اخوانیات

حسن بن محمد عسقلانی با کنیهٔ ابوعلی و لقب‌های شیخُ المجید و ذوالفضیلتین، شهرت‌یافته به ابن شخباء عسقلانی (؟ -۱۰۹۱) نویسنده و شاعر عربی فلسطینی در سدهٔ پنجم هجری بود که در بیشتر در مصر زیست؛ او کاتب دیوانِ رسائل خلیفهٔ فاطمی، مستنصر بود. ابن خلکان در وفیات الأعیان دربارهٔ ابن شخباء گفته «در خزانهٔ بنود (از زندان‌های قاهره) در ۴۸۴ق کشته شد»، به تهمتی که معلوم نیست. اخوانیات از او به جا مانده و دیوان اشعارش گمشده‌است. از رسائلِ اخوانیات او معلوم می‌گردد که بر فنون ادبی و علمی گوناگون روزگارش دانا بوده‌است.

مجموعه اشعار گلچین معانی ۱۰۰۰۰ بیت است. دیوان گلچین شامل غزلیات، قصاید، ترکیبات، مقطعات، مثنویات، رباعیات، مراثی و تواریخ، اخوانیات، مطایبات، فکاهیات و متفرقات است.

اخوانیات نامه‌های دوستانه‌ای که به شکل نظم یا نثر بین شعرا و دانش‌مندان مبادله می‌شده‌است.

سرایش اخوانیه، بین اکثر شاعرانی که به سبک کهن شعر می‌سرایند، بسیار معمول است. شعرهایی که ادیب الممالک فراهانی و ادیب السلطنه برای ملک الشعرای بهار گفته‌اند و پاسخ‌های بهار برای آن دو شاعر، از نمونه‌های خوب «اخوانیات» پس از مشروطه است. در نسل بعد، بعضی از شاعران مکثر، در سرایش شعر دوستانه افراط کردند. مانند مرحوم ابو الحسن ورزی که مقید بود که هر نویسنده یا شاعری که برایش، چیزی می‌نوشت، حتماً پاسخ او را به شعر بدهند.