دشوار جلوه کرده و آرای گوناگونی را درباره قرائت، معنا و تفسیر «نُنسها» شکل داده است؛ به عبارت دیگر اختلاف قرائت ها و تفسیرها درباره «نُنسِها» کاشف از دشواری فهم آیه است.
در باب قرائت
در باب قرائت واژه «نُنسِها» با ۱۳ شکل قرائت مواجهیم که بیش تر آن ها را باید اجتهاد قاریان و مفسران شمرد و جز دو قرائتِ ذیل، بقیه از قرائت های شاذ و غیر معتبر به شمار می آید و حتی برخی از این قرائت ها به دلیل ضعف آن جزو قرائت های شاذ نیز شمرده نشده است: ۱. «نُنْسِها» با ضمه نون اول و بدون همزه. همه قاریان هفت گانه جز ابن کثیر و ابوعمرو به این شکل قرائت کرده اند.۲. «نَنْسَأها» با فتحه نون اول و همزه که قرائت ابن کثیر و ابوعمرو از میان قرای سبعه و گروهی دیگر از قاریان است.
← معانی
آرای مفسران در تفسیر انساء بدین شرح است:
← دیدگاه اول
...

معنی کلمه انساء در ویکی واژه

انساء‌‌
از یاد بردن.

جملاتی از کاربرد کلمه انساء

«سَنُقْرِئُکَ فَلا تَنْسی‌» ای سنجمع حفظ القرآن فی قلبک و قراءته فی لسانک حتّی «فَلا تَنْسی‌» کقوله: «إِنَّ عَلَیْنا جَمْعَهُ وَ قُرْآنَهُ». قیل: کان النّبی (ص) یتلقّف القرآن من جبرئیل بسرعة فکان اذا قرأ آیة کان ان یسبقه بالتّلقّف مخافة ان ینسی فانزل اللَّه سبحانه «سَنُقْرِئُکَ فَلا تَنْسی‌». فلم ینس بعدها شیئا من القرآن البتّة ما عاش و فی هذا اعجاز عظیم. و قوله: إِلَّا ما شاءَ اللَّهُ ای ممّا لم یقع به التّکلیف فی التّبلیغ و لا یجب علیه اداؤه فینسیه اللَّه سبحانه اذا شاء. و قال الحسن و قتادة: إِلَّا ما شاءَ اللَّهُ ان ینسیه برفع حکمه و تلاوته کما قال تعالی: «ما نَنْسَخْ مِنْ آیَةٍ أَوْ نُنْسِها» و الانساء نوع من النّسخ و نسخ اللَّه عزّ و جلّ من کتابه ثلاثة الوان، منها ما انسی رسوله و وضع عنه حکمه و منها ما انساه و اثبت حکمه کالرّجم و لآیتان تشملان معا هذین اللّونین و اللّون الثّالث ما اثبت ظاهره و وضع عنه حکمه. و قیل: سَنُقْرِئُکَ فَلا تَنْسی‌ ای نعلّمک و نحفظ علیک ما نقرأه فلا تترک العمل بما امرت به.
فقال له فتاه و تذکر: «أَ رَأَیْتَ إِذْ أَوَیْنا إِلَی الصَّخْرَةِ» و انّما کان اوی الیها یوشع لحاجته، یوشع گفت دیدی آن گه که من پناه بسنگ بردم حاجتی را که در پیش بود ماهی آنجا فراموش کردم آن گه از تیزی موسی (ع) بترسید گفت: «وَ ما أَنْسانِیهُ إِلَّا الشَّیْطانُ أَنْ أَذْکُرَهُ». و قیل اعتذر بانساء الشّیطان لانّه لو ذکر ذلک لموسی (ع) ما جاوز ذلک الموضع و ما ناله النّصب، و المعنی شغل الشّیطان قلبی بوسوسته فنسیت ان اذکره، «وَ اتَّخَذَ سَبِیلَهُ فِی الْبَحْرِ عَجَباً» این سخن از یوشع است و فعل از حوت، ای اتّخذ الحوت سبیله فی البحر اتّخاذا عجبا، و روا باشد که سخن از یوشع بود و فعل از حوت و تعجّب از موسی یعنی که موسی چون قصّه حوت و در شدن وی بآب بر آن صفت از یوشع شنید شگفت بماند و تعجّب کرد، و روا باشد که فعل موسی نهند: ای اتّخذ موسی سبیل الحوت فی البحر عجبا، ای تعجّب من ذلک. قال عبد الرّحمن بن زید ایّ شی‌ء اعجب من حوت کان دهرا من الدهور یؤکل منه ثمّ صار حیّا وثب فی البحر و کان شقّ حوت.