آرگیشتی
معنی کلمه آرگیشتی در دانشنامه آزاد فارسی
نام تنی چند از پادشاهان اورارتو. مشهورترین آرگیش تی در تاریخ اورارتو، آرگیش تی اول پسر مِنوآ است که از ۷۷۸ تا ۷۵۰پ م حکومت کرد. برای توسعۀ پادشاهی اورارتو، با لشکرکشی به آذربایجان امروزی، پادشاهی ماننا (مانایی) را ضمیمۀ قلمرو اورارتو کرد. شرح این فتح در سالنامۀ خورخور ثبت شده است. کتیبه های آرگیش تی اول، در پیرامون دریاچۀ وان، از پیروزی وی بر آشوردان سوم، پادشاه آشور، خبر می دهند. در ۷۵۵ پ م آرگیش تی اول موفق شد تا بابِل هم پیشروی کند. آرگیش تی اول در ۷۷۱پ م از فتح شهری به نام شَمیری خادیری (شور دیره در متون آشوری) در شرق دریاچۀ ارومیه خبر می دهد. آرگیش تی اول در شهر توشپا، پایتخت اورارتو، چندین معبد ساخت؛ از هجده کتیبۀ به جامانده از او، دوازده کتیبه در شمال رود اَرَس کشف شده است.
معنی کلمه آرگیشتی در ویکی واژه
آرگیشتی ممکن است لقب باشد که به تردد یکی از ایلات صحراگرد زرتشتی که مؤثر در معادلات سیاسی آندوران شهره بودند. آرگیشتی را باید با آذرگشنسب، آذرگشسپ و حتی گشتاسپ و مانند آنها مترادف دانست.
جملاتی از کاربرد کلمه آرگیشتی
آرگیشتی مخاکی مخاکیان (ارمنی: Արգիշտի Մեխակի Մեխակյան؛ زادهٔ ۲۲ اوت ۱۹۸۶) یک اقتصاددان و سیاستمدار اهل ارمنستان است که از تاریخ ۲۰۱۹ تا تاریخ ۲۰۲۱ سمت نمایندگی دوره هفتم مجلس ملی جمهوری ارمنستان را برعهده داشت.
آرگیشتی پسر منوآس بود و کار پدرش در کشورگشایی را ادامه داد. وی بر آشور چیرگی یافت و شمال سوریه را نیز تصرف کرد و اورارتو را تبدیل به نیرومندترین کشور در دوران پس از هیتیها در خاور نزدیک کرد.
شمشی-ایلو که سرکردگی لشکریان آشور را به عهده داشت خویشتن را غالب بر کوتیان و نامار میخواند و در کتیبهٔ خود از جنگ با آرگیشتی سخن میگوید. سالنامهٔ آرگیشتی نیز ظاهراً، خبری میدهد که پادشاه اورارتو: « آشور را از کشور خویش بیرون راند و تارو و مار ساخت ». گذشته از این در ذیل سال هشتم آرگیشتی، سالنامهٔ خورخور خبر میدهد که پادشاه اورارتو به هنگام لشکرکشی به سرزمین ماننا تا مرز آشور رسید و چون از مرز مزبور تجاوز نکرد در جدول نام دهندگان آشور اشارهای به تصادم با اورارتو نشدهاست.
آرگیشتی دوم (به ارمنی: Արգիշտի Բ) نهمین پادشاه کشور باستانی اورارتو در خاور آناتولی بود وی پس از پدرش روسای یکم به سلطنت پادشاهی اورارتو رسید.
آرگیشتی یکم از سال - ۷۸۵ تا ۷۶۳ پیش از میلاد - فرمانروایی کرد و پایتختی که به نام اربونی بنیاد نهاد هماکنون شهر ایروان، پایتخت کشور ارمنستان است. اما از مجموع اسناد بررسی شده چنین بر میآید که سال - ۷۷۴ (پیش از میلاد) - با سال ششم حکومت آرگیشتی مطابق است و بنابراین وی در سال - ۷۷۹ (پیش از میلاد) - به تخت سلطنت اورارتو جلوس کرد. شاید هم سال اول آرگیشتی طبق متن سالنامهٔ خورخور که محفوط مانده سال اول حکومت آرگیشتی نبوده و سال دوم باشد. بدین قرار دوران حکومت آرگیشتی یکم را باید از سال - ۷۸۰ تا ۷۵۸ (پیش از میلاد) - دانست و به همهٔ ارقام سالهای حکومت این پادشاه که ذکر شد واحدی افزود.
از سوی شمال، آرگیشتی پادشاهی خود را تا دریاچه سوان گسترش داد و بیشتر نواحی دیائهی و دره آرارات را متصرف شد.
آرگیشتی، دژ اربونی را در سال ۷۸۲ و دژ آرگیشتیخینیلی را در سال ۷۷۶ ساخت.
آرگیشتی، کوتایک یک روستا در ارمنستان است که در استان کوتایک واقع شدهاست. در کیلومتری شمال [[ هرازدان]]، مرکز استان کوتایک واقع شده است.
آرگیشتی البکی کارامیان (ارمنی: Արգիշտի Էլբեկի Քյարամյան؛ زادهٔ ۲۲ مهٔ ۱۹۹۱) سیاستمدار اهل ارمنستان است که ریاست سرویس امنیت ملی جمهوری ارمنستان را برعهده داشت.
آرگیشتی یکم (به ارمنی: Արգիշտի); (به زبان اورارتویی: آرگیشتیشه،) ششمین پادشاه کشور باستانی اورارتو در خاور آناتولی بود.