آثروان

از آتشکده‌های کشور، سه آتشکده محل ستایش مخصوص بود که در آنها سه آتش بزرگ قرار داشت. بنا بر روایت موبدان زرتشتی این سه آتش به سه طبقه از طبقات اجتماعی ایران متعلق بوده و موافق قصص داستانی سه فرزند زردشت هر یک مؤسس یکی از طبقات مذکور بوده‌اند. کاریان آتش طبقه مغان (آثروان)، آذر برزین آتش طبقه کشاورزان و آذرگشسپ آتش طبقه پادشاه و جنگیان بود. در دوران ساسانی به فرمان شاپور رونوشتی از اوستای تنسر را در آتشکده آذرگشنسپ شیز نهادند. جکسن می‌گوید آتشکده سلطنتی در جایی بر پا بود که اکنون به خرابه‌های تخت سلیمان معروف هست و فاصله آن از ارومیه و همدان یکی است.

در ایران باستان، آتشکده‌ها جایگاه نیایش مَزدَیَسنان و آثروانان (موبدان) مسئول نگهداری از آتشکده و روشن نگه‌داشتن آتش آن بودند. آثروانان در گاه‌هایی از شبانه‌روز آیات زند و اُست را برای پاکسازی و نگهداری آتش از آلودگی‌ها با پژواک بلند و گاهی هم با نجوا در کنار آتشدان بر زبان جاری می‌ساختند. آتش را که زرتشت با آتشدان از بهشت هدیه آورده بود ممکن بود نفس انسان آنرا آلوده سازد به همین سبب آثروانان هنگام دعا با پتی‌دان (باشلق) دهان و بینی خود را می‌پوشاندند.